กระบวนการสร้างครูที่เพลินกับการพัฒนา (๗๑) : โลกที่เรารัก (๑)

 

ปีนี้เป็นปีที่ คุณครูแคท – คัทลียา รัตนวงศ์ บอกว่าโชคดีที่มีโอกาสได้มาสอนชั้น ป. ๒ ในภาคเรียนจิตตะ วิมังสา อีกครั้ง ทำให้รู้สึกสบายใจที่ได้ทำงานกับแผนเดิมที่เคยเริ่มต้นเอาไว้ และยังทำให้มีโอกาสได้ปรับพัฒนาแผนการเรียนรู้เดิมที่เคยทำมาในปีที่แล้วให้ดียิ่งขึ้นด้วย

 

ภาคเรียนนี้เริ่มด้วยเรื่องเล่าการสร้างโลกของพระผู้เป็นเจ้า  ที่สะท้อนให้เด็กๆ ได้เห็นว่าตอนที่พระเจ้าสร้างโลกนั้นพระองค์ทรงพอใจในผลงานของพระองค์มากเพียงไร  ด้วยการชวนดูสารคดีเรื่อง Home ในช่วงต้นที่เล่าถึงวิวัฒนาการของโลก จุดเด่นของสารคดีเรื่องนี้คือเสน่ห์ของภาพที่ถ่ายทำจากสถานที่จริงบนโลกนี้  

 

จากนั้นก็ชวนกันดูการ์ตูนเรื่อง Wall E เป็นเรื่องหุ่นยนต์ที่ช่วยกู้โลกที่เต็มไปด้วยขยะ Eve เป็นหุ่นยนต์ที่ถูกส่งมาเพื่อทำภารกิจหนึ่งคือมาค้นหาสิ่งมีชีวิต ซึ่งก็คือพืชบนโลกใบนี้ และถ้าทำสำเร็จมนุษย์ที่ออกไปอยู่ยานอวกาศนอกโลกเป็นเวลาหลายชั่วอายุคนก็จะได้กลับมาอยู่บนโลกอีกครั้งหนึ่ง

 

จากการ์ตูนเรื่องนี้เด็ก ๆ ได้เห็นความสำคัญของพืช และออกซิเจนที่มีต่อมนุษย์ และยิ่งไปกว่านั้นพวกเขาได้เห็นโลกที่เต็มไปด้วยขยะ  ซึ่งแตกต่างอย่างสิ้นเชิงกับโลกที่พระเจ้าทรงสร้างไว้จากภาพในสารคดีเรื่อง Home

 

จากนั้นในชั่วโมงโฮมรูม คุณครูประจำชั้นนำกระดาษไปให้เด็กๆ เขียนว่าจะช่วยโลกได้อย่างไรบ้าง แล้วนำไปจัดบอร์ดเพื่อสร้างแรงบันดาลใจ และช่วยให้คนอ่านมีวิธีการช่วยโลกเพิ่มขึ้นจากที่ได้มาอ่านวิธีคิดของเพื่อนๆ

 

เมื่อเด็กเกิดแรงบันดาลใจเกี่ยวกับโลกนี้ขึ้นมาแล้ว  เราก็เรียนเรื่องอากาศว่าประกอบอะไรบ้าง  และถ้าอากาศมีส่วนผสมที่ต่างออกไปจากนี้ มนุษย์ก็จะไม่สามารถมีชีวิตอยู่ได้

 

จากนั้นก็เชื่อมโยงมาที่การเกิดสภาวะเรือนกระจกที่จะทำให้อากาศและอุณหภูมิของโลกเปลี่ยนแปลงไปจากเดิม  โดยครูจำลองสภาวะเรือนกระจกด้วยการให้เด็ก ๆ ครึ่งห้องเข้าไปอยู่ในเต็นท์ที่ตั้งอยู่กลางแดด  แล้ววัดอุณหภูมิภายในและภายนอกเต็นท์ว่าแตกต่างกันอย่างไร 

 

จากนั้นก็ให้เด็กๆ ช่วยกันบอกเหตุผลว่าทำไมอุณหภูมิในเต็นท์จึงร้อนกว่าภายนอก  ความร้อนมากจากไหน  เด็กๆ ช่วยกันตอบว่ามาจากร่างกาย จากลมหายใจ จากแสงแดด  รวมทั้งจากผ้าใบที่ไม่ระบายอากาศ  และเมื่อเชื่อมโยงกลับมาสู่โลกเด็กๆจึงถึงบางอ้อว่า...มิน่าล่ะโลกถึงร้อนขึ้น

 

การทบทวนความเข้าใจเรื่องที่มาของก๊าซบอนไดออกไซด์ว่ามาจากไหน  เป็นการระดมความรู้เดิมมาขึ้นบนกระดานว่าคาร์บอนไดออกไซด์มาจากไหนได้บ้าง  คำตอบ ได้แก่โรงงาน ควันรถ เผาป่า เผาขยะ ลมหายใจของสัตว์ ฯลฯ  แล้วเก่งก็ยกมือขึ้นหลังจากที่ครูเขียนคำตอบของเพื่อนๆ ขึ้นกระดาน

 

เก่งบอกว่าก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ได้มาจากการเผาไหม้ทุกชนิด 

โอมจึงยกมือขึ้นเสนอเพิ่มเติมว่า  “มันจะต้องมีเชื้อเพลิงด้วย”

เก่งจึงคิดได้อีกว่า  ออกซิเจน + เชื้อเพลิง = คาร์บอนไดออกไซด์

 

ขณะที่เขียนขึ้นบนกระดาน แอบยิ้มในใจ เพราะไม่ได้คาดคิดมาก่อนว่าเด็กๆ จะคิดไปได้ไกลถึงขั้นนี้