จากคำถามที่มีคุณค่ายิ่งของคุณสิริพร ที่กระตุกต่อมคิดของผมให้ผุดขึ้นมาอีกครั้งเกี่ยวกับ “สหกรณ์” ว่าสหกรณ์จะสามารถจำกัดปัญหาการถูกเอารัดเอาเปรียบจากพ่อค้าคนกลางได้หรือไม่ ทั้ง ๆ ที่ชุมชน (ขออนุญาตไม่ใช้คำว่าชาวบ้านนะครับ เพราะผมรู้สึกไม่ค่อยดีทุกครั้งเลยครับที่เรียกใครว่าชาวบ้านครับ) มีภูมิปัญญาอย่างมากมาย ทำไมถึงถูกรัดเอาเปรียบอย่างมากมาย
ปัญหาเหล่านี้สหกรณ์แก้ได้ไหมหรือใครสามารถแก้ได้
ผมคงมิบังอาจที่จะแนะนำถึงวิธีการแก้ไขปัญหาเหล่านี้ได้หรอกครับ เพราะไม่มีสูตรสำเร็จใด ๆ ที่จะแก้ไขปัญหาในประเทศไทยได้ครับ
หลาย ๆ คน (รวมทั้งผมเมื่อก่อน) เคยคิดเคยค้น เคยทำวิจัยเพื่อหารูปแบบ Model ต่าง ๆ ในการพัฒนา รูปแบบในการแก้ไขปัญหาของวิสาหกิจชุมชน ของ OTOP ของเครือข่าย ของชุมชนต่าง ๆ มากมาย ซึ่งถ้านับรวมวิจัยทั้งประเทศเกี่ยวกับพวก model ในการแก้ปัญหาต่าง ๆ เหล่านี้ ซึ่งส่วนใหญ่เป็นวิจัยเชิงคุณภาพ หรือว่า PAR ก็น่าจะมีนับพันเล่มแล้วครับ แต่ก็ไม่เห็นแก้ไขปัญหาอะไรได้เลย
แต่ถ้าจะตอบในเชิงความคิดเห็นตามรูปแบบของ “กบฏทางวิชาการ” ก็พอที่จะให้ความคิดเห็นเชิงนโยบายได้สักเล็กน้อยครับ
นโยบายมีอยู่เพียงข้อเท่านั้นเองครับ คือ
แค่นี้ก็เกินพอสำหรับปัญหาที่เหมือนจะซับซ้อนและวุ่นวายภายในสังคมและประเทศของเราในปัจจุบันครับ
เพียงแค่เราหยุดกิจกรรมทั้งหมดแล้วค่อยมานั่งย้อนคิดว่า
“หน้าที่ของตนเองคืออะไร”
“หน้าที่ของหน่วยงานของตนเองคืออะไร”
จากนั้นค่อยไปค้นหาหนังสือเก่า ๆ ที่เขียนว่า “พันธกิจ วิสัยทัศน์ วัตถุประสงค์ อุดมการณ์ หรือหลักการ” (ตอนนี้อยู่ใน Internet หมดแล้วครับ) ของหน่วยงานของท่านแล้วอ่านดูครับว่า
“หน้าที่ของท่านตามอุดมการณ์ที่เขียนไว้นับตั้งแต่เริ่มก่อตั้งหน่วยงาน นั้นคืออะไร”
อ่าน ศึกษา วิเคราะห์ สังเคราะห์ ให้เข้าใจอย่างถ่องแท้ว่า หน่วยงานท่านเขาตั้งขึ้นมาทำไม
ทำไมถึงต้องมีฉันอยู่ทุกวันนี้
มีฉันแล้วฉันต้องทำอะไร
ฉันทำหน้าที่ของฉันแล้วหรือยัง
ฉันทำหน้าที่ของฉันหมดแล้วหรือยัง
ฉันทำหน้าที่ของฉันดีแล้วหรือยัง
ทำแค่นี้ก็เพียงพอสำหรับการแก้ไขปัญหาทั้งหมดของประเทศไทยครับ
ขอเพียงแค่
ตำรวจทำหน้าที่ตำรวจ รักษาความยุติธรรม ปราบปรามผู้ที่กระทำความผิด จับโจร จับผู้ร้าย ใครทำผิดก็ว่าไปตามผิด ตำรวจทำหน้าที่ของตำรวจไทยให้หมดทุกข้อ ก็สุดยอดแล้วครับ
ดังนั้นคำถามของคุณสิริพร ถ้าให้แนะนำก็ขออนุญาตแนะนำง่าย ๆ ครับ เพียงแค่ให้ตำรวจไปจับพ่อค้าคนกลางตามหน้าที่ของผู้รักษากฎหมายก็สบายไปแปดอย่างแล้วครับ ยิ่งตอนนี้มีสำนักงานคุ้มครองผู้บริโภค (สคบ.) มีศาลปกครอง มีสายด่วนร้องทุกข์โทรฟรี เพียงแค่เขาเหล่านั้นทำหน้าที่ของตนเองให้ดีที่สุดครับ
หรือถ้ามีสหกรณ์ ก็เพียงแค่ให้สหกรณ์ทำตามอุดมการณ์ของสหกรณ์ที่ว่าเป็น "ความเชื่อร่วมกันที่ว่าด้วยการช่วยตนเองและการช่วยเหลือซึ่งกันและกันตามหลักการสหกรณ์จะนำไปสู่การกินดีอยู่ดี มีความเป็นธรรมและสันติสุขในสังคม" ทำหน้าที่ของสหกรณ์ให้ดีที่สุด แรงเดียวสู้ไม่ไหว เลือกเส้นเดียวสู้ไม่ไหว นำเชือกเส้นเล็ก ๆ มารวมกันเป็นเลือกเส้นใหญ่กลายเป็นสหกรณ์เชือกเส้นนั้นก็จะเหนียวและต่อสู้กับสิ่งต่าง ๆ ได้ “ทำแค่นี้เองครับ”
ผู้ใหญ่บ้านทำหน้าที่ผู้ใหญ่บ้านดูแลทุกข์สุขของลูกบ้าน
ครูทำหน้าที่ครู อาจารย์ทำหน้าที่อาจารย์ สอนหนังสือและทุ่มเทเวลาให้กับลูกศิษย์
หมอทำหน้าที่รักษาคนไข้ให้หายจากอาการเจ็บป่วย
รัฐบาลทำหน้าที่บริหารประเทศ (บริหารประเทศครับมิใช่บริหารธุรกิจ)
ส.ส.ทำหน้าที่ออกกฏหมายและควบคุมฝ่ายบริหาร
ป.ล. ไม่ต้องไปหากฎหมายใหม่อะไรให้วุ่ยวาย เพียงแค่ใช้กฎหมายเก่าให้หมดก่อน แค่นี้ประเทศก็หมดปัญหาไปเยอะแล้วครับ
ข้าราชการทำหน้าที่บริการประชาชนตามแต่ละหน้าที่ของหน่วยงานที่ตนเองได้รับผิดชอบมา ทำหน้าที่บริการของตนเองให้ดีที่สุด
ประชาชนเมื่อมีรายได้ก็มีหน้าที่เสียภาษี ทำหน้าที่ของประชาชนให้ดีที่สุด
ทำหน้าที่ของตนเองให้ดีที่สุดทำอย่างเต็มที่เต็มกำลังความสามารถ
เตือนสติตนเสมอคะ...ว่า ณ ทุกวันนี้กำลังทำอะไร...
ทำไปทำไม...ทำเพื่ออะไร...
...
ที่กะปุ๋มทำงานมากมายในชีวิตตอนนี้...ไม่ใช่เพื่อค่าตอบแทน (เพราะไม่เคยรับค่าตอบแทน)...และไม่ต้องการคำชื่นชมของใคร...ใครจะเอ่ยถึงเราหรือไม่...ไม่เคยสนใจ...
แต่ที่ทำไปทุกอย่าง...เพื่อหน้าที่...หน้าที่ของการมีชีวิตอยู่...และไม่เคยบอกตัวเองว่าท้อสักที...หากเหนื่อยก็พัก...พักเพื่อที่จะลุกเดินก้าวต่อไป...ด้วยหัวใจและจิตวิญญาณของเราเอง...โดยที่ไม่ต้องไปพึ่งพิงจิตวิญญาณของใครอื่น...
...
แด่มิตรภาพและกำลังใจนะคะ
ศรัทธา...ต่อตนเท่านั้น...ที่ทำให้เรามีพลังใจใน"ชีวิต"
เรียนคุณปภังกร ขอบคุณค่ะที่ได้ตอบคำถามที่สงสัยและแคลงใจ โดยเปิดบันทึกใหม่เลย
การทำทุกอย่างในชีวิตตนให้ดีที่สุด ทุกคนอยากทำดี และรู้ว่า ดี คืออะไร แต่การทำดี มันไม่ได้ง่ายสำหรับบางคน และมันไม่ได้ยากสำหรับบางคนเช่นกัน
บางสังคมแข่งขันกันทำความดี
แต่บางสังคม ทั้งที่รู้ว่า ดี คืออะไร ก็ไม่อยากจะทำ
เราจะปลูกสำนึกให้คน
ดิฉันมีส่วนที่จะทำได้ คือ ปลูกต้นสำนึกให้กับนักเรียนของดิฉัน
ถึงมันจะยาก จะลำบาก แต่ดิฉันก็จะทำ
ขอบคุณค่ะ สวัสดีค่ะ
โอ๊ะโอ๋....มาเก็บเกี่ยวข้อคิดดี ๆ ค่ะ
ทำหน้าที่ของตนเองให้ดีที่สุด และในที่สุดปัญหาก็จะไม่เกิดขึ้น...โห!! แสดงว่าที่วุ่นวายกันอยู่ทุกวันนี้ก็เพราะคนไม่รู้จักหน้าที่ขอบเขตของตนเองนะสิ...เที่ยวไปล่วงละเมิดสิทธิความเป็นอยู่ของบุคคลอื่น ตอนนี้จึงสงสารคนที่ทำตามหน้าที่ของตนเองตามปกติจังค่ะ...เพราะมีน้อยกว่าคนบ่นทำลายประเทศชาติ... แรงเดียวสู้ไม่ไหว เชือกเส้นเดียวสู้ไม่ไหว นำเชือกเส้นเล็ก ๆ มารวมกันเป็นเชือกเส้นใหญ่กลายเป็นสหกรณ์เชือกเส้นนั้นก็จะเหนียวและต่อสู้กับสิ่งต่าง ๆ ได้
การพัฒนา...บางครั้งอาจไม่ได้ผลในบัดดล หรือร้อยเปอร์เซ็นต์เสมอไปค่ะ...แต่เราต้องค่อย ๆ พัฒนากันไปเรื่อย ๆ ดีกว่านิ่งนั่งเฉย ๆ โดยไม่ได้คิดพัฒนาขยับเขยื้อนอะไรเลย อย่างน้อย ๆ การนับหนึ่งเพื่อจะขยับไปนับสอง ยังดีกว่าอยู่ที่ศูนย์โดยไม่คิดจะนับให้ถึงร้อยค่ะ...แล้วเราจะได้เรียนรู้ว่า อ่อ!! ที่แท้เราก็นับเลขเป็นเหมือนกัน ค่อย ๆ ทำค่อย ๆ นับ ก็จะเป็นการพัฒนาที่ยั่งยืนค่ะ
ขอบคุณบันทึกดี ๆ ค่ะ...อ่านเสร็จต้องไปทำหน้าที่ของตนเองแล้วสินะ