โฮงเฮียนสืบสานภูมิปัญญาล้านนา ( ๑ ) ... กลับมาเรียนรู้ คืนสู่ "รากเหง้า" ความเป็นล้านนา
ด้วยการมีส่วนร่วมของทีมงาน "โรงเรียนแห่งความสุข" ที่มีต่อคณะผลิตครู เรายังดำเนินการพัฒนาต่อไปข้างหน้าโดยเป็นจิตอาสาล้วน ๆ ที่ไม่พึงมีผลประโยชน์ใดเข้ามายุ่งเกี่ยว
ไม่มีเหตุผลใดที่จะมาหยุดเพื่อทำความดีของเรา ดังคำที่ว่า "อย่าเอาความชั่วของคนอื่น มาหยุดการทำความดีของเรา" ถึงด้วยความอะไรหลาย ๆ อย่างของคนที่คิดแต่ตัวเองเป็นหลักจะทำให้เราชะลอไปหลายครั้ง ผมคิดว่า เราคงทำไปเรื่อย ๆ จนไม่มีใครอยากให้เราทำ
โครงการนี้เป็นโครงการที่อาศัยความร่วมมือร่วมกับทาง "โฮงเฮียนสืบสานภูมิปัญญาล้านนา" แห่งเชียงใหม่ กับทางคณะผลิตครู เพื่อจัดหลักสูตรภูมิปัญญาท้องถิ่นจากรายวิชาสู่การลงปฏิบัติจริง อันที่เราจะมองเห็นภาพไปข้างหน้าว่า นี่คืออัตลักษณ์ที่แท้จริงของคณะผลิตครูของเรา
เชียงใหม่เป็นเมืองใหญ่ที่อิทธิพลจากเมืองหลวงและวัฒนธรรมตะวันตกได้เข้ามาโจมตีจนเยาวชนของเราไขว้เขว้ไป การคิดถึง "รากเหง้า" ทางวัฒนธรรมของตนเองย่อมน้อยลง และรอวันเสื่อมสลายไปทุก ๆ วัน
เราต้องการให้ "รากเหง้า" มันกลับมาอยู่ในหัวใจของเยาวชนที่จะเป็นครูเหล่านี้
คำว่า "รากเหง้า" หมายถึง กำพืด, ต้นตระกูลของตนเองที่สืบทอดมาหลายชั่วคน
ในภาคเรียนนี้ ๑/๒๕๕๔ ผมและทีมงานได้รับการร้องขอจากคณบดีและรองคณบดีฝ่ายวิชาการว่า ในทุกวันพุธ - พฤหัสบดี ระหว่างเวลา ๑๕.๐๐ - ๑๘.๐๐ น. ขอให้ช่วยมาเก็บข้อมูล ดูแลนักศึกษาที่มาลงเรียนที่โฮงเฮียนสืบสานภูมิปัญญาล้านนา ซึ่งมีโครงการวิจัยของคณะผลิตครูครอบมาด้วย
ตัวผมเองนอกจากต้องดูแลนักศึกษาแล้ว ยังต้องคอยบันทึกภาพในทุก ๆ ครั้งที่มาลงที่โฮงเฮียนฯ เสมอ
สัปดาห์ที่ผ่านมา เด็ก ๆ เริ่มลงปฎิบัติตามศูนย์การเรียนรู้ต่าง ๆ จากครูภูมิปัญญาตัวจริงเสียงจริง ซึ่งได้แก่ การเขียนตัวอักษรล้านนา (ตั๋วเมือง), การวาดรูปล้านนา, จักสาน และ ศิลปะการตัดกระดาษ (ตุง)
ผมบันทึกภาพทุกศูนย์การเรียนรู้ แต่บันทึกนี้ขอเน้นที่ "ศิลปะการตัดกระดาษ" เพราะภาพถ่ายมีแสงสวย แถมด้วยบรรยากาศรอบ ๆ ของโฮงเฮียนฯ ด้วย
ภาพที่ ๑ ... เฮือนโบราณ สถานที่ที่เด็กมาเรียน "ศิลปะการตัดกระดาษ"
ภาพที่ ๒ ... ป้ายประจำศูนย์การเรียนรู้
ภาพที่ ๓ ... บรรยากาศการร่ำเรียนภายในของนักศึกษากลุ่มแรก
ภาพที่ ๔ ... ลวดลายของกระดาษที่ครูร่างไว้ให้ สำหรับเด็ก ๆ ที่ต้องตัดตามร่างนี้
ภาพที่ ๕ ... ครูใจดี ค่อย ๆ สอนเด็ก ๆ อย่างใจเย็น
ภาพที่ ๖ ... ด้วยความตั้งใจและความงามของเด็กนักศึกษา
ภาพที่ ๗ ... ระหว่างพิธีไหว้ครู เจ้าบุญจู (บุญชู) หมาประจำถิ่นก็มานอนหมอบเล่นในวิหารข้าง ๆ รูปปั้นหลวงปู่
ภาพที่ ๘ ... เจ้าบุญทิ้ง และนักศึกษากำลังรอเข้าสู่พิธีไหว้ครู
ภาพที่ ๙ ... แมวเจ้าถิ่น ใครมีปัญหาอะไรม่ะ จาหลับอ่ะ ;)...
ภาพที่ ๑๐ ... บรรยากาศการเรียนรู้ของกลุ่มที่สอง
ภาพที่ ๑๑ ... ครูบอกว่า คู่มือการตัดตุงพวกนี้ขายข้างนอกโฮงเฮียนฯ เล่มละ ๑๕๐ บาท แต่สำหรับนักศึกษาแล้วครูให้ฟรี ขอให้เก็บไว้ให้ดี ๆ
ภาพที่ ๑๒ ... ครูค่อย ๆ ตัดเป็นตัวอย่างให้เด็ก ๆ ได้ดู
ภาพที่ ๑๓ ... ดูความสนใจและตั้งใจของเด็กที่มาเลือกเรียนศูนย์ฯ นี้
ภาพที่ ๑๔ ... มีสะพานไม้ไผ่สานลาดยาวมาถึงหน้าเฮือนโบราณ
ภาพที่ ๑๕ ... ท้องฟ้าและเมฆยามเย็นย่ำเช่นนี้ ก็ยังสวยงามเช่นเคย
ภาพที่ ๑๖ ... พยายามซูมสุดแล้วสำหรับต้นไม้เล็ก ๆ เขียว ๆ ที่อยู่บนหลังคาไม้เก่า ๆ เห็นแต่ลวดลายที่มีสายสนยาว ๆ หล่นปกคลุมอยู่
ภาพที่ ๑๗ ... โชคดีจัง วันที่สองนี้ในระหว่างนั่งอยู่ในเฮือนโบราณ มีแสงสุดท้ายจากภายนอกมากระทบโคมล้านนายักษ์ที่อยู่ภายในเฮือนโบราณ ผมชอบแสงที่มากระทบมาก
ภาพที่ ๑๘ ... เห็นช่องหลังคาที่มากระทบนะครับ ทางขวามือของภาพ
บันทึกนี้นำภาพมานำเสนอ ๑๘ ภาพก่อนแล้วกันนะ
การถ่ายภาพขึ้นอยู่กับดินฟ้าอากาศ และสภาพความเป็นจริงด้วย
ฤดูฝน แสงที่ต้องการคงไม่ได้ดั่งใจแน่นอน แล้วแต่อารมณ์ของธรรมชาติ
เราอยู่ภายใต้ของธรรมชาติ ย่อมต้องปรับตัวตามธรรมชาติ หาใช่ฝืนได้ไม่
พอมองเห็นความสำคัญของโครงการนี้เลา ๆ ไหมครับ
การปลูกฝังและกล่อมเกลาว่าที่คุณครูเหล่านี้ ให้ได้มีโอกาสกลับไปทบทวนและทำความรู้จัก "รากเหง้า" ของตนเองให้ดีขึ้นกว่าที่เป็นอยู่
มันเป็นหน้าที่ของคณะผลิตครูโดยตรงครับ ละทิ้งไม่ได้
ผมไม่ใช่คนแถวนี้ ผมยังรู้สึกได้ถึงการสืบทอดวัฒนธรรมเหล่านี้เลย
แล้วคนอยู่ถิ่นฐานแถวนี้ล่ะ ควรต้องทำอย่างไรหนอ
คำว่า "รากเหง้า" หากมองอีกนัย คือ ความกตัญญูรู้คุณต่อบรรพบุรุษที่ท่านได้สร้างสมมา คนที่ไม่รู้จักความกตัญญูและเนรคุณต่อรากเหง้าของตัวเอง คงหาความเจริญได้ยากอย่างแน่นอน
บุญรักษา คนกตัญญูทุกท่านครับ ;)
ความเห็น (16)
สวัสดีครับครู "กลับคืนสู่รากเหง้า" คือกลับคืนสู่กำพืดตัวเอง
เจ้าบุญทิ้ง และนักศึกษากำลังรอเข้าสู่พิธีไหว้ครู
เจ้าบุญทิ้ง ไหว้ครูเป็นด้วย
ล้อเล่นนะคะ อิอิ
ขอบคุณมากครับ ท่าน วอญ่า-ผู้เฒ่า ;)...
ถูกต้องเลยครับ
มีหลายอย่างสะดุดตาครับ
หมาแมว
ทางไม้ขัดแตะ
พื้น (กระดาน) กลางแจ้ง
เป็นต้น
โฮงเฮียนสืบสานภูมิปัญญาล้านนา เป็นแหล่งเรียนรู้ทางศิลปวัฒนธรรมชั้นเลิศของทางภาคเหนือครับ ท่านอาจารย์ โสภณ เปียสนิท ;)...
บรรยากาศในบันทึกนี้ยังไม่ครบส่วนต่าง ๆ ของโฮงเฮียนฯ นะครับ ;)...
ขอบคุณครับ ;)...
- อยากเรียนตัดกระดาษบ้างครับ
- มาเชียร์อาจารย์
- ได้อนุรักษ์เรื่องล้านนาด้วย
- ตอนนี้กำลังสอนพับกระดาษ
- 555
พาน้องๆสร้างสรรค์ศิลป์จินตนาการเพื่อสังคม มาร่วมชื่นชมด้วยค่ะ :)
ขอบคุณสำหรับหนุ่มเชียร์บล็อกอย่างท่านอาจารย์ ขจิต ฝอยทอง ;)...
หากมีโอกาสจะแจ้งให้ทราบในโอกาสต่อ ๆ ไป นะครับ
ขอบคุณมากครับ พี่ นงนาท สนธิสุวรรณ ;)...
ช่วยกันคนละไม้ คนละมือ ครับ
- มาร่วมเป็นกำลังใจนะครับอาจารย์ เหมือนกับเป็นการพาคนรุ่นใหม่ให้ชุมชนได้มีโอกาสพูดคุย ถ่ายทอดชีวิตจิตใจ และสร้างลูกหลานของเขาเองด้วยบ้าง เลยนะครับ
- วิธีจัดกระบวนการเรียนการสอนแบบนี้ เป็นงานที่เหน็ดเหนื่อย เปลืองตัว เป็นภาระ หากดีก็เสมอตัว หากผิดพลาดนิดๆหน่อยๆก็เข้าตัวและรับเละคนเดียว กินเวลา
- แต่เมื่อคำนึงถึงการได้สร้างคนให้กับสังคมแล้ว ก็ต้องกำหนดใจไปอีกแบบหนึงอย่างที่อาจารย์อารัมภบทในตอนต้นเลยนะครับ
- งานอย่างนี้ จึงต้องทำด้วยความเป็นครูที่ถ่ายทอดออกมาจากจิตวิญญาณความเป็นพ่อแม่ ยินดีอย่างสิ้นเชิงที่จะให้ความงอกงามไปปรากฏที่ผู้อื่น แล้วตนเองก็เป็นสุขที่เห็นผู้อื่นได้สิ่งที่ดีเพื่อออกไปทำหน้าที่ดีๆแก่สังคม แม้นไม่ต้องต่อตัวเราหรือองค์กรของเรา
- ถึงตอนนั้น จึงจะเป็นการได้สิ่งดีแก่ตนเองของเราด้วย คือได้สังคมที่ดี ซึ่งต้องรอคอยและใช้จินตนาการเชิงบวกของตนเองเข้าช่วยมากอย่างยิ่ง งานอย่างนี้เป็นภารกิจชีวิต และเป็นวิถีปฏิบัติธรรมในชีวิตการงานครับอาจารย์ (ว่าเสียขึงขังเชียว)
- ขอชื่นชมนะครับ
- เมื่อมีประสบการณ์ตรงชุดหนึ่งแก่ตนเองอย่างนี้แล้ว หากได้มีกระบวนการถอดบทเรียน นำประสบการณ์มาย่อย ให้ทรรศนะวิพากษ์ เสริมความรูู้ ให้หลักคิด เสริมเข้าไปต่อยอดกับประสบการณ์และแง่มุมที่เป็นความประทับใจที่ทุกคนทำให้แก่ตนเองแล้วละก็ ในส่วนของเราก็จะได้บทเรียนที่บอกเล่าและถ่ายทอดออกมาจากจุดยืนของผู้สร้างความเป็นจริงทางการปฏิบัติ และในส่วนของนักศึกษา ก็จะได้ความลึกซึ้งทั้งทางด้านวิชาการและความแยบคายของชีวิตการศึกษา มากเลยละครับ
- หากมีโอกาสจะอาสาไปถอดบทเรียนให้คุณครูอาสาและกลุ่มศึกษาเรียนรู้ด้วยจิตวิญญาณความเป็นผู้อาสาบุกเบิกและริเริ่มสิ่งดีๆต่างๆอย่างเอาจริงเอาจังอย่างนี้นะครับอาจารย์
เรียน ท่านพี่อาจารย์ วิรัตน์ คำศรีจันทร์ ;)...
ขอบพระคุณสำหรับกำลังใจที่ได้ส่งมอบให้ถึงพี่ครับ
ทำดี (จริง ๆ) จึงไม่สนใจใคร นอกจากความดีที่มีต่อตัวของลูกศิษย์และสังคมที่กำลังจะเกิดขึ้นในอนาคต
ทาง อ.ชัชวาล ผู้ประสานงานหลักของโฮงเฮียนสืบสานฯ เองก็ปลื้มใจอยู่ไม่น้อย และยินดีช่วยเหลืออย่างเต็มที่ครับ
อีกทั้งทีมเล็ก ๆ ของผมยังคงมีความมุ่งมั่นร่วมกันที่จะสร้างจิตสำนึกดี ๆ ให้กับว่าที่คุณครูทั้งหลายเหล่านี้
เสียงนกเสียงกามักจะดังมาเสมอ แต่นั่นก็ไร้น้ำหนักอย่างยิ่งที่จะหันไปโต้ตอบหรือสนใจใด ๆ เพราะความตั้งใจของเรารู้อยู่แล้ว่า เราทำเพื่อใคร
เราจะพยายามทำต่อไปให้ต่อเนื่องและอยากให้กระบวนการนี้มันคงอยู่กับนักศึกษาครูให้ได้นานที่สุดครับ
ขอบคุณท่านพี่มากครับ ;)...
ล้านนา..ดูสงบ ร่มเย็นนะ
พี่ชอบ..ตุง ละ
ขอบคุณครับ พี่ ครู ป.1 ;)...
ตุง คือ ธงสี่เหลี่ยมผืนผ้ายาว ๆ ที่มีลวดลายต่าง ๆ
แต่ภาพนี้ คือ โคมล้านนา ครับพี่ ;)...
อืมมม...ทำดีแบบไม่สนใจใคร
เชื่อค่ะเชื่อ...ขบถนิด ๆ
สวนกระแสหน่อย ๆ
ว่าที่ครูตัวน้อย ๆ ...พิมพ์ดี...ไม่มีตก