ประชันความไพเราะของเพลงร้องทำนองไทย ค่ายสมาน vs. ค่ายสุนทราภรณ์ ตอนที่ ๔ ทำนอง “กระแตเล็ก” ระหว่างเพลงออเซาะรักกับเพลงกระแต

เพลงกระแตเล็ก หรือเพลงลาวกระแตเล็ก เป็นเพลงขับร้องทำนองเก่าของพื้นเมืองล้านนา อัตราจังหวะสองชั้น มีชื่ออีกชื่อหนึ่งว่า เพลงกระแตตัวเมีย อยู่ในเพลงไทยชุดกระแต ซึ่งมีทั้งหมด ๓ เพลง ได้แก่ กระแตไต่ไม้ กระแตเล็ก (กระแตตัวเมีย) และกระแตใหญ่ (กระแตตัวผู้) เพลงกระแตเล็กเป็นเพลงลำดับที่ ๔ ในตับลาวเจริญศรี (อ่านเรื่องเกี่ยวกับเพลงตับลาวเจริญศรีได้จาก http://gotoknow.org/blog/wiphon/405404)

 

เมื่อพลโทหม่อมหลวงขาบ กุญชร ณ อยุธยา อธิบดีกรมประชาสัมพันธ์ดำริให้ครูเอื้อ สุนทรสนานทำเพลงที่ดัดแปลงทำนองมาจากเพลงไทยเดิมโดยให้มีดนตรีไทยบรรเลงร่วมกันกับดนตรีสากลที่เรียกว่า “สังคีตสัมพันธ์” นั้น ได้เลือกเพลงกระแตเล็กเป็นเพลงแรกที่บรรเลงในลักษณะสังคีตสัมพันธ์ ใช้ชื่อว่าเพลง “กระแต” โดยมีครูพุ่ม บาปุยะวาทย์ เป็นผู้บอกทำนองเพลง เอื้อ สุนทรสนาน เรียบเรียงทำนอง แก้ว อัจฉริยะกุล ประพันธ์คำร้อง วินัย จุลละบุษปะ-ชวลีย์ ช่วงวิทย์ ขับร้อง

 

ทำนองเพลงกระแตเล็ก

 

ท่อน ๑

-มํรํดํ	-มํรํดํ	-มํรํดํ	-ล-ซ	-ดํดํดํ	-ซ-ล	-มซล	-ดํดํดํ
---ล	--ดํซ	-มซล	-ดํ-ซ	-มํรํดํ	-ซ-ล	-มซล	-ดํ-รํ
----	-ซ-ล	-ดํ-รํ	----	---ล	---ซ	---มํ	---รํ
-มํรํดํ	-รํ-มํ	-ซํ-มํ	-รํ-ดํ	-มํรํดํ	-ซ-ล	-มซล	-ดํดํดํ
-มํรํดํ	-ซ-ล	-มซล	-ซซซ

 

ท่อน ๒

-มํรํรํ	-มํรํรํ	-มํรํรํ	-มํรํรํ	-ซ-ซ	---ล	---ดํ	---รํ
----	-ซ-ล	-ดํ-รํ	----	-ซํ--	มํซํ-มํ	--รํดํ	-รํ-ดํ
-ซํ--	มํซํ-มํ	--รํดํ	-รํ-มํ	-ซํ--	มํซํ-มํ	--รํดํ	-รํ-ดํ
-มํรํดํ	-ซ-ล	-มซล	-ดํดํดํ	-มํรํดํ	-ซ-ล	-มซล	-ซซซ

 

ท่อน ๓

รมซล	ดํซลดํ	(รมซล	ดํซลดํ)	มํรํดํล	-ดํ-รํ	(มํรํดํล	-ดํ–รํ)
มํรํซํดํ	-รํ-มํ	(มํรํซํดํ	-รํ-มํ)	ดรมซ	(ดรมซ)	ลซมร	(ลซมร)
---ดํ	-รํ-มํ	-ซํ-มํ	-รํ-ดํ	-มํรํดํ	-ซ-ล	-มซล	-ดํดํดํ
-มํรํดํ	-ซ-ล	-มซล	-ซซซ

 

(โน้ตในวงเล็บเป็นทำนองที่เครื่องตาม เช่น ซออู้ ขลุ่ยเพียงออ บรรเลงล้อตามเครื่องนำเช่น ซอด้วง จะเข้)

 

• ฟังเพลงกระแตเล็กในแบบวงเครื่องสาย http://www.4shared.com/audio/NfwZ7XfC/_online.htm
• เพลงกระแตเล็ก ระนาดเอกบรรเลงร่วมกับดนตรีสากล วงไหมไทย http://www.4shared.com/audio/8B-re5Vm/_-_3.htm  http://www.youtube.com/watch?v=nRCsNlzuRYE

 

เพลงออเซาะรัก (หรือเพลงฉอเลาะรัก)

 

เพลงออเซาะรัก หรืออีกชื่อหนึ่งว่าเพลงฉอเลาะรัก คำร้องโดยสุนทรียา ณ เวียงกาญจน์  ทำนองโดยสมาน กาญจนะผลิน ดัดแปลงทำนองเพลงกระแตเล็ก บันทึกแผ่นเสียงครั้งแรกชื่อ “ออเซาะรัก” ชาญ เย็นแข ร้องคู่กับเพ็ญแข กัลย์จาฤก บันทึกครั้งที่ ๒ โดยสุเทพ วงศ์กำแหง - สวลี ผกาพันธ์ ใช้ชื่อ “ออเซาะรัก” บันทึกครั้งที่ ๓ โดยบุญส่ง สุนทรโรหิต - เพียงพิศ ศิริวิไล เปลี่ยนชื่อเป็น “ฉอเลาะรัก” เมื่อชรินทร์ นันทนาครร้องคู่อรวี สัจจารักษ์ ใช้ชื่อว่า “ฉอเลาะรัก”

 

เนื้อร้องเพลงออเซาะรัก (หรือเพลงฉอเลาะรัก)

“(ช) พิศวาสชื่นชม รักรื่นรมย์สู่สม วันคืนผ่าน ดื่มรักหวานภิรมย์
(ญ) เกรงรักหวานซ่านใจ หน่อยจะไม่ยั่งยืน กลับคืนกลับขม
(ช) ทูนใจพี่มิควร น้องอย่าด่วนปรารมภ์ ระทมเปล่าเปล่า
(ญ) อย่าพี่
(ช) พี่กอดเพียงเบาเบา เมินไปไยเล่า อยู่กันสองเราอายใคร
(ญ) อย่าปากหวานให้ชิม น้องเกรงจะอิ่มใจตาย
(ช) ไหน ไหนเอียงแก้มให้ชื่นฉ่ำ
(ญ) อย่า อย่าทำ ให้ต้องมัวหมอง
(ช) นิด นิดเดียวน้องไม่เคยป้อง
(ญ) แต่เพียงยอม ให้กอดเคียงประคอง ยังแสนอายพระจันทร์นวลผ่อง โสมท่านมองดูเรา
(ช) จะมัวอายเหนียมไยกับจันทร์
(ญ) เดี๋ยวท่านไปบอกหมู่ดาว
(ช) ท่านคงเห็นอกสองเรา
(ญ) นั่นไงเห็นไหม ดวงดาว สุกสกาววับแวววาวพราวนภา กระพริบนัยน์ตายั่วเย้า แน่ะ ยิ้มยิ้ม ยังขืนซนให้ดาวกระหยิ่ม
(ช) ท่านกระหยิ่มเป็นใจ”

• ชาญ เย็นแข – เพ็ญแข กัลย์จาฤก (ออเซาะรัก) http://www.4shared.com/audio/0NuDon0o/11_.htm
• (ฉอเลาะรัก) ชรินทร์-อรวี http://www.youtube.com/watch?v=cp7ldY3qYBU

 

เพลงกระแต

 

เพลงกระแต คำร้องโดย แก้ว อัจฉริยะกุล ทำนองโดย เอื้อ สุนทรสนาน ขับร้องบันทึกเสียงครั้งแรก โดย วินัย จุลละบุษปะ-ชวลีย์ ช่วงวิทย์

 

เนื้อเพลงกระแต                                              

(ช) น้องรักพี่เอยเจ้าอย่าเลยแรมรา เจ้านัดมาพี่ก็มาภิรมย์ เสียงเจ้าพลอดออดคำฉ่ำใจเชยชม รื่นรมย์อุรา
(ญ) สวนรักนี้เพลินใจ นั่งโคนไม้พักใจดีกว่า น้องจะหนุนตักพี่ ผ่อนฤดีเคยมา รักจะเพลินอุรา ใต้พฤกษาเย็นใจ อุ๊ย อะไร
(ช) ไหนอะไร
(ญ) เห็นไวไว
(ช) เอ๊ะ อะไร
(ญ) กระโดดได้ปราดเปรียว
(ช) อ๋อ กระแตแน่เทียว เห็นประเดี๋ยวเดียวกระโดดหายไป
(ญ) พี่อย่าปราดเปรียวดังเช่นกระแต รักแล้วผันแปรแล่นโลดหนีไกล
(ช) เพราะมิใช่กระแตพี่ไม่แปรดวงใจ รักเจ้ายิ่งกว่าใคร ทราบเอาไว้ดวงตา
(ญ) พี่อย่าเป็นเช่นกระแต
(ช) จ๊ะ พี่ไม่เป็นเช่นกระแต
(ญ) รักแท้แน่ไฉน
(ช) รักแท้แน่ใจ
(ญ) รักอย่าลุกโลดโดดไป
(ช) รักไม่ลุกโลดโดดไป พี่สิไม่ไป สำคัญทรามวัย จากพี่ไปแล้วไม่คืนมา
(พร้อม) รักสัญญาต่อกันจะผูกพันวิญญาณ์ รักดังคำพูดจาว่าไม่เหมือนกระแต”

 

วินัย จุลละบุษปะ-ชวลีย์ ช่วงวิทย์ http://www.youtube.com/watch?v=ZDrVNDNTfO4

วินัย พันธุรักษ์ – ทิพย์วรรณ ปิ่นภิบาล http://www.youtube.com/watch?v=C1oaHvFzNRE

วิพล นาคพันธ์

๑๕ พฤษภาคม ๒๕๕๔