ปีนี้ศูนย์การเรียนรู้เพื่อการปฏิรูปที่ดินได้จัดฝึกอบรมไปแล้วประมาณ 9 ครั้ง(ไม่นับรวมองค์กรอื่นที่มาขอใช้สถานที่) ที่ผ่านมาผมมีโอกาสได้เข้าร่วมและสังเกตการณ์การอบรม.....
ทุกครั้งที่ท่านรองฯวีระชัย นาควิบูลย์ ได้ให้เกียรติมาเป็นประธานในพิธีเปิดท่านจะกล่าวเน้นย้ำและให้โอวาทในเรื่องการทำงานและวิกฤตด้านการเกษตรที่เราต้องช่วยกันแก้ไข เรื่องหนึ่งที่น่าสนใจคือ "วิกฤตอาชีพเกษตรกรในประเทศไทย"
ประเทศไทยถือได้ว่าเป็นประเทศเกษตรกรรม โดยมีข้าวเป็นพืชเศรษฐกิจหลักที่สำคัญของประเทศ และถือได้ว่าเป็นประเทศซึ่งส่งออกข้าวเป็นอันดับ 1 ของโลก
"สัดส่วนการส่งออกคิดเป็นร้อยละ 36 ของโลก ประเทศไทยมีพื้นที่ซึ่งเหมาะต่อการเพาะปลูกกว่า 27.25% ซึ่งในจำนวนนี้กว่า 55% ใช้สำหรับการปลูกข้าว ส่วนพืชผลทางการเกษตรอื่น ๆ ได้แก่ ยางพารา ผักและผลไม้ต่าง ๆ รวมไปถึงมีการเพาะเลี้ยงปศุสัตว์ เช่น วัว สุกร เป็ดไก่ สัตว์น้ำทั้งปลาน้ำจืด ปลาน้ำเค็มในกระชัง การทำนากุ้ง การเลี้ยงหอย รวมไปถึงการประมงทางทะเล เนื่องจากประเทศไทยมีความอุดมสมบูรณ์ด้านพืชพรรณธัญญาหารตลอดปี จึงได้ชื่อว่าเป็นแหล่งผลิตอาหารที่สำคัญของโลก และเป็นผู้ส่งออกอาหารรายใหญ่ของโลกเป็นอันดับที่ 5" ที่มา:วิกิพีเดีย สารนุกรมเสรี
ท่านรองฯวีระชัย นาควิบูลย์กล่าวว่า ปัจจุบันแรงงานส่วนใหญ่ของไทยอยู่ในภาคเกษตรกรรม ซึ่งส่วนใหญ่จะเป็นชาวไร่ ชาวนา ชาวสวน ชาวประมง อายุเฉลี่ยของกลุ่มอาชีพนี้จะอยู่ที่ 40-45 ปี ซึ่งเป็นกลุ่ม 'Gen-B' (Generation B) หรือ Baby Boomers เป็นกลุ่มคนที่เกิดในช่วง พ.ศ. 2490-2508 ที่ปัจจุบันจะมีอายุอยู่ในระหว่าง 45-63 ปี ซึ่งเป็นประชากรที่อยู่ในช่วงที่ร่างกายเริ่มถอยลง(ช่วงผู้ใหญ่ตอนกลาง หรือ ช่วงวัยทอง)
แต่กลุ่มประชากรประเทศที่อยู่ในกลุ่ม ′Gen-X′ (Generation X) ตัว X นี้ มาจากเครื่องหมายกากบาท ซึ่งหมายถึงยุคที่ประชากรอยู่ในช่วงคุมกำเนิด คือคนที่เกิดระหว่างปี พ.ศ. 2508-2522 อายุ 30-44 ปี เป็นลูกของ 'Gen-B'.... และ(Generation Y) คือคนที่เกิดระหว่างปี พ.ศ. 2523-2543 อายุ 9-29 ปี เป็นลูกเป็นหลานของสองกลุ่มข้างต้น กลับลดน้อยลงในภาคการเกษตร (ผมจะไม่พูดถึง ′Gen-Z′ (Generation Z) กลุ่มอายุน้อยที่สุดในปัจจุบัน เป็นผู้ที่เกิดในช่วง พ.ศ. 2537-ปัจจุบัน หรืออายุ 1-16 ปีนะครับให้ไปวิเคราะห์กันเอาเอง)
วิกฤตที่ทำให้ ′Gen-X′ และ'Gen-Y′ หายไปจากภาคการเกษตร มีหลายปัจจัย เช่น ปัจจัยการเปลี่ยนแปลงทางสภาพเศรษฐกิจและการปลูกฝังค่านิยมของ Gen-B ที่มองว่า อาชีพการเกษตรเป็นอาชีพที่ลำบากมีปัจจัยเสี่ยงในการทำอาชีพนี้หลายด้าน เช่น การกดราคาสินค้า ปัจจัยการผลิตมีราคาสูงขึ้น สภาพดินฟ้าอากาศ ศัตรูพืช ฯลฯ
สิ่งที่สำคัญที่สุดในหลายปัจจัย คือ ....การเปลี่ยนแปลงทางสังคมและกระแสบริโภคนิยม...
ทุกวันนี้ทัศนคติของคนในสังคมเปลี่ยนไป รวดเร็ว เร่งรีบ แข่งขันกันในเรื่องเทคโนโลยี
ท่านรองฯวีระชัย นาควิบูลย์ อธิบายว่า ′Gen-X′ เป็นลูกหลานของ Gen B คนกลุ่มนี้เรียกได้อีกอย่างว่า Yuppie (Young Urban Professionals) เพราะเกิดมาพร้อมกับความมั่งคั่งของโลก จึงมีความคิดกว้าง มีพฤติกรรมง่าย ๆ สบายดี ให้ความสำคัญในเรื่องงานและครอบครัวอย่างเท่าเทียมกัน
ส่วน ′Gen-Y′ เป็นลูกเป็นหลานของ′Gen-B′ และ ′Gen-Y′ กลุ่มนี้มีค่านิยมที่เปลี่ยนไปด้วยเติบโตมาท่ามกลางความเปลี่ยนแปลง ทั้งจากค่านิยมที่แตกต่างจากรุ่นปู่ย่าตายายกับรุ่นพ่อแม่ ขณะเดียวกันก็ก้าวไปพร้อม ๆ กับเทคโนโลยีที่เจริญรุดหน้าทั้งคอมพิวเตอร์ อินเทอร์เน็ต และไอที คนกลุ่มนี้จะเป็นตัวของตัวเองสูง ไม่ชอบมีเงื่อนไข และไม่อยู่ในกรอบ ชอบการสื่อสารแบบไม่เผชิญหน้า ขณะเดียวกันก็ชอบความชัดเจนในเป้าหมาย
สรุป ในฐานะที่เราเป็นหน่วยงานราชการที่เกี่ยวข้องกับการเกษตรโดยตรง ต้องหาวิธีการที่จะทำให้อาชีพเกษตรกรรมให้คงอยู่ต่อถึง ′Gen-Z′ โดยการนำเทคโนโลยีมาปรับใช้ในภาคการเกษตรให้เหมาะสมกับยุคสมัย และสภาพแวดล้อมที่เป็นอยู่
เพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุดในที่ดินของเกษตรกรที่ถือครอง..ที่นับวันจะลดน้อยลง....ไป...พร้อมกับอาชีพของเขาเอง....
ขอบคุณครับ...คุณวศิน ชูมณี ที่ร่วมแสดงความคิดเห็น...ขอบคุณมากครับ