สื่อสารสุขภาพช่องปาก ... สู่ประชาชน

 

มีเรื่องมาเล่าสู่กันฟัง จากการประชุมประจำชมรมทันตสาธารณสุขแห่งประเทศไทย เรื่อง "การสื่อสารสุขภาพช่องปากสู่ประชาชน" เมื่อวันที่ 15 ธค.53 ณ ห้อง World Ballroom C โรงแรมเซ็นทารา แกรนด์ กรุงเทพฯ

Tricks เมื่อหมอฟันต้องเป็นนักสื่อสารจำเป็น ... จาก คุณไอ๋ (สุพัฒน สอนดำริห์ คนเก่ง จาก สสส.) ... มีประเด็นที่เก็บมาได้จากการฟัง และบันทึก ก็คือ

• อะไรบ้าง ? ... ที่จำเป็นต้องบอก
  - ต้องส่ง key message ให้ได้
  - กระบวนการทางสังคม ไม่ได้ใช้ message เดียว
  - บริบทตรงนี้ ... จะพูดอะไร ก่อน และ หลัง
• บอกกับใคร ?
  - ต้องมีการ design
  - มีการวาง target group : population ที่มี potency success มากกว่า เพื่อให้เกิดการ aware นำไปสู่การ success
• บอกแบบไหน ?
  - บุคลิกมีความจำเป็น
• ประเด็นเดียวกัน แต่สื่อสารต่างวิธีการ ?
• บอกอย่างไร ให้น่าสนใจ ?
• พูดให้ถูกจุด ...
  - Message : clear สั้น ง่าย
  - เราจะ design ให้เครื่องมือการสื่อสารทั้งหมด ไปสู่ target group ได้อย่างไรบ้าง

ข้อสรุปการบรรยาย ... "ทุกคน เป็นนักสื่อสารที่ดีได้"

อีกเรื่องหนึ่ง เป็นความรู้ในเรื่อง Health Literacy จาก อ.หมอปิ หรือ ผศ.ดร.ทพญ.ปิยะนารถ จาติเกตุ ค่ะ ... คือ อะไร

Health Literacy มีหลายความหมาย ที่ยังไม่ลงตัว อาทิ

• ความแตกฉานด้านสุขภาพ
• การรู้เท่าทันด้านสุขภาพ
• ความฉลาดทางสุขภาพ
• และ ความหมายที่เสนอโดย อ.ทพ.วัลลภ ภูวพานิช ก็คือ "การรู้ใช้ข้อมูลเพื่อสุขภาพ"
• และอื่นๆ .....

ประเด็นการใช้ Health Literacy กับเรื่องของสุขภาพ จากบางตัวอย่าง อาทิ

• WHO (1998)
  - เกิดแรงจูงใจ และความสามารถ
  - เข้าถึง เข้าใจ ใช้ประโยชน์ข้อมูลด้านสุขภาพ
  - สร้างเสริม และดูแลสุขภาพให้ดีตลอดไป
• ระดับความสามารถ
  - ได้รับ เข้าใจ ประมวลข้อมูลพื้นฐาน และบริการด้านสุขภาพ
  - การตัดสินใจด้านสุขภาพที่เหมาะสม
• Health People (2000) เรื่อง ระดับความสามารถ
  - ได้รับ เข้าใจ ประมวลข้อมูลพื้นฐาน และบริการด้านสุขภาพ
  - การตัดสินใจด้านสุขภาพช่องปากที่เหมาะสม

การแบ่ง Health Literacy

• ขั้นพื้นฐาน (Basic Literacy)
  - ทักษะพื้นฐานในการอ่าน และเขียน
  - ใช้ความสามารถนี้อย่างมีประสิทธิภาพ ในบริบทของของผู้รับ
  - พึ่งพิง อ่ายออก ทำตามที่บอกได้
• ขั้นปฏิสัมพันธ์ (Communicative / Interactive Literacy)
  - ทักษะพื้นฐาน + รู้คิด + ทักษะทางสังคม
  - เข้าร่วมกิจกรรมต่างๆ อย่างมีส่วนร่วม
  - แยกแยะข้อมูลข่าวที่เกี่ยวข้อง
  - ค้นหาความหมายซึ่งสื่อสารผ่านแหล่งข้อมูลที่แตกต่างกัน
  - ประยุกต์ เชื่อมโยงข้อมูลในข่าวสารที่ได้รับ เพื่อการ "เปลี่ยนแปลงสถานการณ์" ต่างๆ ได้
  - ซักถาม ต่อรอง เปลี่ยนแปลง
• ขั้นวิพากย์ (Critical Literacy)
  - ทักษะพื้นฐาน + รู้คิด + ทักษะทางสังคม
  - วิเครราะห์ข้อมูลข่าวสารในเชิงวิพากย์
  - ใช้ข้อมูลข่าวสารในการตอบสนอง ปรับใช้ และ "ควบคุมสถานการณ์" ต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับชีวิตได้
  - มั่นใจว่า สามารถตัดสินใจเองได้ จัดการเองได้ และเลือกเองได้

ในส่วนของการประยุกต์ใช้ ... ได้ทั้งระดับบุคคล และระดับกลุ่ม/ชุมชน ก็คือ

• ขั้นพื้นฐาน - พึ่งพิง อ่านออก ทำตามที่บอก
• ขั้นปฏิสัมพันธ์ - ซักถาม ต่อรอง เปลี่ยนแปลง
• ขั้นวิพากย์ - ตัดสินใจเอง จัดการเอง เลือกเอง

หรือ คำพูดสรุปง่ายๆ จาก อ.ทรงวุฒิ ก็คือ "รู้จัก รู้จริง รู้แจ้ง" ค่ะ

หรือ ข้อคิดง่ายๆ จาก อ.หมอปิ ก็คือ "เมื่อสื่อสาร ต้องรู้ว่า target คือใคร และความหมาย คืออะไร"

ขอนำเอาข้อสรุปในตอนต้นมาสรึปอีกหนนะคะ
... "ทุกคน เป็นนักสื่อสารที่ดีได้" ...

 

[วอญ่า-ผู้เฒ่า-natachoei--]

สวัสดีครับคุณ หมอเพื่อนร่วมทาง การสื่อสารสุขภาพช่องปากสู่ประชาชน ตามวิชาการมีหลายกรณีย์ เห็นทีต้องแนะนำให้ทันตบุคลากรของรพปากพะยูน เข้ามาศึกษาบ้างแล้ว " กับชุมชนได้สบายมาก ทั้งงบประมาณกลุ่มเป้าหมาย และบุคลากร "ดองทุนออมบุญสวัสดิการที่ผมเป็นประธานยินดีร่วมกระบวนด้วยตั้งแต่ตอนคิดโครงการ ตอนนี้กำลังนำเสนอ สสจ พัทลุงอยู่ครับ

[nui]

• ยังไม่เจอคำแปล Health Literacy ที่ฟังปุ๊บเข้าใจทันทีเลยค่ะ
• ชอบ "การรู้ใช้ข้อมูลเพื่อสุขภาพ"   มีคำสำคัญ "รู้" กับ "ใช้" คือรู้แล้วเอาไปใช้ ไม่ใช่รู้เฉยๆ (ส่วนใหญ่รู้เฉยๆ แต่ลืมเอาไปใช้)

[เพื่อนร่วมทาง]

•  +
• ท่าน วอญ่า-ผู้เฒ่า-natachoei-- และ หนู nui ที่รัก
• ชื่นชมกับทั้งสอง ที่เป็นนัก เรียน รู้ ที่น่ารักมากค่ะ

[ธิ]

สวัสดีค่ะคุณหมอ

• ขอบคุณค่ะที่นำสิ่งดีดีมาเผยแพร่
• เสียดายมาก....ไม่รู้ข่าวการจัดประชุม  เพราะ  16 ธ.ค. 53  ผ่าน กทม.อยู่แล้ว  ถ้ารู้ก่อน  เลื่อนไป กทม.เร็วขึ้น  1  วันยังได้  เสียดายจริง ๆ สงสัยเพราะยังไม่ได้สมัครเป็นสมาชิกชมรม  จึงตกข่าว

[เพื่อนร่วมทาง]

• 
• ก็เลยไม่ได้เจอกันเลยนะคะ
• ตอนนี้ สมัครสมาชิกก็ยังได้นะคะ
• ติดต่อได้ที่นี่เลยค่ะ ... http://www.dentpublichealth.com/