๑๐.ความหวังของห้วยกอก


           "สวัสดีครับคุณครูคิม" เสียงเด็กชายตัวเล็กคนหนึ่งทักทายมาแต่ไกล  เมื่อเห็นฉันกำลังลงจากรถ  และเด็กชายได้วิ่งมาหาเพราะอยากจะช่วยถือของ  การแสดงออกของเด็กคือความน่ารักที่ผู้ใหญ่ทุกคนชอบ

            ผอ.ณัฏฐ์ น้องอ้อม และฉันมุ่งตรงไปที่กุฏิของหลวงตาเพื่อถวายอาหารและปฏิทิน ซึ่งหลวงตาบอกว่า "อยากได้อยู่พอดี"  พวกเราสนทนาธรรมกึ่งทางโลกกับหลวงตาอีกเช่นเคย  เกี่ยวกับการเป็นผู้ให้  การช่วยเหลือชุมชนและสังคม  ความเป็นอยู่วิถีชีวิตของคนในชุมชน  และการเรียนการสอนในโรงเรียน

               นักเรียนทั้งโรงเรียนมีเพียง ๒๘ คน  มีจำนวน  ๗ ชั้นเรียนคืออนุบาลและชั้นประถมศึกษาปีที่ ๑ ถึง ๖ ครูผู้สอนมี ๒ ท่านเป็นผู้ชายรวมทั้งผู้อำนวยการอีก ๑ ท่าน  นับว่าเป็นโรงเรียนที่ขาดแคลนเด็ก ขาดแคลนครู คือมีครูไม่ครบชั้นเรียน  ผลการพัฒนาการเรียนรู้ย่อมอ่อนด้อยไปด้วยตามความเป็นจริง  นับเป็นเรื่องที่โรงเรียนได้หาวิธีการแก้ไขตลอดมาตามความสามารถที่เอื้ออำนวย

               ปีการศึกษา ๒๕๕๒ ที่ผ่านมา  ผลการทดสอบนักเรียนประจำปี ONET  ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖  อยู่ในอันดับที่ ๓  ของโรงเรียนในศูนย์เครือข่าย ฯ  และอยู่ในอันดับที่ ๑๐  ของโรงเรียนในอำเภอนครไทย 

               นักเรียนทดลองเล่นเกม "นับเลขมหาโหด"  ตอนเริ่มเกมนักเรียนจะหัวเราะ  คิดว่าเป็นเรื่องง่าย  หัวเราะเยาะเพื่อนที่นับผิด  กระซิบบอกต่อ  เริ่มนิ่งขึ้น  และเครียดที่นับไม่จบสักที  แต่นักเรียนบอกว่าจะสู้ต่อจนกว่าจะนับได้ 

              จึงให้นักเรียนหยุดเล่นและแสดงความคิดเห็น  นักเรียนมีความเห็นว่า "ขาดสมาธิ ไม่ตั้งใจ และไม่นับในใจตามเพื่อน  เมื่ออีกคนไม่มีสมาธิก็ทำให้คนอื่นขาดสมาธิไปด้วย  และเพื่อนนับผิดบ่อย ๆ จึงทำให้เครียดและนับผิดไปด้วย"  ภายหลังให้นักเรียนฝึกเล่นกันเอง

              หลังจากโรงเรียนเลิก  ได้เข้าไปในหมู่บ้าน  และได้หยุดหาความรู้เกี่ยวกับการเลี้ยงไหม  ซึ่งได้ถ่ายภาพมาเมื่อวันก่อน  ทำให้ทราบว่ามีการเลี้ยงไหมในหมู่บ้านนี้เพียง ๒ ครอบครัวเท่านั้น

              การเลี้ยงไหมจะเริ่มขึ้นในเดือนพฤษภาคมและสิ้นสุดในเดือนธันวาคม  หลังจากนั้นตัวไหมจะไม่แข็งแรง  ใบหม่อนไม่สมบูรณ์  ชนิดไหมที่เลี้ยงเป็น "ไหมสีขาว"  เป็นพันธุ์ผสมด้วยกรรมวิธีทางวิทยาศาสตร์

             ขั้นตอนในการเลี้ยงไหม  นับตั้งแต่นำไข่ไหมมาบริบาล  กินใบหม่อนจนเติบโตใช้เวลาประมาณ ๓ สัปดาห์  ขั้นตอนที่สองนำตัวไหมออกมาปล่อยไว้ให้เกาะไต่ไปมาตามรังที่เป็นช่อง ๆ อีกประมาณ ๑ สัปดาห์  ขั้นที่สามตัวไหมจะเข้าไปอยู่ในรังสร้างไยไหมพันรอบตัวมันเองจนเต็มรังอีกประมาณ ๕ วัน  จึงนำรังสีขาวไปขายที่จังหวัดเพชรบูรณ์ในราคากิโลกรัมละ ๑๒๐  บาท

            ความตั้งใจที่จะไปชม "น้ำตกตัดหมอก"  จึงหยุดพักไว้ก่อน  เพราะใช้เวลา  นอกจากนี้ชาวบ้านได้เล่าว่า "มีธนาคารข้าว" สำหรับทุกคนในชุมชน  คนที่ปลูกข้าวหรือไม่ปลูกข้าวมีสิทธิในการมายืมข้าวเปลือกจากธนาคารไปสีเป็นข้าวสารและนำมาทานในครอบครัวครัว  จนกว่าปีหน้าทุกคนต้องมีข้าวมาส่งคืนธนาคาร  ทำให้ทราบปัญหาของชาวบ้านที่ถูกเอารัดเอาเปรียบในการไปสีข้าว  เพราะหมู่บ้านห้วยกอกไม่มีโรงสีข้าวเป็นของตนเอง 

           ยังมีสิ่งที่น่าสนใจเกี่ยวกับ "น้ำตกตัดหมอก ธนาคารข้าว ภูมิปัญญา  วิถีชีวิตและเหตุการณ์ประวัติศาสตร์" ที่ต้องเรียนรู้จากผู้รู้ในชุมชน  แต่เนื่องจากกลางวันทุกคนต้องไปทำนา ทำไร่  จึงลงความเห็นกันว่าหลังจากไปเดินป่าชมน้ำตกแล้ว  พวกเราจะ "ผิงไฟพาแลง" กันสักวันหนึ่งในวันที่ ๑๗ ธันวาคม ๒๕๕๓

           ตอนแรกคิดว่าจะนัดกินน้ำชา  นับเป็นเรื่องที่น่าสนใจ  แต่คำว่ากินน้ำชามันหรูและเป็นระดับที่สูงเกินไป  จึงเปลี่ยนมาใช้ภาษาพื้นบ้านของที่นี่  เพื่อเป็นการแลกเปลี่ยนเรื่องราว เรื่องเล่า ความรู้และประสบการณ์ของคนในชุมชน

          กัลยาณมิตรท่านหนึ่งถามว่า "สนุกไหม"  คำตอบคือเรื่องเล่าของโรงเรียนและชุมชนในท้องถิ่นบ้านนอกเป็นเรื่องที่แยกกันไม่ออก  ชุมชนเข้มแข็งโอกาสการพัฒนาการจัดการศึกษาของโรงเรียนย่อมประสบความสำเร็จ

 

หมายเลขบันทึก: 412709เขียนเมื่อ 8 ธันวาคม 2010 22:49 น. ()แก้ไขเมื่อ 15 มิถุนายน 2012 11:39 น. ()สัญญาอนุญาต: ครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-อนุญาตแบบเดียวกันจำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (52)

สวัสดีครับครูคิม ถือโอกาสสวัสดีปีใหม่ด้วยครับ

เห็นภาพบรรยากาศแล้ว นึกถึงสมัยเด็กๆ จัง

ขอบคุณครับครูคิม ที่ใช้ภาพเป็นสื่อย้อนอดีตได้เป็นอย่างดีครับ

  • บรรยากาศดีนะครับพี่ครูคิม
  • จะคอยชมน้ำตกตัดหมอกครับ

สวัสดีค่ะพี่ครูคิม

อ่านแล้วสุขใจในความเป็นผู้ให้ ชื่นชมพี่คิมค่ะ

ขอบคุณสำหรับเรื่องราวและภาพประกอบงามๆที่นำมาแบ่งปันค่ะ

อรุณสวัสดิ์ค่ะพี่คิม ธรรมชาติมากๆ อยากเล่นน้ำตกจัง ขอบคุณค่ะ :)

ภาพชนบทยังไงก็ยังประทับใจเสมอ อยู่ในความทรงจำ หลังเกษียณแล้วอาจได้กลับไปใช้ชีวิตแบบเรียบง่ายครับผม

สวัสดีค่ะคุณkhachonronnachit

ที่บ้านห้วยกอกยังมีภาพความงดงามของธรรมชาติ และความงามจากจิตใจของผู้คนให้เราเห็นอยู่ค่ะ

โรงเรียนเขามีความตั้งใจว่าจะพยายามพัฒนาเปลี่ยนแนวคิดให้กับเยาวชนตัวน้อย ๆ แต่ยังรักษาวิถีชีวิตเดิม ๆไว้  ขอกำลังใจด้วยนะคะ  ขอขอบคุณค่ะ

สวัสดีค่ะน้องธนิตย์ สุวรรณเจริญ

พี่คิมยังไม่ได้ไปเห็นของจริง  จึงตัดภาพจากป้ายไวนิลมาให้ชมก่อนนะคะ

ภาพของน้ำตกค่ะ  ทำไมจึงชื่ตัดหมอกนั้นยังไม่เข้าใจมากนัก  รอไปเรียนรู้และไปชมของจริงก่อนนะคะ

ห่างจากโรงเรียน ๒ กม.  ต้องนั่งรถอิแต๊กไป  และเดินตัดป่าอีกเล็กน้อย  ยังไม่มีผู้ไปพบนอกจากชาวบ้านที่นั่นค่ะ

สวัสดีค่ะน้องถาวร

วันผิงไฟพาแลง  เราอาจจะได้รับความรู้และเรื่องเล่าจากผู้เฒ่าผู้แก่ และคนที่มีประสบการณ์อีกมากมาย พี่คิมคาดว่าอย่างนั้นค่ะ

สวัสดีค่ะน้องpoo

เราจะทำอย่างไรให้ผู้คนไปรู้จักน้ำตกนี้ และทำให้หน่วยงานที่รับผิดชอบเข้าไปบุกเบิกทำถนนเข้าไป  เพราะมันอยู่ห่างจากถนนทางหลวงหมายเลข ๑๒ ไม่มากค่ะ

สวัสดีค่ะอาจารย์โสภณ เปียสนิท

ความสงบ ความเงียบ และมีธรรมชาติรวมทั้งวิถีชีวิตดั้งเดิม  เป็นสุขใจมากค่ะ  นับวันจะหายากขึ้นทุกวัน  พี่คิมไปที่นั่นบ่อย ๆ ขึ้นเพราะสุขใจค่ะ

อรุณสวัสดิ์ค่ะพี่ครูคิม : เห็นภาพของโรงเรียนและชุมชนห้วยกอกดูมีความหวังขึ้นมาจริงๆ นะค่ะ รอยยิ้มของทุกคนบอกได้ชัดเจนค่ะ ยกเว้นเด็กๆ ตอนนับเลข ฮ่าา ฮ่าา

สวัสดีค่ะคุณณัฐพัชร์

ตอนนี้พี่คิม ผอ.ณัฏฐ์ และคุณครูอีก ๒ ท่าน  ก็รอหวังด้วยกันค่ะ  ส่วนคนในชุมชนก็คงจะรอหวังไปกับเราด้วย 

รอบแรกเจาจะคุยกันในเย็นและคืนวันที่ ๑๗ นี้ค่ะ  กลางวันจะไปลุยน้ำตกก่อน  มีเด็ก ๆ และชุมชนไปด้วย

เด็ก ๆ เขายังไม่เคยเจอครูผู้หญิงมาสอนเขาสักครั้เงเลยค่ะ  เมื่อเจอครูผู้หญิงก็ตื่นเต้นดีใจ  นับเลข ๑ ถึง ๑๐๐  ตอนแรกเด็กบอกว่าหมู ๆ ค่ะ  ตอนหลังบอกไม่หมูเหมือนที่คิดค่ะ

บรรยากาศอบอุ่นจังเลยค่ะครูคิม

น้อง ๆ ดูตั้งใจมาก

พี่คิมที่รัก...

ชุมชนที่เข้มแข็งบวกพลังใจจากคนที่เข้ามาให้ความช่วยเหลือ  จะช่วยให้ทั้งหมู่บ้านและโรงเรียนได้พัฒนาไปพร้อมๆกัน

เอาใจช่วยและส่งกำลังใจมาให้เสมอค่ะ..

พี่คิมนั่งรถนี้ขึ้นเขารึครับ...VV

สวัสดีค่ะ

แวะมาเยี่ยมอ่านบันทึกค่ะพี่คิม

สวยมากๆๆชอบจัง

ขอบคุณน่ะค่ะ

 

สวัสดีค่ะใบไม้ร้องเพลง

ขอขอบคุณที่น้องติ๋วแวะมาให้กำลังใจค่ะ  พี่คิมมีความสุขกับการไปเรียนรู้กับชาวบ้านที่บ้านนอกมากค่ะ

สวัสดีค่ะน้องkrugui Chutima

วันพาแลงนั่นแหละค่ะ  เราจะได้ความรู้จากภูมิปัญญาค่ะ  การมีส่วนร่วมของคนในชุมชน  จะทำให้โรงเรียนมีรูปแบบการบริหารจัดการที่ดีค่ะ

สวัสดีค่ะน้องเกษตร(อยู่)จังหวัด

วันที่ ๑๗  ต้องนั่งอิแต๊ก  ไปชมน้ำตกค่ะ  และเดินต่อไปยังน้ำตกอีกเล็กน้อย  เพราะยังไม่มีเส้นทางคมนาคมสะดวกเลยค่ะ

สวัสดีค่ะน้องหนูรี

ขอขอบคุณค่ะ  ดอกหญ้าแบบนี้มีมากในฤดูนี้ค่ะ  พี่คิมจอดรถถ่ายข้างทาง มีสวยกว่านี้อีกเยอะเลยค่ะ

สวัสดีครับ...

มาให้กำลังใจ

เป็นเรื่องราวที่งดงาม

และน่าจดจำในความทรงจำของผมมากครับ

เห็น 'รถอีแต๊ก' คิดถึงบ้านมากครับ...

สวัสดีค่ะพี่คิม

  • น้องแวะมาส่งกำลังใจค่ะ

                        

สวัสดีค่ะคุณทิมดาบ

วันที่ ๑๗  นี้พี่คิมจะได้นั่งรถอิแต๊ก  ไปชมน้ำตกค่ะ (แบบบุกเบิก) เพราะยังไม่มีคนรู้จักอย่างเป็นทางการเลยค่ะ

ขอขอบคุณที่มาเยี่ยม

สวัสดีค่ะคุณยาย

ขอขอบคุณหลาย ๆ เด้อค่ะ  สำหรับแฮงใจที่มีให้กัน

สวัสดีครับเกลอ สวยงาม นานแล้วที่ไม่ได้ชมธรรมชาติ มาหนักกับงานชาวบ้านมากไป

สวัสดีค่ะเกลอวอญ่า-ผู้เฒ่า-natachoei--

วันที่ ๑๗  จะไปนอนค้างที่ห้วยกอก  กลางวันจะไปสำรวจเส้นทางไปน้ำตก  เพราะยังไม่มีหน่วยงานไหนไปพบเลยนะคะ

กลางคืนจะผิงไฟ  ล้อมวงคุยกันค่ะ

สวัสดีค่ะ...พี่คิม...

  • นี่คือ วิถีการใช้ชีวิตที่เป็นจริงและเรียบง่าย ผิดกับวิถีชีวิตในดงวิชาการเลยนะค่ะ...
  • อีกไม่นานหรอกค่ะ...น้องก็คงกลับไปอยู่ในสภาพที่เรียบง่ายบ้างนะค่ะ...
  • บางครั้งยังเคยคิดว่า เรามาสูงเกินไปหรือเปล่า...บางครั้งก็ท้อ...เหนื่อย...
  • แต่ก็ต้องสู้ต่อไปค่ะ...งานเลี้ยงยังมีวันเลิกลา...แล้วชีวิตการทำงานล่ะ...สักวันก็มีวันที่ต้องจบเหมือนกัน จริงไหมค่ะ...

สวัสดีค่ะน้องบุษยมาศ

พี่คิมขอเป็นกำลังใจให้น้องเสมอค่ะ  น้องยังทำประโยชน์ให้กับทางราชการอีกมากมาย  ส่วนพี่คิมเมื่อยอมแพ้ก็ต้องถอยค่ะ

ทุกวันนี้ก็ทำแบบนี้ และถามตัวเอง สำรวจตัวเองว่า...ไหวไหม  พอทำได้ไหม  แค่เริ่มต้นก็รู้สึกสนุกมากค่ะ

ขอขอบคุณที่มาแลกเปลี่ยนค่ะ

สวัสดีค่พี่คิม

มาเป็นกำลังใจให้กับพี่คิมค่ะ...ช่วงนี้ไม่ค่อยได้มาหาเพราะว่างานเยอะมากๆแต่ยังคิดถึงเสมอนะคะ...และช่วงนี้อากาศเริ่มเย็นแล้วรักษาสุขภาพด้วยนะคะ

สวัสดีค่ะมาตายี

คิดแล้วค่ะว่าน้องกระแตต้องติดงานแน่ ๆ พี่คิมคิดถึงเสมอค่ะ  ตอนนี้วิ่งเข้าหางานทำ ดีกว่าอยู่ว่าง ๆ เงินเดือนมีคือบำนาญก็สุดยอดแล้วสำหรับวัยแก่ ๆ ตัวคนเดียว  ไปหางานทำตอบแทนแผ่นดินบ้าง  รออ่านเรื่องเล่านะคะ

เข้ามาอ่านและชื่นชมภาพ-คำ-ความคิดที่ทรงคุณค่าครับ

-ปณิธิ

สวัสดีค่ะคุณครูปณิธิ ภูศรีเทศ

หวังว่าพิษณุโลกบ้านเรา  จะมีสถานที่ท่องเที่ยวเป็นน้ำตกที่งดงามและป่าธรรมชาติอีกแห่งหนึ่งนะคะ  ขอขอบคุณสำหรับกำลังใจค่ะ

ขอบคุณที่แบ่งปันเรื่องราวดี ๆ ของโรงเรียนที่แยกไม่ออกจากชุมชนโรงเรียนนี้

สวัสดีค่ะ ผอ.นาย วัฒนา คุณประดิษฐ์

สำหรับโรงเรียนบ้านนอกเล็ก ๆ แบบนี้หรือจะโรงเรียนใหญ่ก็ตามหากแยกออกจากชุมชนแล้ว  การบริหารจัดการอาจไปไม่ถึงฝั่งนะคะ

  • มาเรียนรู้ หัวใจความเป็นครู จากพี่คิมนะครับ
  • ผมสอนแต่ผู้ใหญ่ ไม่ค่อยมั่นใจเวลาต้องสอนเด็กๆ แต่อ่านแล้วชอบครับ

สวัสดีค่ะคุณหมอนาย เต็มศักดิ์ พึ่งรัศมี

การที่ได้ไปทำงานเพื่อสังคมบ้าง ก็ดีกว่าอยู่เฉย ๆ ค่ะ  อย่างน้อยชาวบ้านก็ได้มองเห็นเจตนาดีต่อพี่คิม เพราะพี่คิมก็มีฐานะเป็นชาวบ้านคนหนึ่ง ซึ่งไม่ใช่ข้าราชการมีสังกัด

ขอขอบคุณที่ชื่นชอบกิจกรรมนี้ค่ะ

สวัสดีค่ะครูคิม

  • มาติดตามข่าวคราว
  • ชื่นชมนะคะที่มีสิ่งดีๆให้ได้ชื่นชมอยู่เสมอ
  • ส่งกำลังใจและมิตรภาพที่ยั่งยืนมาให้นะคะ

 

พรุ่งนี้แล้วใช่ไหมคะพี่คิม มาส่งกำลังใจให้ผ่านราบรื่น เปี่ยมความสุข เช่นเคยค่ะ :)

 มาส่งกำลังใจด้วยค่ะ ภาพดอกหญ้าสวยมากๆค่ะ

สวัสดีค่ะพี่Preeda

วันนี้เพิ่งเข้าเน็ตค่ะ  ขอขอบคุณนะคะที่มาเยี่ยมให้กำลังใจ  หวังว่าคุณพี่คงสบายดี  และขอเป็นกำลังใจให้คุณพี่มีความสุขกับงานสอนนะคะ

สวัสดีค่ะน้องpoo

พี่คิมต้องตื่นแต่เช้า  ไปร่วมพิธีและให้กำลังใจนักจักรยานที่จุดปล่อยกองบิน ๔๖ ค่ะ รอชมภาพและเรื่องเล่านะคะ

สวัสดีค่ะน้องกานดา น้ำมันมะพร้าว

พี่คิมกำลังสนุกกับงานไปเที่ยวป่า เที่ยวเขา กับชาวบ้านและนักเรียนตัวน้อย ๆที่บ้านนอกค่ะ  ได้ธรรมชาติสงบเงียบดีค่ะ

  • สวัสดีครับพี่คิม
  • อ่านบันทึกเหมือนได้ย้อนรอย กลับในบ้านกลางป่าดอยที่ตัวเองรัก สงบ เรียบง่าย ไม่วุ่นวายมากนัก และเปี่ยมด้วยน้ำใจไมตรี
  • พูดถึงโรงเรียน ทำให้สะท้อนภาพโรงเรียนชื่อดังในเมือง ที่ ใครๆ ก็ไผ่ฝันอยากให้ลูกหลานได้เข้า แม้จะต้องเป็นผู้อุปการะคุณต่อโรงเรียนมากเพียงใด จะหลักหลายแสนก็ยอม เพียงแต่ขอให้ได้เข้าเรียน ทั้งรอบแรก รอบสอง ขณะที่ยังมีโรงเรียนที่ห่างใกลออกไปอีกมาก ที่ต้องการ การดูแล เป็นกำลังใจให้นะครับ

สวัสดีค่ะน้องชำนาญ เขื่อนแก้ว

พี่คิมเตรียมตัวที่จะไปร่วมโครงการจักรยานเพื่อน้องค่ะ  ที่กองบิน ๔๖ เวลา ๖ โมง  มีพิธีและปล่อยตัวที่นั่น  นักจักยานจะขี่จักรยานไปที่โรงเรียนนี้ ๘๙ กม.ค่ะ

ในประเทศไทยเราเป็นแบบนี้ค่ะ  เพราะความไร้มาตรฐานนั่นเอง  ที่เมืองนอกเขาไม่สนใจที่มีนักเรียนเยอะหรือโรงเรียนใหญ่ เขากลับกลัวว่าครูจะดูแลลูกของเขาไม่ทั่งถึง  เพราะมาตรฐานของครูเสมอกันไงคะ

เพื่อนฝรั่งของพี่คิมถามว่า "เธอทำไมไม่ซื้อบ้านอยู่ที่บ้านนอก  ไปอยู่ในเมืองทำไม  ถ้าเป็นฉันจะเลือกอยู่บ้านนอก" ค่ะ

สวัสดีค่ะพี่คิม

มาให้กำลังใจค่ะ อ่านเรื่องราวของโรงเรียนบ้านห้วยกอกพัฒนาแล้ว นึกถึงการจัดการศึกษาที่เกาหลีเหนือค่ะ  เรียนเชิญพี่คิมไปชมนะคะที่นี่ค่ะ...http://gotoknow.org/blog/0815444794/413349

  • พี่คิมค่ะ เมื่อไหร่จะได้เจอกันค่ะเนี่ยคิดถึงนะ....

พี่คิมจ๋า จะรอชมภาพนะคะ เสาร์นี้ปูจะไปเมืองเลยค่ะ

ชอบจังเลยค่ะ ทำอะไรเพื่อสังคม ชอบที่ได้เห็นการปฏิบัติจริง มากกว่าคนที่ชอบพูดว่าตอบแทนสังคม แต่ไม่ได้ลงมือกระทำ และได้วิธีการแก้ไขการมีสมาธิสั้นของนักเรียนและหลานๆ แล้วค่ะ "ขาดสมาธิ ไม่ตั้งใจ และไม่นับในใจตามเพื่อน เมื่ออีกคนไม่มีสมาธิก็ทำให้คนอื่นขาดสมาธิไปด้วย และเพื่อนนับผิดบ่อย ๆ จึงทำให้เครียดและนับผิดไปด้วย"

สวัสดีค่ะมาตายี

แวะไปชมมาแล้วค่ะ  ไปช้าหน่อยไม่เป็นไรนะคะ  เพราะเข้าเน็ตครั้งละไม่นานนักค่ะ

สวัสดีค่ะน้อง✿อุ้มบุญ✿

เจอกันทุกวันในหน้าบันทึกอยู่แล้วนี่คะ  พี่คิมแก่แล้วไปไกล ๆ บ่อยคงไม่ไหวนักค่ะ สักวันหนึ่งโอกาสดีคงได้เจอกันอีก

สวัสดีค่ะpoo

เสาร์นี่พี่คิมไปค่ายจิตอาสาที่โรงเรียนบ้านห้วยกอกค่ะ  ภาพจักรยานขึ้นบันทึกแล้วนะคะ

สวัสดีค่ะkungkeaw

ขอขอบคุณสำหรับเม้นท์ให้กำลังใจค่ะ  พี่คิมว่างงานลาออกมาอยู่บ้านเฉย ๆ ควรทำประโยชน์ให้กับสังคมบ้างค่ะ

พี่คิมเคยนำเกมนี้ไปฝึกกับครู...ครูก็มีสมาธิสั้นมากกว่าเด็กอีกนะคะ  น่าขำค่ะ

พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท