KM (แนวปฏิบัติ) วันละคำ : 106. นำจากข้างหลัง

• ในองค์กรที่ทำ KM เราต้องการผู้บริหารที่นำ 2 แบบไปพร้อมๆ กัน    คือทั้งนำไปข้างหน้า และนำจากข้างหลัง
• การนำไปข้างหน้า   โดยผู้บริหารอยู่ข้างหน้า ถือธงนำทัพ ใช้ในกรณีที่ต้องเผชิญคลื่นลมหรือศึกใหญ่   ความท้าทายใหญ่   มีความเสี่ยงใหญ่   หรือต้องเผชิญกับภายนอกองค์กร
• แต่ภายในองค์กร ในสภาวะปกติ ผู้บริหารควร “นำจากข้างหน้า” ให้น้อยที่สุด   ควรหาทาง “นำจากข้างหลัง” ให้น้อยที่สุด
• วิธี “นำจากข้างหลัง” ที่ผมใช้อยู่ ได้แก่ 
• (๑) คอยบอกผู้ปฏิบัติงาน ว่าวิธีการที่ผู้ปฏิบัติงานคิดจะทำ/ริเริ่ม น่าจะถูกต้องแล้ว   หรือน่าจะเป็นวิธีที่มีพลังสูง   มองจากมุม KM เท่ากับเป็นการทำ BAR (Before Action Review) เล็กๆ กับผู้ปฏิบัติงาน    ช่วยให้ผู้ปฏิบัติงานเกิดความมั่นใจ ในการเป็น “ผู้นำ” ของตน
• (๒) คอย “จับภาพความสำเร็จ” เล็กๆ ที่เกิดขึ้นระหว่างการทำงานของผู้ปฏิบัติ    เอามาทำความเข้าใจ ว่าเกิดขึ้นได้อย่างไร  โดยใคร   เอามาชื่นชมยินดี ให้รางวัล หรือเฉลิมฉลองร่วมกัน   และชักชวนกันทำนายไปข้างหน้าว่าต่อไปจะเกิดผลอะไรที่เราอาจไม่คาดฝัน   และร่วมกันคิดหาทางสร้างผลงานที่น่าจะยิ่งใหญ่ยิ่งขึ้น   สำหรับเป็นเป้าหมายสู่การเฉลิมฉลองครั้งต่อไป   มองจากมุม KM นี่คือการทำ AAR แบบไม่เป็นทางการนั่นเอง
• (๓) ชักชวนกัน “สร้างหัวปลา” หรือ วิสัยทัศน์ (vision) หรือปณิธานความมุ่มมั่น (purpose) ของหน่วยงาน/องค์กร    ให้พนักงานทุกระดับ ร่วมกันกำหนด ร่วมกันทำความเข้าใจ เป็นระยะๆ    โดยร่วมกันกำหนด/ทำความเข้าใจ ทั้งในเชิงคุณค่า (value dimension) และในเชิงปฏิบัติ (operation dimension)   เพื่อทำให้ “ทุกคนเป็นเจ้าของหัวปลา” ร่วมกัน  
• (๔) ชักชวนกัน “จับภาพความสำเร็จ” ประจำปี    ตั้งคำถามเชิง AAR ประจำปี   หาความสำเร็จที่ได้ร่วมกันสร้าง เอามาร่วมกันภาคภูมิใจและเฉลิมฉลอง    และร่วมกันตั้งเป้าหมายสำหรับปีต่อไป
• นี่คือวิธีที่ผมใช้    น่าจะมีอีกหลายวิธี   ใครมีทีเด็ดอย่างอื่นโปรดนำมา ลปรร. กันด้วยครับ

วิจารณ์ พานิช
๒๖ เมย. ๔๙
บนเครื่องบินไปไต้หวัน