KM (แนวปฏิบัติ) วันละคำ : 105. ภาวะผู้นำ
• ภาวะผู้นำ (Leadership) เป็นสิ่งที่ตีความได้หลากหลาย เอามาใช้ในการบริหารงาน ในการพัฒนาองค์กร พัฒนาคน พัฒนาตนเอง พัฒนาชุมชน ฯลฯ ได้มากมาย
• ใน KM ก็ใช้ภาวะผู้นำ เป็นเครื่องมือสร้างพลังดำเนินการเพื่อความสำเร็จ แต่นิยาม “ภาวะผู้นำ” ต่างจากนิยามทั่วๆ ไป
• ในนิยามทั่วๆ ไป ภาวะผู้นำ หมายถึงคุณสมบัติหรือขีดความสามารถ (ศาสตร์และศิลป์) ของคนที่เป็นหัวหน้า
• แต่ KM นิยามคำว่า “ผู้นำ” ใหม่ ว่าหมายถึงคนทุกคน ในกิจกรรม KM ที่เข้มแข็ง ทุกคนในหน่วยงาน/องค์กร ต้องเป็นผู้นำ
• เรานิยาม “ผู้นำ” ว่าหมายถึงคนที่ทดลองวิธีการใหม่ๆ ทดลองทำงานใหม่ๆ มีความกล้าที่จะริเริ่มในสิ่งที่ยังไม่มีคนเคยทำ ใน KM เรามอง “ผู้นำ” ที่คุณสมบัติของการริเริ่มปฏิบัติ นำปฏิบัติ ผู้นำใน KM คือ “ผู้นำปฏิบัติ” ดังนั้น ในกิจกรรม KM เราต้องการให้ทุกคนเป็นผู้นำ
• หน่วยงาน/องค์กร/ชุมชน ที่ทำ KM ต้องเปิดโอกาส และสร้างบรรยากาศ ให้ทุกคนเป็น “ผู้นำ” ในงานในหน้าที่ของตน และให้รางวัล/ยกย่องผู้มี “ภาวะผู้นำ” สูง
• “ภาวะผู้นำ” อีกอย่างหนึ่ง ที่เป็นทั้ง เครื่องมือ (means) และเป้าหมาย (end) ของการทำ KM คือ “ภาวะผู้นำรวมหมู่” (collective leadership) ซึ่งจะมีพลังสูงกว่าพลังของภาวะผู้นำระดับบุคคลอย่างมากมาย
• การ “สนธิพลัง” (synergy) ของ ภาวะผู้นำระดับบุคคล เป็นภาวะผู้นำรวมหมู่ จะทำให้เกิดพลังในลักษณะคล้ายๆ ปฏิกิริยาลูกโซ่ ทำให้เกิดพลังงานมหาศาล หรือกล่าวได้ว่ายิ่งกว่าปฏิกิริยาลูกโซ่ เพราะจะเกิดพลังที่ก่อกำเนิด “ภพภูมิใหม่” (new order)
วิจารณ์ พานิช
๒๖ เมย. ๔๙
บนเครื่องบินไปไต้หวัน
