หลังจากที่ทุกคนช่วยกันยื้อลมหายใจของคุณย่าอยู่เป็นเวลานาน ด้วยการพยายามเอาออกซิเจนไปครอบให้ท่านหายใจต่อ สุดท้ายท่านก็จากไปเมื่อวันที่ 16 มิ.ย. (16/06/06)
การคงเหลือแค่สังขารกับลมปราณ ไม่ทราบเหมือนกันว่าความรู้สึกของท่านในช่วงเวลานั้นยังคงมีอยู่หรือไม่ เพราะไปเยี่ยมในห้อง ICU คราใด ท่านก็หลับสนิททุกครั้งไป ใจหนึ่งก็อยากรั้งไว้ให้ท่านอยู่ต่อ แต่ใจหนึ่งก็อดสงสารไม่ได้ จะยื้อไว้ทำไมในเมื่อไม่สามารถทำอะไรได้อย่างใจคิด ไม่มีใครทราบว่าท่านยังคงรับรู้ รับสัมผัสจากคนที่อยู่รายรอบได้หรือไม่
ก่อนท่านจะเสีย ญาติๆ ต่างมารุมล้อม นายพัน นายพลมากันมากมาย แต่ตอนที่ท่านรับรู้ได้ กลับต้องอยู่อย่างเงียบเหงาเดียวดาย ซึ่งส่วนหนึ่งก็อาจเป็นเพราะอัลไซเมอร์ จำใครไม่ใคร่จะได้ ลูกหลานมาเยี่ยมเยียนก็ไล่ตะเพิดไปหมด โชคดีที่อาจเป็นหลานรัก ซึ่งท่านเลี้ยงมาแต่เด็ก หรือด้วยความผูกพันทางสายเลือด ทำให้พอเข้าหาได้บ้างในฐานะน้องสาว การเรียกคุณย่าว่า “เจ๊” ฟังแล้วแปลกพิกล แต่ท่านก็พอใจเช่นนั้น อย่างนี้กระมังที่เค้าเรียกว่า ยิ่งแก่ยิ่งเด็ก
สมัยท่านยังอยู่ สุดสัปดาห์ไหนไปเยี่ยมท่าน ต้องนั่งฟังเรื่องราวสมัยสาวๆ ซ้ำแล้วซ้ำเล่าวันละหลายหน วันไหนท่านนึกเรื่องอะไรได้ ก็จะเล่าเช่นนั้นอยู่ทั้งวัน แต่ก็คงเป็นเรื่องที่ทำให้ประทับใจจริงๆ ถึงได้ฝังอยู่ในใจท่าน ทั้งที่ผ่านมานานหลายสิบปีแล้ว
บางครั้งทำให้คิดย้อนกลับมามองว่า อนาคตเราจะเป็นอย่างไร ลูกหลานจะต้องลำบากไหม หากเราเป็นคนแก่ที่ไม่สามารถช่วยเหลือตัวเองได้ นี่ก็อาจเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้อยู่ตัวคนเดียวมาจนทุกวันนี้ เพราะไม่อยากเป็นภาระให้แก่ใคร แต่ถึงอย่างไรก็ต้องทำวันนี้ให้ดีที่สุด เหมือนดั่งนิยามของ Productivity ที่ว่า “ทำวันนี้ให้ดีกว่าเมื่อวานนี้ และวันพรุ่งนี้ต้องดีกว่าวันนี้”
อย่างน้อยที่สุด วันนี้คุณย่าท่านคงภูมิใจ เพราะคราวนี้ลูกๆ หลานๆ ได้สร้างเกียรติประวัติ ยกขบวนแต่งเครื่องแบบมาเต็มยศกันทุกคน ซึ่งถือเป็นความภาคภูมิใจสูงสุดที่ลูกหลานชาวนา ชาวไร่ ได้เป็นเจ้าคนนายคนยศใหญ่โตกันทุกคน งานนี้คงเป็นงานแรกและงานเดียวในละแวกนี้ที่ระดมพลคนในเครื่องแบบได้มากที่สุด
สังขารไม่เที่ยง เนื้อหนังที่เราจับต้องอยู่ทุกวันนี้ จริงๆมันไม่ใช่ของเราหรอก เมื่อถึงวันหนึ่งมันก็ต้องแยกย้ายแตกสลายไป คิดได้เช่นนี้ก็ปลงครับ เพราะญาติผู้ใหญ่ผมก็เสียไปบ้างแล้ว โดยเฉพาะตอนพ่อผมเสียก็มีโอกาสได้ดูแลท่านอย่างใกล้ชิด รู้สึกว่าตัวเองได้ทำหน้าที่ลูกที่ดีที่สุดก็ตอนพ่อป่วยต้องพาท่านเข้าออกโรงพยาบาลตลอดเวลากว่าปี
เชื่อว่าถึงวันนี้น้องส้มคงหายเศร้าแล้วนะ