ประสบการณ์ดงขมิ้น (๔) : บวช (๑)

ผมนึกไม่ออกว่าวันบวช ผมตื่นเช้าหรือสาย เมื่อคืนนอนหลับหรือไม่

แต่นึกภาพตัวเองในพิธีกรรมต่าง ๆ ได้อย่างชัดเจน

บรรดาพิธีกรรมต่าง ๆ เริ่มต้นขึ้นในช่วงสาย

ผมทราบมาเมื่อวานแล้วว่า จะมีนาคมาร่วมบวชเป็นสามเฌรในคราวเดียวกันกับผมด้วย บวชเสร็จแล้วจะไปประจำอยู่ที่วัดป่าที่อนุเคราะห์บริขารมาให้ผม

มัคนายกวัด ชื่อ คุณตายวน เป็นผู้นำผมไปประกอบพิธีกรรมต่าง ๆ ก่อนจะเข้าสู่พิธีการบวช

สำหรับ คุณตายวน แม้มิใช่ญาติ แต่ก็เป็นผู้ใหญ่ที่ทางตระกูลฝ่ายปู่ให้ความเคารพนับถือมาก ท่านเคยบวชและจำพรรษาอยู่ที่วัดนี้ มีภูมิรู้ภูมิธรรมถึงขั้นมหาเปรียญ เป็นผู้ใหญ่ท่านหนึ่งที่หลวงพ่อต้านให้ความนับถือ ไว้เนื้อเชื่อใจ และในช่วงที่ผมบวช ได้ไปเรียนบาลีกับท่านในระยะสั้น ๆ ก่อนที่ผมจะออกไปอยู่วัดป่าพักใหญ่ แล้วย้ายไปอยู่เชียงใหม่

ก่อนเข้าโบสถ์ท่านพาผมไปไหว้เสื้อวัด ว่ากันว่าเป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่คอยปกป้องคุ้มครองวัด วัตถุปรสงค์การไหว้เป็นการบอกกับท่านว่า เราจะมาขอบวช ขอให้ท่านช่วยปกปักรักษา อะไรทำนองนั้น

ไหว้เสื้อวัดเสร็จก็มาไหว้ที่เสาพัทธสีมา ก่อนที่จะแห่รอบวัดจำนวนสามรอบ

ดีที่ว่าการแห่ช่วงสาย ๆ พื้นซีเมนต์ที่เริ่มรับความร้อนจากดวงตะวันยังไม่ร้อนมากนัก เท้าเปล่าที่เดินวนตลอดระยะ ๓ รอบนั้นยังพอทน

การทดลองเดินเท้าเปล่าตามพระออกไปบิณฑบาตรนั้นถือเป็นต้นทุนที่ดีมาก ๆ ที่ทำให้การเดินแห่รอบโบสถ์ทั้งสามรอบไม่ลำบากฝ่าเท้ามากนัก เพราะเริ่มชินกับการเดินเท้าเปล่ามาบ้างแล้ว

รอบสุดท้ายเมื่อเดินมาถึงหน้าโบสถ์ ถึงคราวที่ต้องเดินเข้าไปรอพระในโบสถ์ ผู้ชายสี่ห้าคนยกตัวผมขึ้นสูงให้ผมเอามือแตะขอบประตูโบสถ์ด้านบน

ก่อนที่จะทำพิธีทางสงฆ์ คุณตายวนก็จัดแจงบางเรื่องบางราวให้ เช่น การให้ญาติโยมที่ถืออัฐบริการและเครื่องประกอบในขบวนแห่มาถวายกับนาค

นั่งรอสักพักพระสงฆ์ที่จะมาทำพิธีบวชให้ผมก็ทะยอยเดินเข้ามาในโบสถ์ นำโดยหลวงพ่อเจ้าอาวาส

พระสงฆ์ที่มาร่วมพิธีบนอาสน์สงฆ์หน้าพระประธาน แบ่งเป็น ๒ แถว หลวงพ่อนั่งกลาง พระคู่สวดคือหลวงตาบก และ หลวงพี่แทน นั่งข้างหลวงพ่อ

ก่อนจะเล่าถึงรายละเอียดพิธีกรรมบวชผม ขอแบ่งปันเรื่องราวความรู้เกี่ยวกับการบวชนิดหน่อยก่อนนะครับ

การบวชพระถือเป็น “สังฆกรรม” ประการหนึ่ง ซึ่งสังฆกรรมในพระวินัยมี ๔ ประการด้วยกัน ได้แก่ อปโลกนกรรม, ญัตติกรรม, ญัตติทุติยกรรม, ญัตติจตุตถกรรม ส่วนรายละเอียดจะเป็นอย่างไรจะทยอยเล่าให้ฟังภายหลังครับ

สำหรับกิจกรรมที่ชาวพุทธคุ้นเคยเกี่ยวกับสังฆกรรม ได้แก่ สวดปาฏิโมกข์ ปวารณา สมมุติสีมา กฐิน และบวชพระ

กลับมาที่เรื่องการบวช

การบวชในพระพุทธศาสนามี ๓ วิธี

วิธีแรก คือ คือ การบวชที่พระพุทธเจ้าทรงประทานให้แก่ผู้มีศรัทธาในพระพุทธศาสนา เรียกว่า “เอหิ ภิกขุ อุปสัมปทา” พระสงฆ์รูปแรกของพระพุทธศาสนาคือ “พระอัญญาโกณฑัญญะ” เป็นพระที่พระพุทธเจ้าบวชให้ด้วยวิธีนี้

วิธีที่สอง คือ การบวชด้วยวิธีไตรสรณาคมน์ เป็นการบวชที่พระพุทธเจ้าทรงอนุญาตให้พระสาวกบวชผู้ศรัทธาได้ด้วยตนเอง โดยให้โกนผม โกนหนวด ครองผ้ากาสาวพัสตร์ แล้วเปล่งวาจา ถึงพระรัตนตรัยเป็นที่พึ่ง ๓ ครั้งว่า “พุทธัง สรณัง คัจฉามิ ธัมมัง สรณัง คัจฉามิ สังฆัง สรณัง คัจฉามิ”

วิธีที่สาม คือ การบวชด้วยญัตติจตุตถกรรม คือ พิธีบวชที่พบเห็นในปัจจุบัน โดยมีพระพุทธบัญญัติไว้ว่า ในมัธยมประเทศ ซึ่งหาพระได้ง่าย การบวชต้องทำในคณะสงฆ์ ๑๐ รูป ถ้าเป็นปัจจันตประเทศ คือประเทศชายแดน ซึ่งหาพระยาก กำหนดให้มีพระ ๕ รูป ถือเป็นคณะสงฆ์บวชผู้ศรัทธาได้

การบวชสองวิธีแรกเป็นการบวชในสมัยพุทธกาล ส่วนวิธีที่สามเป็นการบวชในปัจจุบัน

มีคำศัพท์บางคำที่เกี่ยวข้องกับการบวช คำว่า “บวช” นี้โดยทั่วไปมักเรียกรวมกันไปทั้งบวชพระ บวชสามเณร แต่ในศัพท์ทางศาสนาเรียกการบวชสามเณว่า “บรรพชา” เรียกการบวชพระว่า “อุปสมบท” หรือเรียกพร้อมกันไปว่า “บรรพชาอุปสมบท” ในกรณีที่ผู้ต้องการบวชเป็นภิกษุต้องขอบรรพชาเป็นสามเณรก่อน แล้วจึงจะขออุปสมบทได้ (www.mahaoath.com)

ผู้จะบวชเป็นพระได้ ต้องมีอายุ ๒๐ ปีขึ้นไป ทั้งนี้อนุโลมให้นับในท้องได้อีก ๙ เดือน ใน www.mahaoath.com ได้กล่าวข้อห้ามที่พระพุทธเจ้าไม่ทรงอนุญาตให้บวชเด็ดขาด ได้แก่ คนที่ฆ่าพระอรหันต์, คนที่เคยทำร้ายภิกษุณี, คนที่เคยปลอมเป็นภิกษุ, เคยบวชเป็นภิกษุแล้ว แต่ภายหลังไปเข้าลัทธิอื่น แล้วเปลี่ยนใจมาขอบวชอีก ก็บวชไม่ได้, คนที่เคยบวชแต่ต้องอาบัติปาราชิก, คนที่เคยเป็นภิกษุแล้วทำสังฆเภท คือทำลายสงฆ์ให้แตกจากกัน, คนที่ทำร้ายพระพุทธเจ้าถึงห้อพระโลหิต คนเหล่านี้แม้ปิดบังตัวเข้ามาบวชก็ไม่เป็นภิกษุตามพระธรรมวินัย ฯลฯ

เขียนใน GotoKnow โดย หนานเกียรติ
ใน เล่าสู่กันฟัง

คำสำคัญ (Tags): #บวชพระ#สังฆกรรม#หนานเกียรติบวช

หมายเลขบันทึก: 349928เขียนเมื่อ 6 เมษายน 2010 09:01 น. ()แก้ไขเมื่อ 6 กันยายน 2013 22:43 น. ()สัญญาอนุญาต: ครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-อนุญาตแบบเดียวกันจำนวนที่อ่าน

ความเห็น (25)

ขจิต ฝอยทอง

เขียนเมื่อ 6 เมษายน 2010 09:10 น. ()

ผมบวชในวัดชนบท แต่ไปอยู่ในวัดป่า ตอนเดินบิณฑบาต ข้ามภูเขาหนึ่งลูก เดินบนถนนลูกรัง แรกๆๆก็เจ็บเท้า แต่ต่อมาก็ชินครับ ได้ฝึกสมาธิตัวเองด้วย...

ขจิต ฝอยทอง

เขียนเมื่อ 6 เมษายน 2010 09:17 น. ()

หาภาพตอนบวชพระไม่พบ เจอแต่รูปเณรน้อยหน้าตาดีฮ่าๆๆ

ครูโย่ง

เขียนเมื่อ 6 เมษายน 2010 09:50 น. ()

มาอนุโมทนาสาธุครับ

หยั่งราก ฝากใบ

เขียนเมื่อ 6 เมษายน 2010 11:46 น. ()

สวัสดีค่ะ

มาอนุโมทนาสาธุค่ะ

(^___^)

♥.`๏'-พร ทั้ง หล้า`๏'- ♥

เขียนเมื่อ 6 เมษายน 2010 21:33 น. ()

ขำ อาจารย์ขจิตจังค่ะ อิอิ อ่านบันทึกพอลล่า รึยังคะ เรื่องบวช เหมือนกัน อิอิ ซึ้ง อ่ะ

nui

เขียนเมื่อ 6 เมษายน 2010 21:58 น. ()

เพศชายได้บวช เป็นการสร้างบุญบารมีที่อานิสงค์สูง ขออนุโมทนาค่ะ
หลายปีมาแล้ว ตอนลูกชาย (เรียน ม.1) เดินมาบอกว่าจะบวชสามเณรฤดูร้อน ก็ปลื้มจนกินข้าวไม่ลง
เวลานี้รอวันที่ลูกเดินมาบอกว่าจะบวช ไม่กล้าบอกลูก เพราะเชื่อว่า ความคิดที่จะบวชมาจากบุญบารมีเดิมของเจ้าตัวค่ะ

namsha

เขียนเมื่อ 6 เมษายน 2010 22:14 น. ()

สวัสดีค่ะ หนานเกียรติ ได้ความรู้เรื่องการบวชมากเลยค่ะ หลังได้บวชสามเณรลูกชาย ได้มาอ่านความรู้เพิ่มเติมที่บันทึกของหนานเกียรติ

แต่มาเจอ สามเณรน้อย หน้าตาดีเข้า 555 คิดว่าตอนนี้น่าจะทรงภูมิมากกว่ากันนะคะ

มีความสุขมากๆนะคะ

คิม นพวรรณ

เขียนเมื่อ 7 เมษายน 2010 09:36 น. ()

สวัสดีค่ะ

มาตามอ่านเรื่องเล่า...มีหลายเรื่องที่พี่คิมไม่รู้เลย
ต้องอ่านอีกครั้งนะคะ เกี่ยวกับศาสนพิธี
ที่นี่เขาชวนพวกเราค่ะ http://gotoknow.org/blog/paula-story/350040
ก็ใกล้ ๆ กับที่เราจะไปจัดที่โรงเรียนถ้ำพริกนะคะ

ชาดา ~natadee

เขียนเมื่อ 7 เมษายน 2010 13:24 น. ()

สวัสดีค่ะ พี่หนาน

แวะมาขอบพระคุณสำหรับคำอวยพร

พร้อมชวนทานขนมเค้กอร่อยๆ ด้วยกันค่ะ

mena

เขียนเมื่อ 7 เมษายน 2010 13:56 น. ()

สวัสดีค่ะ

แวะมาส่งความระลึกถึงค่ะ

และเชิญชวนร่วมสร้างหอสมุดเฉลิมพระเกียรติ 80 พรรษา ด้วยกันนะคะ

http://gotoknow.org/blog/rongkham/349984

ขอบคุณค่ะ

พิชชา

เขียนเมื่อ 7 เมษายน 2010 14:02 น. ()

สวัสดีเจ้า..

ประสบการณ์ดีๆของลูกผู้ชาย
ที่บ้านพี่ชายไม่เห็นบวชสักคน..ค่ะ
พ่อชอบพูดขำๆว่า..เพราะพ่อบวชแทนให้แล้วนานเลย
พ่อเลยเป็นหนานเหมือนกัน อิอิ

Sila Phu-Chaya

เขียนเมื่อ 7 เมษายน 2010 14:05 น. ()

ประสบการณ์ที่ดีงามเช่นนี้บันทึกเอาไว้ มีคุณค่าและเป็นประโยชน์ต่อผู้อ่านมากค่ะ
อนุโมทนาด้วยค่ะ