พัฒนาจิตปัญญา
ช่วงเดือน ต.ค- ธ.ค.52 ครั้งละ 2 วันx3 ครั้ง ได้มีโอกาสไป ลปรร. การพัฒนาจิตปัญญา ของมูลนิธิสดศรี -สฤษดิ์วงศ์(มมส.)เขาทำ ลลรร ทั่วประเทศ จนเวียนไปถึงโคราช ดีงจังที่มีโอกาสได้ร่วมงานด้วย ก่อนไป ต้องมีงานส่งด้วยนา แล้วถึงคัดเลือกจางานเรื่องเล่า จากการทำงานด้าน พัฒนาจิต
แหม ต้องขอบคุณที่มมส.จริงๆ ที่ให้โอกาส เรียนรู้ การพัฒนาจิต กลับจาก ลปรร ก็ร้อนวิชา ในฐานะเลขา Km ก็เริ่มวางแผน สร้างสุขในที่ทำงาน จาก concept "ใจสำราญ งานสำเร็จ' ก็เริ่มตั้งวงเรื่องเล่า ทั้งที่รู้แบบงูๆ ปลาๆ แต่เชื่อว่า เรื่องดีๆ คงไม่มีใครปฏิเสธ ปรากฎว่างานดำเนินไปด้วยดี แรงต้านน้อยมาก( แค่งงง ว่าฉันจะเล่าอะไรดี งง ว่าฉันมีความดี มีคุณค่า กะ เขา ไหมเนี่ย) หลังเล่าไป 2-3 ครั้ง น้องๆ มีรอยสุข เปื้อนหน้า เป็นแถว เริ่มเข้าใจ นิยามของ ' Humanized Health Care' มากขึ้น เริ่มทำโจทย์ ในการนำมาเป็นเรื่องเล่า
มีบางตอนที่ตนเองไม่แน่ใจ ว่าจะไปถูกทาง เลยเชิญคุณหมอ ที่เป็น ประธาน KM มาช่วยแชร์ในวง ขออนุญาตแบ่งปัน จากบางความคิดเห็นของเธอ
"...ในที่นี้เราทำงานบริการ สิ่งที่มาคู่กับงานบริการคือถ้าเมื่อไรก็ตามที่เราทำงานบริการที่ทำอย่างคน จะไม่สามารถบริการได้ดี แต่การบริการที่ดี จะได้มาจากการบริการที่มนุษย์ให้บริการกับมนุษย์ คำว่ามนุษย์ แปลว่าผู้มีจิตใจสูง เมื่อไรที่ทำงานอย่างคน คือเราทำงานที่ใจไม่สูงเท่ามนุษย์ การทำงานด้วย Spiritual คือการที่ใช้จิตวิญญาณทำงาน จึงหมายถึงการทำงานในฐานะมนุษย์ "
"..ในความเข้าใจตนเอง เข้าใจว่าการบริการสุขภาพด้วยหัวใจของความเป็นมนุษย์ หมายถึงการดูแลด้วยด้วยใจที่คิดจะให้ผู้อื่น เช่นเห็นผู้ป่วยนอนอยู่ก็อยากเดินไปห่มผ้าให้ผู้ป่วย ซึ่งมีคนจำนวนหนึ่งที่เลือกทำอย่างนั้น โดยไม่ได้หวังว่าหัวหน้าจะนำไปคิดให้คะแนน ๑๒ % หรือไม่ แต่เป็นความรู้สึกบางอย่างที่เขาอยากทำให้เพื่อนมนุษย์.."
"เหตุผลที่คุณตุ้ย อยากให้เราทุกคนมานั่งคุยกัน เพราะเมื่อเราได้พูดถึงเรื่องที่พี่ๆทำได้ดีเมื่อไหร่ก็ตามที่พี่ๆทำเรื่องดีๆ คือเมื่อนั้นพี่ๆทำในฐานะมนุษย์ .. ใจที่สูงเท่านั้น ถึงจะทำเรื่องที่ดีได้ ใจที่ต่ำ จะไม่ทำของสูง จิตวิญญาณของมนุษย์ เป็นจิตประภัสสร คือเกิดมาด้วยจิตใจที่ปรารถนาจะทำสิ่งที่ดีงาม เพราะเมื่อเราพูดถึงสิ่งที่เราทำดี นั่นเป็นจิตของมนุษย์ แต่ความจริงไม่มีใครมีจิตใจที่เป็นมนุษย์ได้ตลอดเวลา เพราะตนเองก็มีบ้างทีก็อารมณ์โกรธคนอื่น โกรธก็ขอเอาคืนมั่งเป็นต้น ทุกคนก็เช่นกัน มีทั้งใจที่เป็นมนุษย์และเป็นคน เรามักใช้ความเป็นคนอยู่บ่อยๆแต่เมื่อเราได้พูดคุยถึงการทำความดี นั่นหมายถึงเรากำลังดึงใจของความเป็นมนุษย์ขึ้นมาในระดับรู้ตัว เพราะความเป็นมนุษย์มีตลอด แต่บางทีเราไม่รู้ตัว เมื่อเราดึงความเป็นมนุษย์ขึ้นมา เราจะให้บริการผู้ป่วยด้วยใจที่เป็นมนุษย์ ดูแลเขาในฐานะเพื่อนมนุษย์คนหนึ่ง ความจริงก็คือ Spirituality เป็นเรื่องของประสบการณ์ ซึ่งไม่ได้สามารถเข้าใจได้โดยการฟังการบรรยาย อย่างเช่น พรพ.เขาจัดกัน เรื่อง Humanized Health Care ที่เขาทำHA กัน ซึ่งตนเองก็เชื่อว่าไม่สามารถบรรยายให้ทุกคนเข้าใจได้มากกว่าที่ทุกคนมีประสบการณ์เอง อยากให้ทุกคนลองสังเกตความรู้สึกของตนเอง เมื่อเราได้พูดถึงสิ่งดีที่เราทำ และเมื่อเราคิดถึงเรื่องดีๆที่ดีๆที่คนอื่นทำให้เรา แล้วรู้สึกถึงคุณค่าในฐานะความเป็นมนุษย์ที่จะได้รับเรื่องดีๆเหล่านั้น และเราเองก็มีคุณค่าในฐานะมนุษย์ ที่จะให้กับคนอื่นได้ ลองสังเกตความรู้สึกในตอนนั้น และกับความรู้สึกอีก ๓๖๔ วันที่ไม่เคยแตะจิตวิญญาณของตนเองเลย ทุกคนจะรู้เองว่าจิตวิญญาณคืออะไร?"
"...ความถี่ของการทำ(เรื่องเล่า) ยิ่งถี่ยิ่งดี เพราะยิ่งห่างไปจะลืม เพราะทำถี่จะหมดเรื่องเล่าในระดับรู้ตัว แต่การรู้ตัวว่าจะมาเล่าเรื่อง ทำให้พวกพี่ๆ สังเกตตัวเองได้เร็วขึ้น กระตุ้นสติ ที่หมายความว่า ตื่นรู้ตัว ไม่ได้หมายความว่ามีสติขณะขับรถ เมาไม่ขับ ง่วงแล้วหยุด ไม่ได้หมายความเช่นนั้น การมีสติรู้ตัว ทำให้ระลึกตัวเองเสมอ เพื่อนำมาแบ่งปันในการเล่าเรื่อง การที่ Boot ทุกสัปดาห์ จะได้สังเกตสิ่งที่เกิดขึ้นกับตัวเอง เพราะเราไม่สามารถรู้ตัว ได้ตลอด เช่นขณะที่กำลังพูด ตนเองก็หลง หลงคือไม่รู้ ไม่รู้ว่าลมหายใจเข้า หรือออก หรือเช่นการแปรงฟัน ก็ทำโดยไม่รู้ตัวฯ บางครั้ง กำลังตรวจคนไข้ ถ้าคนไข้เยอะๆ ก็โกรธ แต่ไม่รู้ตัวว่าโกรธ บางครั้งเพราะความเหนื่อยของงานทำให้เราคิด “แย่จังงานนี้ ทำไมมาทำงานเหนื่อยอย่างนี้นะฯ” บางครั้งที่เราทำด้วยความหลง ทำให้ขณะเราทำ เราไม่รู้ตัวว่าทำอะไรอยู่"
"..การตั้งวงเล่าเรื่องทุกสัปดาห์ จะทำให้เกิดการกระตุ้นเตือนให้เกิดการรู้ตัว ตนเองไม่ห่วงว่าจะไม่มีเรื่องเล่า เมื่อถึงจุดหนึ่งที่ดำเนินงานไป จะรู้ว่าปัจจัยใดที่ทำให้คนทำงานแล้วทำให้มีความสุข ปัจจัยที่ทำให้คนให้บริการสุขภาพด้วยหัวใจของความเป็นมนุษย์ (Humanized Health Care) คืออะไร? คือการที่เรามีคน Support หรือการมีประสบการณ์ที่ดีในวัยเด็ก ฯ ซึ่งจากเรื่องเล่าทั้งหมด สามารถถอดเป็นบทเรียนได้ว่า อะไร?ที่ทำให้ดูแลด้วยหัวใจของความเป็นมนุษย์ได้ และเมื่อใช้ปัจจัยที่เราได้มา นำไปใช้กับที่อื่นๆ เราก็หวังผลได้ว่า คนอื่นๆก็สามารถให้บริการด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์ได้เช่นกัน การเล่าเรื่องควรมีกติกาและสิ่งที่จะทำให้ง่ายขึ้น คือประสบการณ์ ไม่มีถูก ผิด ในฐานะมนุษย์ทุกคนมีสิทธิ์ที่จะพูด มีสิทธิ์ที่จะถูกรับฟัง ไม่ว่าจะมีตำแหน่งเป็นอะไร ทั้งผู้ช่วยเหลือคนไข้ หัวหน้าหอ คนจบปริญญาโทฯล้วนมีสิทธิ์เท่ากันคือสิทธิ์ที่จะพูดและมีสิทธิ์ที่จะมีผู้รับฟัง ต้องสร้างบรรยากาศที่เป็นกลาง และไม่ตัดสิน จะไม่มีคนมานั่งตัดสิน ว่าถูกหรือผิด เข้าท่าหรือไม่เข้าท่า สมควรหรือไม่สมควรเล่า เมื่อจัดเวทีและจัดประเด็นเหล่านี้ได้ คนเล่าจะเป็นตัวของตัวเอง เมื่อคนเราได้เปิดเผยตัวตน และได้รับการยอมรับอย่างไม่มีเงื่อนไข เมื่อนั้นความมีคุณค่า(self esteem)ในตัวคนนั้น จะเติบโตขึ้น เมื่อ self esteem โต คนก็จะทำงานได้อย่างมีความสุข.. ยิ่งจะทำให้คนในหอเติบโตขึ้น สามารถดูแลคนไข้ด้วยใจที่สูงขึ้นอย่างอัตโนมัติ ใจที่เป็นสุข ถึงจะให้คนอื่นได้ "
"...ชอบคำว่าจิตป่วย เพราะส่วนใหญ่ จิตเราป่วยมากกว่าที่จะแข็งแรง เวลาจิตเราป่วย เราไม่ค่อยมาคิด ว่าสาเหตุจิตเราป่วยคืออะไร?และจะแก้สาเหตุอย่างไร? เหมือนเราทำกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ที่ว่า คนไข้ป่วยเพราะสาเหตุ หนึ่ง สอง สาม สี่ ..เราก็พยายามแก้สาเหตุที่ทำให้คนไข้ป่วย เวลาที่จิตใจเราดีขึ้น แจ่มใสขึ้น เราไม่ได้กลับไปดูว่าเราทำอะไรผิดหรือเปล่า? แต่เราพูดถึงถึงสิ่งที่เราทำได้และกำลังทำได้อยู่ ในทางจิตเวช หรือะไรก็ตาม เวลาวิเคราะห์สาเหตุ เรามักวิเคราะห์หาข้อเสีย แต่เวลาที่มีเรื่องดี เรามักจะลืมข้อดี..."
ความเห็น (4)
มาติดตามอ่านและให้กำลังใจนะคะ
เรื่องเล่าถ้าจะต้องมานั่งล้อมวงเล่าอาจไม่มีเวลา
เราสามารถเล่าใน gotoknow แล้วคนอื่นๆจะมา ลปรร ด้วย จะให้ความคิดกว้างออกไปเรื่อยๆค่ะ
แต่การนั่งล้อมวงก็จำเป็นสำหรับคนที่ไม่ชอบ IT เหมือนกัน
ก็ทำทั้งสองแบบก็ได้นะคะ
ขอบคุณ คะ พีิ่แก้ว ที่ตามมาให้กำลังใจ และแบ่งปัน คะ คงงั้นแหละ บางส่วน .. ที่ทำงาน ยัง ไม่ได้ ใช้ และ ไม่ชอบ IT อีกส่วน เป็นวงที่ทำงานเดียวกัน พอกล้อม แกล้ม ได้ไหมคะ สำหรับ การเล่าเรื่องในวงทที่ทำงาน?
ตุ้ย เพิ่งมารับงาน KM เดาว่าในวง gotoknowเขาเล่าจนอิ่มตัว แล้ว แต่จะลองคะ เพราะมีแต่ผู้ทรงความรู้ ทั้งนั้น เลย สุขสันต์ วันหยุด คะ พี่แก้ว(พี่แก้วตื่นเช้า จัง .วันหบุด นะนี่ สมแล้วคะ ที่เป็นขยัน)
อ่านประวัติ พี่แก้ว แล้ว ชื่นชม จริงๆ คะ ช่างเก่ง และ สร้างผลงาน พัฒนา วิชาชีพ พยาบาลได้ ซะมากมาย ดีจัง ที่ได้ แวะมาอ่านงานพี่แก้ว เสียดาย ช่วเรียน ที่ มข. ไม่ได้อ่านก่อน ไม่งั้น จะได้ แวะมาเยี่ยม เยือน กัน บ้าง
ถ้ามีโอกาส แวะโคราช ส่ง ข่าวบ้างนะคะ ยินดี ต้อนรับ คะ
089-844-2101
อยากเชิญ พี่แก้ว ไปช่วยเล่าเรื่อง งาน Km ที่ โรงพยาบาล ตุ้ย จัง ในมุมมมอง APN และคนที่สำเร็จ จริง มีเวลาช่วงไหนบ้าง คะ ดู พี่แก้ง งาน เยอะ แต่สนใจ จริงๆ คะ ช่วยส่งข่าวช่วงเวลา ด้วยนะคะ จะ รอคะ
