ความคืบหน้างานบุญบั้งไฟ
ชาวบ้านผำจัดงานบุญบั้งไฟครั้งสุดท้ายเมื่อปีพุทธศักราช 2545 มี 5 คุ้ม นั่นคือ คุ้มป่าม่วง คุ้มหนองคู คุ้มกลาง คุ้มนอก และคุ้มป่ายาง โดยแต่ละคุ้มรับผิดชอบ บั้งไฟสวยงาม ขบวนฟ้อนรำ เซิ้งหัวแหลม บั้งไฟจูด(จุด) นำมาร่วมแข่งขันกันภายในหมู่บ้าน ซึ่งเป็นการจัดงานที่การแสดงออกถึงความร่วมมือร่วมแรงใจของชาวบ้านผำทั้ง 5 คุ้มที่ร่วมกันออกแบบ ประดิษฐ์ ประดับประดา ตกแต่งบั้งไฟสวยงามโดยภูมิปัญญาชาวบ้านภายในชุมชนเอง การซ้อมฟ้อนรำ ยามค่ำคืน(เดือนหงาย)จนดึกดื่น เพื่อความพร้อมเพรียงสวยงาม ผ้าไหม ผ้าสไบลายขิดทอด้วยกี่กระตุก งานฝีมือที่แสดงออกถึงภูมิปัญญาชาวบ้าน การซ้อมเซิ้งหัวแหลม น้ำเสียง การเดิน การหมุนซ้ายหมุนขวา เพื่อความสวยงามและพร้อมเพรียง การนำใบตาลมาประดิษฐ์เพื่อประดับหมวกเพิ่มความสวยงามยิ่งทั้งหมดที่กล่าวมายังคงเป็นภาพที่ตราตรึงมิเสื่อมคลาย “คุณค่า” ที่เกิดขึ้นเหลือคณานับ
กาลเวลาเปลี่ยนผ่าน กรอบแนวคิดของคนเราเปลี่ยนแปลงไปตามวันเวลา รูปแบบการจัดงานบุญบั้งไฟจึงได้เปลี่ยนแปลงไปตามบริบทและความเหมาะสม
ชาวบ้านผำห่างหายการจัดงานบุญบั้งไฟมาร่วม 7 ปี จึงได้ร่วมกันประชุมใหญ่เมื่อวันอาทิตย์ที่ 6 ธันวาคม 2552 เวลา 19.30-22.00 น. ณ ศาลาการเปรียญวัดบ้านผำใหญ่ ผู้เข้าประชุมเกือบร้อยคนร่วมกันแสดงความคิดเห็นและวางแผนการจัดงานบุญที่ยิ่งใหญ่ครั้งนี้ กำหนดวันที่จัดงานบุญบั้งไฟในปีหน้า ตรงกับวันเสาร์-อาทิตย์ที่ 12-13 มิถุนายน 2553 และมีการกำหนดรูปแบบการจัดงานเพื่อความเหมาะสม โดยสรุปมติที่ประชุม ดังนี้
1. การจัดงานให้แบ่งเป็น 3 โซนหลัก คือ 1.โซนวัดบ้านผำใหญ่ 2.โซนคุ้มป่าม่วง คุ้มหนองคู และคุ้มกลาง 3.โซนคุ้มนอกและคุ้มป่าม่วง แต่ละโซนมีหน้าที่รับผิดชอบ บั้งไฟสวยงาม ขบวนฟ้อนรำ เซิ้งหัวแหลม บั้งไฟจูด(จุด) เป็นบั้งไฟแสน งบประมาณสนับสนุนโซนละ 3 หมื่นบาท (ถ้าค่าใช้จ่ายไม่เพียงพอให้แต่ละโซนรับผิดชอบเอง) จัดริ้วขบวนร่วมงานบุญบั้งไฟเท่านั้น ไม่มีการประกวดเพื่อแข่งขันแต่อย่างใด
2. ส่วนประกอบของริ้วขบวนใน “มื้อแห่” มีดังนี้ บั้งไฟสวยงาม ขบวนฟ้อน จำนวนคนไม่ต่ำกว่า 40 คน เซิ้งหัวแหลม จำนวนคนไม่ต่ำกว่า 10 คน จำนวนคนร่วมในขบวนทั้งหมดไม่ต่ำกว่า 100 คน ส่วนประกอบอื่นๆ แล้วแต่แนวคิดของแต่ละโซน
3. ออกบุญเพื่อใช้จ่ายในส่วนกลางครอบครัวละอย่างน้อย 1 พันบาท (ประมาณ 500 ครอบครัว)
4. แนวงันใน “มื้อแห่” เป็นลำเรื่องต่อกลอน (รอการติดต่อประสานงาน)
5. การเซิ้ง(ขอ) กำหนดให้มีเพียง 2 วัน(มื้อ)เท่านั้น คือ “มื้อแห่” กับ “มื้อจูด”การเซิ้งกับบุญบั้งไฟเป็นของคู่กันฉันใด บุญผะเหวดกับแห่กัณฑ์หลอน ที่นี่ ก็เป็นของคู่กันฉันนั้น
6. สถานที่ตั้งค้างบั้งไฟ “มื้อจูด” เป็นที่นาของพ่อใหญ่แถว แม่ใหญ่สาว ทางไปบ้านข่อย ทิศตะวันออกหมู่บ้านผำ บั้งไฟจูดขนาดใหญ่สุดเป็นบั้งไฟล้านจากการนำของผู้ใหญ่ยศ และบั้งไฟแสนจาก 3 โซน และตัวแทนจากหมู่บ้านต่างๆ
อย่างไรก็ตาม ภาวะเศรษฐกิจ ชุมชน สังคม กาลเวลาเปลี่ยนผ่าน ทำให้ “บั้งไฟพาณิชย์” เข้ามามีบทบาทแทนที่บั้งไฟสวยงามที่อาศัยภูมิปัญญาชาวบ้านภายในชุมชนเอง โดยมีการออกแบบเมนู “บั้งไฟพาณิชย์” มาให้เลือกเช่าหลากหลายราคา สะดวกสบายในแง่ของผู้ใช้บริการตามความต้องการ นอกจากนั้น ยังมีการให้บริการขบวนฟ้อนรำ เซิ้งหัวแหลมและอื่นๆ ร่วมด้วย หากแต่ทำให้ “คุณค่า” ที่เกิดขึ้นภายในชุมชนเองด้อยค่าลง เนื่องจากการแสดงออกถึงความสมานสามัคคีและการมีส่วนร่วมของคนในชุมชนลดลงกว่าที่ควรจะเป็น
คำสำคัญ
แนวงัน หมายถึง มหรสพสมโภช
มื้อแห่ หมายถึง วันที่ที่มีการจัดริ้วขบวน บั้งไฟสวยงาม ขบวนฟ้อนรำ เซิ้งหัวแหลม ฯลฯ
มื้อจูด หมายถึง วันที่ที่มีการจุดบั้งไฟ เพื่อจุดถวายหรือจุดแก้บน ฯลฯ
สุเทพ ธุระพันธ์
14 ธันวาคม 2552
ความเห็น (26)
เมืองอีสานนี่ มีดีอยู่หลายอย่าง
ไผว่าเมืองอีสานฮ่าง ทางนี่ให้ชื่นชม
พี่น้องเอ้ยยยย....
ซำบายดีครับ
- ชอบดูบั้งไฟครับ
- แต่ไม่ชอบตอนมันระเบิดใส่คนแบบในข่าว
- สบายดีนะครับ
- หายไปนานมากๆๆๆๆๆๆ
ชอบวัฒนธรรมประพเพณีอิสานมากค่ะ
ชอบดูตอนเค้าแห่บั้งไฟค่ะ
มีทั้งความสวยงาม และความสนุก ตลก
แต่กลัว ตอนเค้าจุด
แ
ไม่เคยเห็นใกล้ๆสักที กลัวค่ะ แต่ชอบค่ะ ขอบคุณมากค่ะ
อยู่อีสาน แต่ไม่เคยได้ดูการแห่บั้งไฟ ดูครั้งแรกที่สยามนิรมิตร มีจำลองการแห่บั้งไฟเล็กน้อยค่ะ
สวัสดีครับ อาจารย์ ดร.ขจิต ฝอยทอง
@ การป้องกันความปลอดภัยของทุกฝ่าย เป็นวาระของที่การประชุมให้ความสำคัญ
@ ไม่ได้หายไปไหน..แต่แวะมาชม(เฉยๆ)เสียส่วนใหญ่..พรีเซนต์ทุกสัปดาห์
@ สบายดีตามอัตภาพ
@ ขอบพระคุณครับ
สวัสดีครับ คุณpa_daeng
@ ยินดียิ่งที่ได้รู้จัก
@ ชอบมากเช่นกันครับ
@ แต่ทำอย่างไรจะทำให้วัฒนธรรมอีสานคงอยู่สืบไป
@ หลายฝ่ายคงต้องร่วมมือกัน ขอบพระคุณครับ
สวัสดีค่ะ
- พี่คิมยังไม่เคยเห็นบั้งไฟอย่างใกล้ชิดค่ะ
- เพียงแต่ผ่าน ๆไปโดยไม่ตั้งใจและเห็นพุ่งขึ้นบนท้องฟ้าแล้ว
- ขอขอบคุณกับความรู้ค่ะ
สวัสดีครับ คุณyai_ya
@ ยินดีที่ได้รู้จักครับ
@ มื้อแห่เบิ่งใกล้ มื้อจูดเบิ่งไกล
@ ปลอดภัยสุดสุด
@ ขอบพระคุณครับ
สวัสดีครับพี่สาว คุณครูอ้อย แซ่เฮ
@ คุณพี่สบายดีนะครับ
@ ถ้าชอบแล้วมีโอกาสคงได้นำเสนอภาพถ่ายในโอกาสต่อไป
@ ขอบพระคุณครับ
ภูมิปัญญาไทยอิสาน
สร้างสรรค์มานานปี
ประเพณีดีงาม...น่าชื่นชม
สวัสดีครับ คุณเกด เกศนี บุณยวัฒนางกุล
@ อยู่อีสาน แต่ไม่เคยได้ดูการแห่บั้งไฟ
@ มีโอกาสน่าไปสัมผัสจริงสักครั้งครับ
สวัสดีครับพี่สาวคุณครูคิม
@ ดีใจครับที่พี่สาวแวะมาเยี่ยม
@ การจัดงานส่วนใหญ่มี 2 วัน
@ วันแรกเป็นขบวนแห่บั้งไฟสวยงาม
@ ส่วนวันที่สองเป็นบั้งไฟที่จุดขึ้นไปบนท้องฟ้า บางครั้งอาจเกิดอันตรายได้
@ ขอบพระคุณครับ
สวัสดีครับ คุณครู ป.1
@ ยินดีที่ได้รู้จักครับ
@ ประเพณีดีงาม...น่าชื่นชม
@ ควรค่าแก่การอนุรักษ์
@ ขอบพระคุณครับ
- ผมเคยไปดูบั้งไฟที่สวนพญาแถน
สวัสดีครับ Dr.atozorama
@ ยินดีที่ได้รู้จักครับ
@ บั้งไฟที่สวนพญาแถน
@ ไม่แน่ใจว่ารูปแบบการจัดงานจะเหมือนหรือแตกต่างจากที่ "บ้านผำ" หรือเปล่า
@ ขอบพระคุณที่ให้เกียรติแวะมาทักทายครับ
สวัสดีครับคุณ ไทบ้านผ่า ผมยังไม่ดูบั้งไฟเลยครับ คงต้องหาโอกาสชมเป็นประสบแล้วกับประเพณีบุญบั้งไฟ แต่ตอนนี้ขอเรียนรู้ผ่าบันทึกของท่านครับ
สวัสดีครับ ท่านวอญ่า-ผู้เฒ่า-natachoei--
@ ไม่ได้เจอกันตั้งนาน
@ ขอเรียนรู้ประเพณีบุญบั้งไฟ ผ่านบันทึก...
@ ด้วยความยินดียิ่ง ขอบพระคุณครับ
เจ๋งสุดๆ ปี2545 เป็นนางไอ่ด้วยล่ะ คุ้มป่ายางจ๊ะ
สวัสดีครับ คุณแอ๋ว
@ ยินดียิ่งที่ได้พบกันที่นี่
@ แล้วปี 2553 เป็นนางไอ่..บั้งไฟจูดบ่...อิอิ
@ ขอบคุณครับ
หนูนา คนอิสานบ้านเฮา
ผาแดงอยู่พี้เด้อครับ
หานางไอ๊บ่เห็นอยู่นิ
555555555555
คิดฮอดไทบ้านผำแท้ละ
บุญบั้งไฟพ้อกันเด้อคนบ้านเฮา
สวัสดีครับ คุณหนูนา คนอิสานบ้านเฮา
- ป้าด!!!...ผาแดง..
- สงสัยผาแดงบั้งไฟจูด....อิอิ
- โอกาสดีดีคงได้เจอกัน
Lila (อีหล้า)
และแล้วบ้านผำใหญ่ ก็กำลังจะจัดงานประเพณีบุญบั้งไฟขึ้นมาอีกรอบ ในวันที่ 12-13 มิย. 2553 นี้ ใช่ไหมอ้าย
ยังไงก็อย่าลืมเชิญชวนแฟนคลับไปร่วมงานกันเยอะๆ เด้ออ้าย :P
สวัสดีครับ คุณ Lila(อีหล้า)
- อยากเชิญชวนมากที่สุดเลย
- หากแต่เกรงว่าจะไม่สะดวกเรื่องที่พักสำหรับแฟนคลับ
- ขอบพระคุณที่แวะมาทักทาย
- ซำบายดีคือเก่าเนาะ
- ป.ล.เพิ่งกลับจากอเมริกาเมื่อเช้าตอน 6.40 น. นี่เอง