พาน้องเยี่ยมบ้าน เรียนรู้ความเป็นอยู่.. วัฒนธรรมแบบบ้านบ้าน
พฤหัสบดี 12 พฤศจิกายน 2552
ประชุมทีมวิจัย CHCA จะไปเยี่ยมบ้านวันที่ 14 พฤศจิกายน 2552 ที่อำเภอแวงใหญ่ จังหวัดขอนแก่น ระยะทางประมาณ 90 กิโลเมตร ใช้เวลาเดินทางประมาณ 1.30 ชั่วโมง
ผู้ป่วย..ชายไทยวัย 49 ปี ได้ยาเคมีบำบัดครบ 6 ครั้ง เมื่อเดือนกุมภาพันธ์ 2552 ข้อมูล ปัญหาที่พบภายหลังได้ยาเคมีครบและกลับไปอยู่ที่บ้าน จากการสอบถามทาง Tel ยังมีอาการแน่นท้อง เบื่ออาหาร ปวดตึงแผลผ่าตัดเดิม ต้องกินยาเพื่อบรรเทาอาการแน่นอึดอัด ปัญหาด้านจิตใจ หงุดหงิด ซึมเศร้าเป็นบางครั้ง จากการแน่นท้อง ทำงานไม่ค่อยได้ เพราะอ่อนเพลียมาก
...........
เสาร์ 14 พฤศจิกายน 2552
วันนี้ไปติดตามเยี่ยมบ้าน ในโครงการวิจัยเพื่อศึกษาคุณภาพชีวิตผู้ป่วยมะเร็งท่อน้ำดี ที่อาเภอแวงใหญ่ ผู้ป่วยอาการดีขึ้นมาก จากที่ทุกข์ทรมานจากความปวด ก็บรรเทาลงมาก VAS 5/10
ประเมินสภาพร่างกาย KPS 70% ยังมีอาการแน่นท้อง
ผู้ป่วยบอกเราว่า...ดีใจมากที่มีพยาบาลมาเยี่ยมเยือน รู้สึกตื้นตันใจเหลือเกินที่เอาใจใส่ประชาชน ประทับใจมากๆ
เราบอกว่า... ถ้ามีอะไรให้เราช่วยสามารถโทรปรึกษากันได้ที่ทำงานนะคะ
คนไข้ไปทำงานครึ่งวัน ระหว่างรอเรานั่งคุยกับญาติก่อน
คุยเสร็จเราถ่ายภาพครอบครัวของคนไข้เพื่อทำภาพใส่กรอบส่งมาให้คนไข้ด้วย
นั่งคุยกัน และดูถุงยาที่ผู้ป่วยได้มาจากโรงพยาบาล
มียาแก้ปวดหลายชนิดและยาแก้ท้องอืด
ถ่ายภาพร่วมกัน
ประตูบ้านที่พระอาจารย์มาเจิมให้
หลังพูดคุยกับผู้ป่วยและญาติแล้ว ภรรยาของคนไข้เตรียมอาหารให้พวกเราได้ทานด้วย อิ่มอร่อย
ขนมจีน น้ำยาอิสาน แซบมากๆๆ
ระหว่างทานอาหาร คนไข้นั่งคุยกับเราว่า.. หลังจากได้ยาเคมีบำบัดครบ มาแต่งแก้ 2 ครั้ง สู่ขวัญ และพระอาจารย์มาเจิมประตูบ้าน ทำให้ดีขึ้น
บางครั้งคิดมาก ก็ได้ทำงานอดิเรกคือ การเลี้ยงไก่ชน ทำให้ลืมความเจ็บปวดไปได้
ส่วนการทำงาน ส่งไปรษณีย์ ก็ได้ลูกชายคนเล็ก จบ ม 6 แล้ว เขาไม่เรียนต่อ
ก็มาช่วยพ่อส่งไปรษณีให้ ทำให้งานเบาลง ได้พักบ้าง
วางแผนว่าจะลาออกจากงานแล้วให้ลูกชายทำต่อ เราแนะนำว่า.. ลูกชายทำงานไปเรียนไปด้วยก็ได้ เช่น มสธ ...
...
หลังจากทานอาหารอิ่มแล้ว ... เราก็พาน้องศึกษาวัฒนธรรมของชาวชนบท และไปดูผ้าไหม ผ้าฝ้ายแหล่งผ้าไหม ชนบท และต่อไปทานอาหารปลาอร่อยที่ อำเภอมัญจาคีรี กลับถึงบ้านประมาณบ่าย 3
ดูส่งแวดล้อมในหมูบ้าน
บึงใหญ่ในหมู่บ้าน
ไปดูผ้าไหมชบบทต่อ ได้ผ้าพันคอ และกางเกงผ้าฝ้ายคนละตัวค่ะ
การไปเยี่ยมบ้านครั้งนี้
นอกจากติดตามผู้ป่วยตามโครงการวิจัยคุณภาพชีวิตแล้ว
เรายังได้ศึกษาปัจจัยที่ทำให้ชาวบ้านเจ็บป่วยด้วยมะเร็งท่อน้ำดี และให้ความรู้กับผู้ป่วยและครอบครัวในการป้องกันโรคมะเร็งท่อน้ำดีที่ยังมีเป็นอันดับหนึ่งของโลก
เราก็เพียงแต่หวังว่าสิ่งที่พวกเราทำ... จะช่วยให้ประชาชนอิสาน มีอัตราการเจ็บป่วยด้วยโรคร้ายลดลงบ้าง
สิ่งที่ได้อีก คือ... ทำให้น้องๆพยาบาลสามารถเข้าใจการดูแลแบบองค์รวมไปด้วยค่ะ
...........
อุบล จ๋วงพานิช
บันทึกไว้ 15 พฤศจิกายน 2552
ความเห็น (18)
ประตูบ้านสวยมาก
สวัสดีค่ะ
- แวะมาทักทาย ชื่นชมกิจกรรมดี ๆ ด้วยคน
- ทีมงานเก่งเข้มแข็งดีจังค่ะ
ปัญหา CHCA คงมี อีกหลายสิบปี
เพราะ ชาวบ้านชอบกินปลาดิบมาก
ยา พราซิควอนเทล ถ่ายพยาธิ
หมดอายุ ต้องโยทิ้งประจำ
แต่คนไข้ ตาย จาก CHCA มีมาก ตายทุกสัปดาห์
การตรวจคัดกรอง แบบ ตรวจอุจจาระต่ำ
ความไวแค่ร้อยละ 44
สถานการณ์แบบนี้
ชาวบ้าน จะ เป็นพยาธิซ้ำซาก
และการตายจาก CHCA จะมีมากต่อไปอีกนานเท่านานครับ
วันพุธ ที่ผ่านมา ผมก็ไป งานศพคนไข้ CHCA
ดูจากอนุทินได้ครับ
สวัสดีค่ะพี่ไก่ คนไข่คงดีใจมากเลยนะคะที่มีจนท ไปเยี่ยมให้กำลังใจถึงบ้านเลย
เป็นสิ่งที่ทีมสุขภาพ ควรทำต่อนะคะพี่
พี่แก้วกับผ้าสวยๆ เป็นของคู่กันนะคะ
ไปงานน้องเดย์ ...ไปดูผ้าที่นาข่า ขอให้ได้ผ้าสวยๆนะคะ
งานนี รอดูภาพนะคะ
ฝากพี่สาวโดยเฉพาะค่ะ
เข้ามาเยี่ยมชมกิจกรรมเยี่ยมบ้านครับ ผมว่าได้หลายๆอย่างเลยนะครับ ทั้งสุขภาพกาย สุขภาพใจ และ ที่สำคัญ "คุณธรรม"
ขอบคุณบันทึกดีๆครับ
เเวะมาเยี่ยมบ้านด้วยค่ะ กุ้งกับทีมก็พึ่งไปเยี่ยมบ้านผู้ป่วยเด็กมะเร็งของเราที่น้ำพอง 13 พ.ย.52 เดี๋ยวมาเล่าให้ฟังค่ะพี่เเก้ว
ยังไม่มีเวลา update เลยค่ะ
- หวัดดีค่ะ
- แวะมาชื่มชมกิจกรรมดี ๆ ด้วยคนค่ะ
- ฝันดีนะค่ะ
-
กิจกรรมพาน้องพยาบาลเรียนรู้การดูแลแบบองค์รวมค่ะ
ถ้ามีคนไข้แถวน้ำพองเราน่าจะไปเยี่ยมคนไข้ด้วยกันนะคะ
น้องแดง คนไข้ดีใจจนน้ำตาไหลค่ะ
ท่านอาจารย์ การไปเยี่ยมบ้านทำให้พยาบาลได้เรียนรู้และสามารถเข้าใจประเด็นปัญหาผู้ป่วยได้ครอบคลุมค่ะ
ขอบคุณค่ะ ที่อวยพรให้ฝันดีทุกวันค่ะ
แวะมาเยี่ยมและชื่นชมค่ะ
ขอบคุณค่ะ พี่ติ๊กทำวิจัยเรื่องอะไรต่อคะ ช่วงนี้ อย่าลืมมา ลปรร กันด้วยนะคะ
ช่วงนี้เพิ่งกลับจากเกาหลี พาน้องๆไปpresent 12 คน เจอน้องมข.ด้วยค่ะ ยังฝากความคิดถึงน้องแก้วเลยค่ะ.....งานวิจัยกำลังเป็นเจ้ดันให้น้องๆค่ะ..ช่วงนี้จัดโครงการเร่งรัดวิจัยให้น้องๆ ที่ซีตันค่ะ ของมอ.มีค้างเยอะค่ะ
.
พี่แก้วได้สรุปไปแล้วในส่วนที่ได้ออกเยี่ยมบ้านผู้ป่วยรายที่ 3 นี้
....แต่ขอเพิ่มเติมเล็กน้อยค่ะ เป็นเกร็ดความรู้เล็กๆเกี่ยวกับวัฒนธรรมประเพณีของชาวอิสานเรา
ผู้ป่วยรายนี้ยังมีความเชื่อทางไสยศาสตร์อยู่บ้าง (ส่วนมากในสังคมชาวอิสานรุ่นเก่าที่ยังมีความเชื่อด้านไสยศาสตร์และพิธีกรรมค่ะ) ...เห็นได้จาก หลังจากได้ยาเคมีบำบัดครบ มาแต่งแก้ 2 ครั้ง สู่ขวัญ และพระอาจารย์มาเจิมประตูบ้าน ทำให้ดีขึ้น
ความหมายของคำว่า "แต่งแก้" คือ เป็นการเรียกขวัญกำลังใจ หรือสร้างขวัญกำลังใจผู้ที่ผ่านปัญหาหรือเหตุการณ์เลวร้ายในชีวิต
โดยการเตรียมเครื่องประกอบสำหรับบูชาภูติผีหรือสิ่งศักดิ์ บรรจุลงใน ธงศอกหรือโฮงที่ทำจากกาบกล้วย และไม้ไผ่ประกอบกันเป็น 9 ห้องเท่าๆกัน ของเซ่นไหว้ใส่ธง จะมี เมี่ยง หมากพลู ข้าวดำ-ข้าวแดง รูปหุ่นดินเหนียว- คน ช้าง ม้า วัว ควาย สุนัข หมู เป็ดไก่ นก และตัวมอม เพื่อบรรจุใส่ใน ธงศอกหรือโฮง ให้ครบตามช่อง
จากนั้นยกไปตั้งไว้ในมุมบ้านด้านทิศตะวันออก หรือทิศเหนือ เป็นที่ว่าง ข้างเปิง แต่ไม่สูงกว่าเปิง (เปิงบ้าน = ที่นอนของผู้อาวุโส มักจะจัดไว้ใต้หิ้งบูชาของรักษาบ้าน (หิ้งพระ) จากนั้นหมอสูตร (ผู้สวดมนต์) จะทำพิธีกรรมสวดมนต์สะเดาะเคราะห์ปัดรังควาญ..สืบต่อชะตาชีวิตค่ะ
(ขอบคุณเกร็ดความรู้ดีๆจาก phuyaisan.com)
....ผู้ป่วยรายนี้ยังมีความหวังต่อการรักษาอยู่พอสมควร เพราะอาการยังไม่ทรุดมากจนทำงานไม่ได้ แต่ก็ยอมรับว่าหลังเจ็บป่วยทำงานไม่ได้เหมือนเคย มีบุตรชายช่วยดูแลช่วยเหลือ เป็นกำลังใจที่ดี หลังจากแต่งแก้แล้วรู้สึกสบายใจขึ้น แต่ก็เชื่อในการรักษาแผนปัจจุบันมากกว่าไสยศาสตร์ ไม่ค่อยได้ไปวัดทำบุญ ชอบอยู่กับไก่ชนมากกว่า สบายใจดี
หัวหน้าทีมวิจัย คุณฝน จุรีพร อุ่นบุญเรือง
น้องๆในทีม
คุณตุ๊กตา ผู้ประสานในการเยี่ยมบ้าน และถ่ายภาพ
คุณนาง จันทราพร ผู้จัดการทีม
คุณป๊อบ ผู้สรุปการเยี่ยมบ้าน
จูน พินิตา เป็นผู้สังเกตสิ่งแวดล้อมและคุยกับญาติ
สำรวจแหล่งน้ำในหมู่บ้านหลังจากเยี่ยมบ้านค่ะ
ตามมาชื่นชม