หวงแหนภาษาถิ่น วันละคำ “ขวัด”

“ขวัดด้งเปล่า” แปลว่าทำอะไรสักอย่างคาดหวังว่าจะได้แต่ไม่ได้อะไรเลย เกิดความผิดพลาดขึ้น แล้วไม่ได้อะไรเลย

วันนี้ขับรถมาที่เขาชัน เพื่อเตรียม “เวที อสม.ติดดาว” แต่เนื่องจากรถผมสตาร์ทไม่ติดหลายวันแล้ว ใช้รถพ่ออยู่ เป็นรถกระบะ ลมยางก็เต็ม เพราะพ่อใช้ทุกของหนักเพื่อไปขายในตลาดนัดชุมชน ถนนที่มาเขาชันก็จะมีหลาย ๆ แบบ ทั้งลาดยาง ลูกรัง และถนนที่กำลังก่อสร้างเป็นถนนลาดยาง แต่สภาพถนนไม่ว่าจะเป็นตอนไหน ลักษณะอย่างไร ล้วนแต่ “ขวัด” จนเมื่อย เพราะสภาพเป็นหลุมเป็นบ่อ ที่รอการพัฒนาปรับปรุง และกำลังพัฒนาปรับปรุงอยู่ โดยรวมแล้วการเดินทางสะดวกที่สบาย หากเป็นรถที่นั่งนิ่ม ๆ คงไม่ “ขวัด” เท่าใดนัก แต่นี่รถกระบะบรรทุกของพ่อ ลมยางก็เต็มมาก เลยขับรถมาแบบ “ขวัด-ขวัด” เป็นโดนนวดให้นิ่มไปทั้งตัว

“ขวัด” เป็นคำกิริยา หมายถึงการสั่นโยกอย่างไม่ค่อยเป็นจังหวะนัก ไม่สม่ำเสมอ ที่ผมรู้จักอีกคำหนึ่งการใช้กับกระด้งเพื่อ “ขวัดข้าว” หมายถึงการขยับกระด้งที่ใส่ข้าวเปลือกเพื่อให้เมล็ดลีบ ๆ ไปอยู่ในที่เดียวกัน ก่อนจะโรยให้เมล็ดลีบ ๆ นั้นปลิวไปเสีย เรียกเป็นภาษากลาง ว่า “ร่อนข้าว” หากบ้านผมก็จะเรียกว่า “ขวัดข้าว”

“ขวัด” เป็นอะไรได้อีกหลายอย่าง ที่คุ้น ๆ เป็นคำพูดเชิงเย้ยหยัน หรือล้อเล่น เช่น “ขวัดด้งเปล่า” แปลว่าทำอะไรสักอย่างคาดหวังว่าจะได้แต่ไม่ได้อะไรเลย เกิดความผิดพลาดขึ้น แล้วไม่ได้อะไรเลยเรียกว่า “ขวัดด้งเปล่า” ซึ่ง “ด้ง” ก็คือ “กระด้ง” นั่นเองครับ

เขียนใน GotoKnow โดย ชายขอบ
ใน เรื่องเล่าจากพ่อ

คำสำคัญ (Tags): #ขุมความรู้#ภูมิปัญญา#ภาษาถิ่น#คำโบราณ#การศึกษาอิสระ#ภาษาถิ่นภาคใต้#ภาษาถิ่นใต้-ชายขอบ#ขวัด

หมายเลขบันทึก: 29477เขียนเมื่อ 19 พฤษภาคม 2006 00:21 น. ()แก้ไขเมื่อ 19 มีนาคม 2015 08:28 น. ()สัญญาอนุญาต: ครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-อนุญาตแบบเดียวกันจำนวนที่อ่าน