"ชาวเขา" กับ "อคติ" ทางชาติพันธุ์
การให้นิยามเป็นเรื่องที่สำคัญ ประสบการณ์การทำงานและถิ่นเกิดของผมอยู่ในจังหวัดแม่ฮ่องสอน ได้ทำงานร่วมกับพี่น้อง “ชาวเขา” หลากหลายชนเผ่า ปัญหาหนึ่งที่ดูเหมือนจะเป็นเรื่องที่ไม่มีใครสนใจ แต่ก็เป็นประเด็นที่ควรที่จะทำความเข้าใจกัน
ในเรื่องการให้นิยามความหมาย ของ “ชนกลุ่มน้อย,ชาวเขา,และชนเผ่า” ซึ่งล้วนแล้วแต่มีนัยที่แสดงถึงความเป็นอื่นและความด้อยกว่าทั้งในเชิงอำนาจ และเชิงวัฒนธรรม หากเปรียบเทียบกับคนกลุ่มใหญ่ เพราะการให้นิยามความหมาย มีลักษณะหยุดนิ่งตายตัว และไม่ได้ให้ความสนใจต่อความเป็นตัวตน ความเคลื่อนไหว และการเปลี่ยนแปลงของกลุ่มชนต่างๆ นอกจากการพยายามที่จะดูดกลืนทางวัฒนธรรมให้กลายเป็นคนส่วนใหญ่ เพราะฉะนั้น ในปัจจุบันนี้วงการวิชาการต่างๆ จึงเสนอให้ใช้คำว่า กลุ่มชาติพันธุ์(Ethnic Group) ในการเรียกกลุ่มชนที่มีลักษณะแตกต่างกันทางวัฒนธรรม เพื่อหลีกเลี่ยงนัยในเชิงดูถูกเหยียดหยามทางวัฒนธรรมและช่วยให้ปรับเปลี่ยนความสนใจไปศึกษาถึงความเป็นชาติพันธุ์ (Ethnicity)
จะพาชาว Gotoknow ไปรู้จักว่า กลุ่มชาติพันธุ์ (Ethnic Group) ที่ผมได้มีโอกาสร่วมทำงานพัฒนาในพื้นที่ที่แม่ฮ่องสอน ว่าจะมีการเรียกและให้นิยามกันอย่างไร และ ควรที่จะใช้คำแบบไหนที่ใช้เรียก
กลุ่มชาติพันธุ์ลาหู่ : ความเสมอภาคเท่าเทียมเหนือสิ่งอื่นใด
กลุ่มชาติพันธุ์ลีซู : รักอิสระภาพเหนือสิ่งอื่นใด
กลุ่มชาติพันธุ์กระเหรี่ยง : คนบ้านป่าอยู่อย่างนักอนุรักษ์
กลุ่มชาติพันธุ์ม้ง : อิสระชนแห่งขุนเขาที่กล้าแกร่ง
กลุ่มชาติพันธุ์ลั๊วะ : ชนพื้นเมืองดั้งเดิมของล้านนา
กลุ่มชาติพันธุ์อาข่า: อิสระชนแห่งขุนเขา
กลุ่มชาติพันธุ์เมี่ยน : กลุ่มคนผู้รักในความสงบและใฝ่สันติ
กลุ่มชาติพันธุ์ขมุ : คนบ้านป่าผู้ใฝ่สันติ
รายละเอียดอื่นๆดูได้จาก ศูนย์ข้อมูลกลุ่มชาติพันธุ์ ครับ
กลุ่มชาติพันธุ์ที่ ๑ – ๕ มีในจังหวัดแม่ฮ่องสอน และที่อำเภอปางมะผ้า มีครบทั้ง ๕ กลุ่มชาติพันธุ์ครับ ส่วนกลุ่มชาติพันธุ์ที่ ๖ – ๘ พบได้ในจังหวัดเชียงใหม่ พะเยา เชียงรายและน่าน
การรู้จักและเข้าใจนิยามของคนในสังคม จึงเป็นความสำคัญ อันจะเป็นสะพานเชื่อมวิถีวัฒนธรรมระหว่างกันและให้เกียรติ เคารพในศักดิ์ศรีของกันและกันครับ
ความเห็น (10)
ทุกวันนี้ เราปฏิเสธไม่ได้เลยว่าในยุคสังคมปัจจุบันเกิดการแบ่งแยก น้อยคนจะเข้าใจถึงคำว่า "ความเสมอภาค" ไม่ต้องพูดถึง ชนกลุ่มน้อย หรือชาวเขาที่อยู่บนพื้นแผ่นดินเดียวกัน แม้กระทั่งคนที่อยู่บนกรอบสมมุติรูปขวานเหมือนกัน ใช้ภาษาเดียวกันใช้เชื้อชาติ สัญชาติเดียวกัน เคารพธงผืนเดียวกันยังสามารถแบ่งแยกค่าของความเป็นคนได้ ความมั่งมี กับความยากแค้น ยังคงแตกต่างกันเสมอ เป็นเสมือนขั้วลบ ขั้วบวก ที่ไม่ว่าทำยังไงก็แตกต่างกัน หากความแตกต่างยังเป็นเส้นแบ่งค่าของความเป็นคนอยู่เช่นวันนี้ การให้เกียรติและเคารพในศักดิ์ศรี ก็ยังคงเป็นเรื่องยากยิ่ง
ทุกคนมีชีวิต
ทุกคนมีอารมณ์ความรู้สึก ร้อน หนาวเหน็บ เจ็บกาย
ทุกคนพึ่งพาปัจจัย ๔ มีความอยากที่คล้ายๆกัน
ที่สุดของทุกคนก็คือ "การกลับไปเป็นหนึ่งเดียวกับโลก" เหมือนกัน
- - - - > แบ่งกันทำไม
ทำความเข้าใจ ยอมรับ และอยู่ร่วมกันเป็นสังคม แห่งความเอื้ออาทร บนความหลากหลายที่สวยงาม "ต่างวิถีใช่ขัดแย้ง" ครับ
คุณจตุพรคะ อยากรู้จังว่าชาวเขา เค้ามีความรู้สึกอย่างไรต่อในหลวงของเราและการอยู่บนแผ่นดินไทย ขอบคุณค่ะ
ผมเห็นและทราบจากการพูดคุยกับพี่น้อง "ฉาน" SSA - ไทยใหญ่ ซึ่งเป็นชนกลุ่มน้อย นอกประเทศ แถบชายแดนใกล้อำเภอปางมะผ้า เขารักและเทิดทูน "ในหลวง" ของเรามากครับ เห็นจากการจัดงานเฉลิมฉลองในเทศกาลของเขา จะมีพระบรมฉายาลักษณ์ของพระองค์ท่านติดตั้งไว้จุดที่สูงให้ทุกคนสักการะ เขาเรียกในหลวงของเราว่า "ขุนโหคำ" ครับ
ส่วน กลุ่มชาติพันธุ์ เองก็รักในหลวงของเราเฉกเช่นเดียวกัน ทางแม่ฮ่องสอน ในอดีตในหลวงท่านเสด็จมาบ่อย และทุกครั้งยังความปลาบปลื้มให้แก่พสกนิกรบนดอย อย่างหาที่สุดมิได้
เราทำงานกันที่แม่ฮ่องสอน เราก็ได้ยึดมั่น "ในหลวง" ของเรา เป็นศูนย์รวมแห่งความรักและศรัทธา ครับ
อ่านแล้วตื้นตันใจจัง
วีรยุทธ สมป่าสัก
พี่วีรยุทธครับ
ผมเข้าใจว่าที่กำแพงน่าจะเป็นกลุ่มชาติพันธุ์ลีซู นะครับ
ทาง สกว.ภาค ได้เปิดงานวิจัยโดยชุมชนที่ กำแพงเพชร ในประเด็น "การท่องเที่ยวโดยชุมชน" รู้สึกที่ ปางมะค่า ครับ ผมได้แลกเปลี่ยนกับกลุ่มนักวิจัยชาวบ้านจากกำแพง หลายคนเหมือนกัน ครับ
ไม่นาน "เมล็ดพันธุ์แห่งปัญญา" คงเติบโตทั่วกำแพงเพชรครับ
ผมเองก็งง..เช่นกันทำไชั้นต้องมีเผ่าโน้น เผ่านี้ แล้วทำไมต้องเรียกว่าชาวเขา ไม่เข้าใจ...ยกตัวอย่างผมเนี๊ยะไม่เคยรู้ตัวเลยว่าเป็นชาวเขา.ผมบอกว่าเป็นคนไทย 100% ไม่ใช่ชาวเขา..ผมเป็นคนไทย เชื้อสายปกาเกอญอ..หรือคนปกาเกอญอ..คนที่อยู่ในเมือมานานก็ไม่เข้าใจและไม่เชื่อว่าผมเป็นคนปกาเกอญออีก..ส่วนมากแล้วคนเมืองไม่เข้าใจ เหมารวมทั้งว่าชาวเขา พูดไทยไม่ชัด ด้อยพัฒนา ก็ความหมายของคำว่าชาวเขา.สำหรับคนเมือง.แปลงความหมายออกมาว่าผู้ด้อยพัฒนานั้นเอง..เพราะผมเป็นคนปกาเกอญอ.โตในเมือง..แต่ผมไม่พูดภาษเมืองหรอ..ผมพูดแต่ภาษาไทย ตลอดเวลา.บางคนถามผมว่าเป็นคนภาคกลางป่าว..ผมบอกไม่.แล้วอยู่ที่ไหนละ.ผมบอกอยู่เชียงใหม่..แล้วทำไมไม่พูดภาษาคำเมือง.ผมตอบเขาว่าผมไม่ได้เป็นคนเมือง ผมเป็นคนปกาเกอญอ..เขาบอกว่าไม่เชื้อ..ทำไมพูดไทยชัดมาก..ไม่เหมือนชาวเขาเลย..เอาไปกันใหญ่แล้ว..ผมก็เลยตอบเขาว่า..เพราะผมไม่ใช่เป็นชาวเขานี้ ผมเป็นคนปกาเกอญอ..เขาก็เลยตอบว่า..อ่อ..เหรอ..แล้วผมได้โอกาสก็เลยอธิบายให้เขารู้สักเลย..ผมบอกว่า.แล้วคุณเรียกคนปกาเกอญอว่าเป็นชาวเขาได้อย่างไร..แท้ที่จริงแล้วคนปกาเกอญอ.ไม่เคยรู้ตัวเองเลยว่าเป็นชาวเขา..เพราะคนในตำบลในหมู่บ้าน.ไม่มีใครคนไหนรู้จักความหมายของคำว่าชาวเขาเลย..รู้แต่ คนปกาเกอญอเท่านั้น..แล้วคุณไปเรียกเขาอย่างนั้นก็งงหมดซิครับ..ยิ่งคนสมัยพ่อ แม่ ปู่ ย่า ตา ยาย ยิ่งไม่รู่ไปใหญ่เลย..ม่รู้ว่ารัฐบาลไปเขียนท่าไหน.จัดให้คนปกาเกอญออยู่ในกลุ่ม ชาวเขา..งง.จริงเลย..ผมเองก็ยังไม่รู้ตัวเลยว่าเป็นชาวเขา..แต่ก็ไม่เป็นไร..ถ้าพูดดีๆนะ คนเมือง จะพูดภาษาไทย..ไม่ค่อยชัด..ตัวอักคระ..เช่น ช.กับฉ.ตัวเดียวกันเลย ร กับ ล ตัวเดียวกันเลย.เป็นต้น ตัวน้อยมากที่จะออกเสียงชัดเจน..แต่นี้ไม่ใช่ว่าผมมีอคตินะครับ..ที่จริงแล้วคนปกาเกอญอเก่งแต่ไม่กล้าที่จะแสดงออก.ต่อสังธารณชน..หรือต่อสังคม..ผมอยากฝากบอกถึงคนปกาเกอญอทุกคน..ที่มาใช้ชีวิตอยู่ในเมือง.ไม่ว่าจะทำงาน..เรียน ที่ไหนก็แล้วแต่..จงพอใจและมีความภาคภูมิใจที่เราเกิดมาเป็นคปกาเกอญอเถอะนะครับ อย่าให้ใครมาจูงจมูกเรา ตอนนี้โลกพัฒนาไปถึงไหนแล้ว..อยู่ที่ไหนเจอกันที่ไหนขอให้พูดภาษาของตัวเองเถอะนะครับ..แล้วพูภาษาไทย..อย่าปฏิเสธความเป็นตัวของตัวเองนะครับ..เพื่อที่จะสื่อให้กับคนกลุ่มมากได้รับรู้ และมีโอกาสที่ไหน ก็แสดงออกมา เช่น ภาษา ประเพณี วัฒนธรรม.เรามีครบแล้ว..เพียงแต่ที่ผ่านมา มีแต่..นักวิชาการ..หรืออะไรต่างออกมาเขียนประวัติของเรา ถูกบ้าง ผิดบ้าง ส่วนใหญ่ผิดมากกว่าถูก.เราตกเป็นเครื่องมือ.ทำมาหากินของเขาตลอดเวลา..เช่น คนปกาเกอญอมีช้าง ให้นายทุนมาทำธุรกิจการค้าแล้วเจ้าของช้างได้อะไรครับ.รูปภาพต่งๆเต็มเมือง เก๊ตเฮ้าส์อีก ติดรูป ปกาเกอญอมั้ง อไรมั้ง เยอะแยะมากมาย ให้มาดูวิธิชีวิต โฆษณาให้กับคนต่างชาติ แล้วคิดออกมาเป็นเงิน อะไรกันนี้ .ตอนนี้ถึงเวลาแล้วที่เราต้องร่วมมือกันนะครับคนปาเกอญอ ..มีอะไรแลกเปลี่ยนกันได้..ส่งข้อมูลทางเมลล์ผมนะครับ..ผมมีความฝันชีวิตนี้ผมต้องทำให้คนไทยรู้จักปกาเกอญอที่แท้จริงให้ได้..รักคิดถึงปกาเกอญอทุกคน..แล้วที่สำคัญ.เราคือคนไทยด้วยกัน เรามีพ่อหลวงองค์เดียวกัน..ที่ผมออกมาแสดงความคิดเห็นในวันนี้เพียงตัวอย่างเล็กเท่านั้น..แล้วผมมีความฝันอีกว่า..ผมต้องพูดเรื่องนี้ออกสื่อทางไหนก็ได้..ให้เราได้พูดสักครั้งหนึ่ง..ให้สังคมในเมืองรู้จักคนปกาเกอญอที่แท้จริงเสียที..ถ้าไม่งั้นเราจะตกเป็นผู้ต่ำต้อยตลอดเวลา..แถมยังไม่พอรัฐได้รรจุหลักสูตรเรียนต่างๆลงไปเยอะมากเกี่ยวกับเรื่อง..ชาวเขา ..เพราะฉะนั้น เด็กในเมืองได้ศึกษาได้เรียน..ก็เข้าใจผิดเราตลอดเวลา..ว่าชาวเขา คือผู้ทำลายป่า ผู้ด้อยพัฒนา..เป็นต้น..สิ่งเหล่นนี้ทำไห้ คนปกาเกอญอ..ไม่ค่อยมีบทบาททางสังคมเท่าไหร่..ทำไมปัญหาทุกวันนี้..ผมเองเห็น การเคลื่อนไหวเรียกร้องต่างมาตลอดแต่ไม่ได้ผล..ผมถามหน่อยว่าคนที่ออกมาเรียกร้องเอาเงินมาจากไหน..เห็นแก่ตัว..เอาแต่ผลประโยชน์เข้าตัวเอง..ผมฝากถึงคนปกาเกอญอทุกท่าน.เวลามีคนให้พวกคุณไม่เรียกร้องตามสถานที่ต่างๆเช่นศสาลากลาง เป็นต้น อย่าไป..เราชาวปกาเกอญอคือคนไทย 100% อยู่แล้ว อยู่ที่การแสดงออกเท่านั้นเอง..แล้วคนที่ชักชวนไปเรียกร้องต่างนั้นรู้ไมว่าเขาได้เงินเท่าไหร่..เอาเงินมาจากไหน..ผมรู้ดีแต่สิ่งที่ผ่านไปก้แล้วไป..เพราะผมทำธุรกิจ.ผมรู้ดี..วันหนึ่งผมจะทำให้สังคมไทยได้รับรู้ว่านี้คือปกาเกอญอ..ที่แท้จริง..พูดถาษของตนเองและภาษไทย..นะครับ ..อย่าคล้อยตามผู้ที่ไม่ประสบความสำเร็น นะครับ เราถูกหลอกมานานแล้ว ตื่นได้แล้ว..สำหรับนักศึกษาที่ศึกษาตามมหาลัยต่างมาคุยกันแลกเปลี่ยนกันทางเมลล์ได้นะครับ...มรัฐบาลมันต้องแบ่งชน
ผมว่าน่ากลัวขึ้นทุกวันนะถ้ารัฐบาลไทยไม่ยอมเปิดเผยข้อมูลทางประวัติศาสตร์
ผมว่าน่ากลัวขขึ้นทุกวันถ้ารัฐบาลไทยปกปิดประวัติศาสตร์เกี่ยวกับข้อมูลต่าง ไม่ยอมเปิดเผยความจริง..เพราะทุกวันนี้คนปกาเกอญอได้รับการศึกษาทั่วถึงมากขึ้นและได้ศึกษาประวัติศาสตร์.เกี่ยวกับตนเองบ้าง..ผมยกตัวอย่า..ครูบาเจ้าศรีวิชัยแห่งล้านนาไทย..เป็นเชื้อสายปกาเก่อญอ แท้ๆ ท่านเคยทำคุณงามความดีให้กับแผ่นดินไทยมากมายจนชื้อเสียงโด่งดังไปทั่ว..แล้วคนปกาเก่อญอ..รัฐจัดว่าป็นพวกชนกลุ่มน้อยอพยพ เป็นชาวเขา..ไม่เข้าใจ..แล้ว พระเจ้าพะวอ อีก ที่ปกครองจังหวัดตากอีก .เป็นเชื้อสายปกาเก่อญอ แท้ เช่นกัน รัฐาลไทยไม่ยอบเปิดเผยข้อมูลว่าเป็นเชื้อสายมาจากปกาเกอญอ..แต่ก็รอดูผมว่าไม่เกิน 10-20 ปีข้างหน้าถ้ารัฐบาล จัดว่าคนปกาเกอญอเป็นชนกลุ่มน้อยหรือ เป็นชาวเขา ผมว่าต้องมีอะไรเกินขึ้นกับภาคเหนือแน่..งงจริง..ยังไม่พอยังบอกอีกว่าชาวเขาเป็นผู้ ทำลายป่า ด้อยพัฒนา พี่น้องปกาเกอญอครับ ทุกวันนี้ รัฐบาลไปขายประวัติศาสตร์ของเราหมมดแล้ว ทำเป็นแหล่งท่องเที่ยว ให้คนต่างชาติมาดูวิถิชีวิต ของเรา ไม่นานเราต้องเอาคืนแล้ว เราฉลาดแล้ว ผมอยากเจอ คุณ.. จตุพร วิศิษฏ์โชติอังกูร เหมือนกันนครับ ยากรู้จักมากกว่านี้เพราะผมได้ศึกษาข้อมูลต่างของคุณมาพอสมควรชอบแนวคิดคุณมาก..ไม่รู้ว่าจะดต่อกันได้ทางไหน ...ด้วยรับและคิดถึงพี่องชาวปกาเก่อญอทุกคนครับผม