จดหมายจาก...เรือนจำ

แปลกใจที่มีจดหมายวางอยู่บนโต๊ะทำงาน ตราปั๊มหลังซองบอกถึงว่าจดหมายฉบับนี้ส่งมาจากเรือนจำแห่งหนึ่งในจังหวัดนครราชสีมา ความแปลกใจและสนใจใคร่รู้ ทำให้ผมรีบเปิดจดหมายออกมาอ่านอย่างรวดเร็ว ลายมือสวยและสำนวนการเขียนอย่างบรรจงและตั้งใจ                    

เนื้อความในจดหมายกล่าวถึง มูลเหตุที่ “อะเลผะ”(ชื่อสมมุติ) ตัดสินใจเขียนมาหาผมและเล่าเรื่องราวของตนเองให้ฟัง “อะเลผะ” บอกว่า เขาเป็นชาวเขาเผ่า “ลีซู” ในหมู่บ้านแห่งหนึ่งในจังหวัดแม่ฮ่องสอน และที่สำคัญเขารู้จักกับผมมาก่อนเมื่อยังไม่ถูกจองจำ เมื่อเขาเดินเส้นทางผิดสิ่งที่ได้รับก็คือ “การจองจำ” ซึ่งเขาบอกผมว่า มันก็ “สมเหตุสมผลดี”  เขาเล่าถึงการค้ายาเสพติด “ยาบ้า” และในที่สุดก็ถูกทางการจับกุมได้ อนาคตทั้งอนาคตคนหนุ่มอย่างเขาพังครืนล้มหายมลาย ณ วินาทีนั้นเอง 

เขาเขียนถึงบรรยายบรรยากาศในดินแดนจองจำอย่างละเอียดบอกถึงการเป็นอยู่ที่ยากลำบากไร้อิสรภาพ  และ...ต่อมาวันหนึ่งเขาได้อ่านเรื่องราวในหนังสือพิมพ์เกี่ยวกับ       ”กระบวนการทำงานเกี่ยวกับการแก้ไขปัญหายาเสพติด”  ที่จังหวัดแม่ฮ่องสอน ซึ่งเป็นเรื่องราวของการทำงานแก้ไขปัญหายาเสพติดผ่านกระบวนการวิจัยเพื่อท้องถิ่นของผมและทีมงานวิจัยชาวบ้านที่แม่ฮ่องสอน เขาบอกว่าน่าสนใจและขอสนับสนุนการทำงานด้วยการ  "ให้กำลังใจ”  หากผมต้องการ “เรื่องเล่า” ผ่านชีวิตของเขา เขาก็ยินดีที่จะเขียนเล่าเรื่องราวชีวิต เพื่อให้คนอื่นได้เรียนรู้จากชีวิตจริง โดยให้ผมตั้งประเด็นคำถามผ่านจดหมายและเขาจะใช้วิธีเขียนชีวิตผ่านหมึก ส่งมาให้ผม 

หลังจากอ่านจดหมายจบ...ผมนึกถึงการเขียนหนังสือเล่มใหม่ของผม ที่จะถอดประสบการณ์การวิจัยจากพื้นที่ต่อประเด็น “การทำงานแก้ไขปัญหายาเสพติด”แม่ฮ่องสอน ที่จะนั่งเขียนเร็วๆนี้ ข้อมูลของ “อะเลผะ” น่าจะเป็นส่วนหนึ่งของการเขียน ...น่าจะเพิ่มความน่าสนใจให้กับเรื่องราวเหล่านั้นไม่น้อย