ความรู้เรื่องบั้งไฟ 4 : กลองตุ้ม

หลายคนคงจะสงสัยว่ากลองมันเกี่ยวอะไรกับบั้งไฟ  เกี่ยวมากนะครับ บุญบั้งไฟต้องมีกลองตุ้ม  สมัยก่อนมีการเส็งกลองด้วย กลองที่ใช้เส็ง ( แข่งขัน ) เป็นกลองกิ่ง  ไม่ใช่กลองตุ้ม

ลักษณะของกลองตุ้มจะคล้ายกลองเพล แต่เล็กกว่าประมาณ 2 เท่า  เวลาตีใช้คนหาม คนเดินหน้าจะถือขวดสาโทเป็นคนร้องกลอนเซิ้งนำ  คนเดินหลังเป็นคนตีกลองและร้องตาม เขาทั้งสองต้องเมาพอกันจึงเดินด้วยกันได้  และเซไปเซมาอยู่อย่างนั้น

จังหวะกลองไม่มีอะไรมากตี ตุ้ง...ตุ้ง...ตุ้ง...ตุ้ง...ตุ้ง... แค่นี้ทั้งวันทั้งคืน สลับกับเสียงเซิ้ง  อ้อลืมไปบางทีมี ผ่างฮาด ( เหมือนฆ้อง แต่ไม่มีปุ่ม ) ตีแทรกด้วย  เสียงดัง ตุ้ง..ผ่าง..ตุ้ง..ตุ้ง..ผ่าง  บางหมู่บ้านพอประชุมกันว่าจะจัดงานบุญบั้งไฟเท่านั้นก็เริ่มเอากลองตุ้มมาตีกินเหล้าแล้ว

กลองตุ้ม  จึงเป็นสัญลักษณ์ที่มีเอกลักษณ์ของบุญบั้งไฟ ฉะนี้แล

[ออต]

ผมไปแอบดูการเส็งกลองกิ่งของชาวลาวเวียงที่กาฬสินธุ์มานะครับอาจารย์สนุกมาก ที่ร้อยเอ็ดคิดว่าน่าจะมีมาก ที่ยโสธรก็คงเช่นกันเพราะวัฒนธรรมพื้นถิ่นยังไม่เปลี่ยนไปเยอะมาก อยากให้อาจารย์เอาเรื่องกลองกิ่งมาเล่า  เมื่อปีที่แล้วผมเห็นเขาเอากลองกิ่งอีสานไปโชว์ในรายการ คุณพระช่วย และการการรำข้ามกลอง อันนี้ผมงงเพราะเคยถามว่ามีข้อขะลำว่าห้ามข้ามกลอง อันนี้เป็นอย่างไรอยากให้อาจารย์ให้ความกระจ่างหน่อยครับ

ส่วนที่บ้านลาวเวียง สนุกสนานมากเสียงกลองดังแสบแก้วหูและที่สนุกคือท่าทางการตีของคนตีกลองที่ดูสนุกสนานมากวันหลังจะเอาภาพมาแลกเปลี่ยนกับอาจารยืนะครับ 

[วรชัย]

บางสิ่งคนสมัยใหม่ก็คิดกันเอาเองแล้วบอกว่าเป็นการพัฒนาซึ่งมันไม่ใช่  พระท่านบอกว่าอย่าทิ้งมูลเดิม แปลว่าของเก่าเป็นอย่างไรต้องยึดหลักการไว้ ส่วนจะพลิกแพลงอย่างไรก็ให้อยู่ในกรอบ   ผมว่าการเส็งกลองมันเหมือนแข่งขันนกเขา คือฟังเสียงที่เด่นออกมาจากกลุ่ม บวกกับลีลาท่าทางประกอบ