ค.ควาย ใช้งาน
บ้านไหนทำนา บ้านนั้นก็มีควาย นาจึงคู่กับควาย แต่ถ้าในปัจจุบันนาก็คู่กับควายเหมือนกันแต่เป็นควายเหล็กแทน
ที่บ้านทำนา มีควายสำหรับใช้งานไถนา 1 ตัว หน้าตาสวยในความรู้สึกของผู้เขียนโดยเปรียบเทียบกับควายบ้านอื่นหรือที่เห็นทั่วๆไป นั่นคือเขาโง้งสวยได้รูปไม่บิดงอ ร่างกายกำยำพ่วงพี ได้รูปไม่อ้วนไม่ผอมจนเกินไป ตาแจ่มใส ถือว่าเป็นควายที่มีลักษณะที่ดีมาก
ควายทำหน้าที่หลายอย่าง เช่น ไถนา คราดนา นวดข้าว เป็นเพื่อน เป็นพาหนะด้วย ควายจึงเป็น ค.ควายใช้งานอย่างแท้จริง
เชื่อหรือไม่ว่า ควายก็ฉลาด ฝึกหัดสอนได้ ให้เดินซ้าย ขวา หรือวนในขณะที่ไถก็ทำถูกคำสั่งทุกขั้นตอน เพราะขณะไถพ่อก็จะส่งเสียงสั่งควายตลอดเวลาและมันก็ทำถูกต้อง พ่อบอกว่าเราสอนมัน มันก็ทำได้
หน้าฤดูทำนา ฝนตกน้ำเจิ่งนองในท้องนา พ่อเริ่มไถนาท่านจะแบกคันไถ แม่จูงควายไปให้ที่นา เมื่อลูกโตขึ้นหน้าที่นี้ก็เป็นของลูก เมื่อถึงเวลาเลิกไถ พ่อก็แบกไถกลับแม่ก็ไปรับควายจากพ่อไปกินหญ้าให้อิ่มก่อนกลับบ้าน
แม่บอกเราว่า ควายมีพระคุณกับเรา เราต้องรักมัน ตอบแทนมันให้กินอิ่ม อาบน้ำและดูแลอย่างดี ถ้ามันตายเราจะต้องไม่กินเนื้อมันและต้องฝังร่างให้มัน ใช้งานต้องมีเวลาให้ควายได้พักผ่อน ไม่ใช้อย่างทารุณ วันไหนพ่อไมไปไถนา ผู้เขียนจะรู้ทันทีว่าวันนี้วันพระ พ่อจะไม่ใช้งานควายในวันพระเลย ควายมีความรักและรู้สึกที่ดีต่อเจ้าของ มันจึงยอมให้นั่งหลัง ยอมให้ปีนขึ้นหลังทางเขาโง้งของมันโดยไม่ทำร้าย แต่อย่างไรก็ดีคุณแม่ก็บอกว่า มันเป็นสัตว์จึงอย่าไว้ใจและต้องระมัดระวัง
แม่บอกผู้เขียนว่า เราเลี้ยงควายก็ต้องเลี้ยงมันให้กินอิ่ม จะอิ่มหรือไม่ให้ดูที่สีข้างของมัน ถ้าเป็นรอยบุ๋มอยู่ก็แสดงว่ายังไม่อิ่ม เราจะต้องให้มันกินอาหาร (หญ้า ลูกตาลสุก เจ้าของจะปาดลูกตาลเป็นชิ้นๆให้กินได้ง่ายๆ)จนสังเกตเห็นว่าตรงรอยบุ๋มนั้นนูนขึ้นมาเท่ากับเนื้อส่วนอื่นของมัน
ควายมันก็เจ้าเล่ห์เป็นเหมือนกัน ขณะที่เราพามันไปเล็มหญ้า คุณแม่บอกว่าระวังอย่าให้มันกินข้าวของชาวบ้าน เราก็ระวังคอยดึงเชือก เผลอหน่อยควายตวัดลิ้นกินข้าวทันที ผู้เขียนกระตุกเชือกไม่ทัน ข้าวที่กำลังตั้งท้องควายชอบกินมากเพราะรวงข้าวจะหวานมันอร่อยทีเดียว
ผู้เขียนเคยเห็นควายร้องไห้ ควายร้องไห้ ผู้เขียนก็ยืนร้องไห้เหมือนกัน เพราะที่บ้านจะขายมัน เพราะมันแก่แล้วจะต้องเอาเงินที่ขายตัวนี้ไปซื้อตัวใหม่ มันเหมือนจะรู้เพราะเห็นใครต่อใครมาดูมันตลอดเวลา และให้อาหารมากมายให้กิน มันเคี้ยวไปน้ำตามันไหลไป ผู้เขียนถามพ่อว่าแล้วมันไปไหน จะถูกพาเข้าโรงฆ่าสัตว์หรือไม่ พ่อปลอบใจว่าเขาคงเอาไปใช้งานที่ไม่หนัก ควายแก่คงไม่มีใครกินเนื้อ ทำให้ผู้เขียนดีใจและภาวนาให้ได้เจ้าของใหม่ที่ใจดีกับมัน เพราะควายก็มีหัวใจ
และจากที่แม่บอกแม่เล่าทำให้เรารักและดูแลมันอย่างจริงใจ และพบความจริงว่าความกตัญญูไม่เฉพาะต้องกระทำกับคนเท่านั้น แม้กระทั่งควายเราก็ต้องระลึกถึงบุญคุณกับมันเช่นกัน
ความเห็น (5)
สวัสดีค่ะ
*** ควายร้องไห้ได้จริงๆนะคะ...เคยเห็นควายแม่ลูกอ่อนร้องไห้ก่อนที่มันจะถูกฆ่า
*** บันทึกนี้อ่านแล้ว..รักควายและสงสารควายค่ะ
- สวัสดีครับคุณ อุดมพันธ์
- วิถีชีวิตสังคมชนบทกำลังเปลี่ยนไป
- ควายไถนาต้นทุนต่ำ
- ควายเหล็กไถนาต้นทุนสุง
- ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงสามารถประยุกต์ใช้ได้ โดยยึดเอาพื้นฐานดั้งเดิมสังคมไทย
สวัสดีค่ะ คุณกิติยา คุณเหรียญชัย ขอบคุณค่ะที่แวะเข้ามาทักทาย
ควายร้องไห้ได้จริงๆ ด้วยความเสียใจแต่พูดอะไรไม่ได้
วิถีชีวิตชนบทเปลี่ยนไปอย่างน่าเสียดาย เดี๋ยวนี้ไม่เห็นควายไถนาแล้วค่ะเห็นแต่ควายเหล็ก เครื่องเก็บข้าว ฟัดข้าวเท่านั้น เห็นด้วยอย่างยิ่งที่จะต้องน้อมนำปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมาใช้โดยเร็ว
สวัสดีครับ ครูติ้ง
- อยู่ทีไหนก็ไม่ทราบ
- ขอบคุณมากที่แวะโกรทำ โดนัทวนิลา ของกลุ่มแม่บ้าน
- ลองทำดูนะครับ ถ้าไมอร่อยต้องต่อว่าน้องวีระ เจ้าของเรื่องเล่า
- ผมแค่คนโพสด์ ..นะครับ
- เรื่องค.ควายไถนา..เป็นตำนานไปเสียแล้วครับ
- ขอบคุณมากครับ
สวัสดีค่ะ คุณเกษตรยะลา
1. ขอบคุณค่ะที่แวะเข้ามาเยี่ยมเยียนกัน
2. ขนมโดนัทก็สนใจอยากจะลองทำดูเพราะไม่แล้วไม่ยากจนเกินไป
3. ค.ควาย ไถนา เป็นตำนานจริงๆ แต่เหมือนเล่าความหลังที่มีความสุขน่ะ คราวก่อนเห็นข่าวสมเด็จพระเทพฯ เปิดโรงเรียนฝึกควายในภาคอิสานนะ ตำนานอาจกลับมาอีกครั้งนะ