วัฒนธรรมการนอนสะลี
วัฒนธรรมการนอนสะลี
“คำว่า “ปู๋สะลี” แปลว่าปูที่นอน เป็นประเพณีทางเหนือของไทยค่ะ สมัยก่อนเวลาลูกสาวจะออกเรือน พ่อแม่หรือญาติผู้ใหญ่ฝ่ายเจ้าสาวจะเตรียมเย็บผ้าปูที่นอน ที่นอน ผ้าห่มไว้สำหรับใช้ในห้องหอ คำว่าปู๋ คือการปูหรือเตรียม ส่วนคำว่าสะลี หมายถึงฟูกหรือที่นอนนที่เย็บปํนพับๆ ยัดด้วยงิ้ว อันมีเอกลักษณ์เป็นของตนเองอย่างเด่นชัด จนถือได้ว่าเป็นวัฒนธรรมหนึ่งของคนล้านนา ซึ่งวันนี้เราจะว่าด้วยวัฒนธรรมการนอนค่ะ”
สัมภาษณ์ยายเตียม กันทะวัง
(แนะนำตนเองและพูดถึงอาชีพเย็บคาบสะลี)
“ยายเตียม มีอาชีพเย็บคาบสะลี หรือฟูกที่ยังไม่ได้ยัดนุ่น “เอกลักษณ์และความโดดเด่นที่เราเองคาดไม่ถึงและไม่เคยรู้มาก่อนเนื่องจากไม่เคยสังเกตว่านอกจากที่นอนชนิดนี้มักจะเป็นสีแดง มีลวดลายเป็นตารางๆ ทอด้วยผ้าฝ้าย มีเนินลูกระนาด เป็นพับๆ แล้วยังมีรายละเอียดปลีกย่อยอีกมากมาย” สัมภาษณ์ยายเตียม (เอกลักษณ์ของสะลี) “นอกจากวัฒนธรรมอันเกี่ยวเนื่องกับความเชื่อที่ว่า ศรีษะนั้นเป็นของสูง ที่นอนของคนล้านนาจะสลับเอาหัวไปไว้ทางปลายเท้าเอาปลายเท้ามาไว้ด้านบนนั้นถือว่าขึด หรือไม่เหมาะสม จึงมีการทำลูกฟูกด้านหนึ่งให้มี 5 ลูกเป็นการทำตำหนิไว้ เพื่อให้คนที่ใช้จะได้ไม่สับสน ตอนนำที่นอนไปพึ่งแดด”
หรืองิ้วมาเป็นเวลานานหลายปี บอกให้ฟังถึงวิธีการเย็บว่า”
สัมภาษณ์ยายเตียม (เอกลักษณ์ของสะลี)
“ความพิเศษของสะลี ดังคำบอกเล่าของคนรุ่นเก่า ถือเป็นภูมิปัญญาของคนโบราณที่รู้จักคิดและรู้จักทำ ประยุกต์เอาวัสดุอุปกรณ์ที่มีอยู่ตามธรรมชาติ มาดัดแปลงใช้ประโยชน์ แม้ว่าวันนี้สะลีหาได้ยากเต็มที เพราะวัสดุอย่างนุ่นหรือต้นงิ้วแทบไม่มีให้เห็น ตลอดจนเส้นใยสังเคราะห์โพลีเอสเตอร์ ฟองน้ำ ยางพารา วัสดุสังเคราะห์อื่นๆ เข้ามาแทนที่ รูปแบบการนอนเปลี่ยนไป สะลี จึงเป็นวัฒนธรรมหนึ่งที่กำลังจะสูญหายไป”
ความเห็น (9)
มาเรียนรู้ ครับ ดีดี จริงจริง ครับ
อันนี้ดีมากครับ "จึงมีการทำลูกฟูกด้านหนึ่งให้มี 5 ลูกเป็นการทำตำหนิไว้ เพื่อให้คนที่ใช้จะได้ไม่สับสน"
ต้นงิ้วแทบไม่มีให้เห็น----ก็มีข้อดีอื่นคือว่า ไม่มีใครต้องปีน :)
น่าสนใจมากครับ ผมก็เป็นคนนึงที่นอนผิดท่าบ่อยๆ สงสัยต้องทำลูกฟูกด้านหนึ่งให้มี 5 ลูกเป็นการทำตำหนิไว้ ซ๊ะแล้ว อิอิ
1. JJ
เมื่อ พ. 18 ก.พ. 2552 @ 21:35
ขอบคุณค่ะที่แวะมานะค่ะ...
2. พันคำ
เมื่อ พ. 18 ก.พ. 2552 @ 22:47
555++
3. suksom
เมื่อ พ. 18 ก.พ. 2552 @ 22:47
ขอบคุณค่ะที่แวะมานะค่ะ...55+++
ตามมาดูอีกแล้วค่ะ คุณครูปุ้ย 555555
泰北女孩子出嫁的时候，妈妈或者亲戚会做这个给她用？呵呵~~
这是睡觉的时候用来盖的被子吗？怎么那么薄？睡觉的时候会不会冷呢？
呵呵~~
