" ผญา คำคม สุภาษิต" ของคนอีสาน


ได้อ่านบันทึก ของคุณชายขอบ หวงแหนภาษาถิ่น วันละคำ “กางหราง”
และ หวงแหนภาษาถิ่น วันละคำ “ดม”
แล้วเลือด  ลูกอีสาน พุ่งกระฉูด  อยากนำเสนอ ภาษาอีสานบ้าง
แต่เป็นคนที่ชอบผญา  และชอบพูดผญา จึงอยากเสนอ ผญาวันละสำนวน

ผะหยา หรือ ผญา เป็นคำภาษาอีสาน สันนิษฐานกันว่าน่าจะมาจากคำว่า ปรัชญา เพราะภาษาอีสานออกเสียงควบ "ปร" ไปเป็น เช่น คำว่า เปรต เป็น เผต โปรด เป็น โผด หมากปราง เป็น หมากผาง ดังนั้นคำว่า ปรัชญา อาจมาเป็น ผัชญา แล้วเป็น ผญา อีกต่อหนึ่ง 

ผญา เป็นคำพูดที่คล้องจองกัน ซึ่งไม่จำเป็นจะต้องมีสัมผัสเสมอไป แต่เวลาพูดจะ ไพเราะสละสลวย และในการพูดนั้นจะขึ้นอยู่กับจังหวะหนักเบาด้วย

ผญาวันนี้ขอเสนอ

"คันได้กินลาบซิ้นอย่าลืมแจ่วแพวผัก คันได้กินพาเงินพาคำอย่าลืมกระเบียนฮ้าง"

หมายถึง  ถ้าได้ดิบได้ดีหรือได้เป็นใหญ่แล้วก็อย่าได้ลืมผู้คนรอบข้าง

คำสำคัญ (Tags): #uncategorized
หมายเลขบันทึก: 23983เขียนเมื่อ 15 เมษายน 2006 07:23 น. ()แก้ไขเมื่อ 23 มิถุนายน 2012 13:09 น. ()สัญญาอนุญาต: จำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (4)
ผัดหยา หรือผะหยา คำหยาให้ออกเสียงนาสิก    ความหมายของผะหยานี้คืออย่าลืมตัวเมื่อคุณได้ดี
ขอบคุณค่ะ คุณวรชัย
ที่มาร่วมแลกเปลี่ยน

ผะหยาลูกอีสานเฮา ข้าเจ้าเว้ากันโดนหลาย

คันว่าคึดแล่วยิ้มพราย    บ่มีฮ้าย เด้ออีนาง.

...โอ้ย สาวกุงโปรงเหียน มื้อนี่ข่อยสิปวดหมอง

ป้าดมาลืมของดีบ้านเฮาเฮือนเฮา... 

ให้ลูกหลานท่องจำผะหยากันหลาย ๆ เด้อ   

อาขยานอีสานสิบ่สูญ     (อยากอ่านผะหยาแบบสมัยใหม่จัง..)

         อีกอันนี่เด้อ เอามาฝาก       วรรณกรรมคำสอย

พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท