ได้อ่านบันทึก ของคุณชายขอบ หวงแหนภาษาถิ่น วันละคำ “กางหราง”
และ หวงแหนภาษาถิ่น วันละคำ “ดม”
แล้วเลือด ลูกอีสาน พุ่งกระฉูด
อยากนำเสนอ ภาษาอีสานบ้าง
แต่เป็นคนที่ชอบผญา และชอบพูดผญา จึงอยากเสนอ ผญาวันละสำนวน
ผะหยา หรือ ผญา เป็นคำภาษาอีสาน
สันนิษฐานกันว่าน่าจะมาจากคำว่า ปรัชญา
เพราะภาษาอีสานออกเสียงควบ "ปร" ไปเป็น
ผ เช่น คำว่า เปรต เป็น
เผต โปรด เป็น โผด หมากปราง เป็น
หมากผาง ดังนั้นคำว่า ปรัชญา
อาจมาเป็น ผัชญา แล้วเป็น ผญา
อีกต่อหนึ่ง
ผญา เป็นคำพูดที่คล้องจองกัน
ซึ่งไม่จำเป็นจะต้องมีสัมผัสเสมอไป แต่เวลาพูดจะ ไพเราะสละสลวย
และในการพูดนั้นจะขึ้นอยู่กับจังหวะหนักเบาด้วย
ผญาวันนี้ขอเสนอ
"คันได้กินลาบซิ้นอย่าลืมแจ่วแพวผัก
คันได้กินพาเงินพาคำอย่าลืมกระเบียนฮ้าง"
หมายถึง
ถ้าได้ดิบได้ดีหรือได้เป็นใหญ่แล้วก็อย่าได้ลืมผู้คนรอบข้าง
ผะหยาลูกอีสานเฮา ข้าเจ้าเว้ากันโดนหลาย
คันว่าคึดแล่วยิ้มพราย บ่มีฮ้าย เด้ออีนาง.
...โอ้ย สาวกุงโปรงเหียน มื้อนี่ข่อยสิปวดหมอง
ป้าดมาลืมของดีบ้านเฮาเฮือนเฮา...
ให้ลูกหลานท่องจำผะหยากันหลาย ๆ เด้อ
อาขยานอีสานสิบ่สูญ (อยากอ่านผะหยาแบบสมัยใหม่จัง..)
อีกอันนี่เด้อ เอามาฝาก วรรณกรรมคำสอย
เข้ามารับทราบครับ ชื่นชมครับ