อมร ไกรเทพ
นาง อมร ไกรเทพ วรรณมณี ไกรเทพ

41.รู้ได้อย่างไร ว่าใครคิดวิเคราะห์เป็น


ใครคิดวิเคราะห์เป็น

รู้ได้อย่างไร ว่าใครคิดวิเคราะห์เป็น

การคิดกับการวิเคราะห์เป็นเรื่องที่แยกออกจากกันได้ยาก เพราะขณะที่วิเคราะห์ก็ต้องคิดไปด้วย
การคิดหมายถึง นึก คำนึง ระลึก ดำริ คำนวณ ตรึกตรอง ไตร่ตรอง วิเคราะห์ หมายถึง ใคร่ครวญ แยกออกเป็นส่วนๆ เพื่อศึกษาให้ถ่องแท้ รวมกันเป็นการคิดวิเคราะห์ คือ การนึก คำนึง ระลึก ฯลฯ แล้วจึงใคร่ครวญ แยกเป็นส่วนๆ เพื่อศึกษาเรื่องนั้นๆ ให้เข้าใจอย่างถ่องแท้

การคิดมีหลากหลายวิธี ต่างคนก็ต่างความคิด ต่างคนก็ต่างความคิด ความคิดจึงขึ้นอยู่กับคนที่กำลังเกิดความคิด แต่เพื่อช่วยให้ความคิดมีลำดับขึ้นตอนที่ถูกต้อง จึงขอนำเสนอลักษณะการคิดแบบต่างๆ ดังนี้

  • คิดคล่อง เป็นการคิดให้ได้ปริมาณความคิดที่ไม่ซ้ำกัน ในเรื่องเดียวกัน คิดหลากหลายเป็นการคิดให้ได้รูปแบบ ลักษณะประเภทที่หลากหลายแตกต่างกัน
  • คิดละเอียด เป็นการคิดให้ได้รายละเอียดหลักของเรื่องที่คิด
  • คิดชัดเจน เป็นการพิจารณาสิ่งที่คิดว่ารู้ เข้าใจอะไร ไม่เข้าใจอะไร

การคิดต้องมีทักษะการฟัง อ่าน บรรยาย เขียน แสดงออก นอกจากนั้น ยังต้องฝึกสังเกต สำรวจ ตั้งคำถาม ตีความ เปรียบเทียบ เหล่านี้เรียกว่า เป็นทัีกษะพื้นฐานของการคิด คนที่อยากคิดเก่งๆ ต้องมีการฝึกฝน ทักษณะการคิดระดับสูง เช่น การนิยม การตั้งสมมติฐาน การจัดระบบการวิเคราะห์ เป็นต้น

 


การวิเคราะห์เป็นการคิดระดับสูง มีทักษะย่อยที่เป็นแนวทางฝึกฝน ให้เกิดการวิเคราะห์ได้ ดังนี้

  1. การรวบรวมข้อมูลมาจัดระบบ เรียบเรียงให้ง่ายกับความเข้าใจ
  2. การกำหนดมิติ หรือแง่มุมที่จะวิเคราะห์ โดยอาศัยความรู้เดิม ประสบการณ์
  3. การกำหนดหมวดหมู่ในมิติหรือแง่มุมที่จะวิเคราะห์
  4. การแจกแจงข้อมูลที่มีอยู่ลงในแต่ละหมวดหมู่
  5. การนำข้อมูลที่แจกแจงแล้วมาจัดลำดับ เรียงลำดับจัดระบบให้ง่ายต่อการทำความเข้าใจ
  6. การเปรียบเทียบข้อมูลแต่ละหมวดหมู่ในแง่ความสอดคล้อง ความขัดแย้ง ความมากน้อย ผลบวกลบ ความเป็นเหตุเป็นผล

การคิดเป็นกิจกรรมทางสมองที่เกิดขึ้นตลอดเวลา การคิดเป็นความสามารถอย่างหนึ่งทางสมอง การคิดเป็นนามธรรมที่ลักษณะซับซ้อน มองไม่เห็น ไม่สามารถสังเกตหรือสัมผัสได้ การวัดความสามารถในการคิด ผู้สร้างเครื่องมือวัดต้องมีความรอบรู้ในทฤษฎี โครงสร้าง องค์ประกอบของการคิด เพื่อนำมากำหนดจุดมุ่งหมาย นิยามเชิงปฏิบัติการ แล้วจึงสร้างผังของแบบวัด แล้วจึงจะสร้างแบบวัดที่มีคุณภาพได้



ที่มาข้อมูล : วารสารวิชาการ สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน
ปีที่ 9 ฉบับที่ 2 เมษายน - มิถุนายน 2549

 

หมายเลขบันทึก: 236385เขียนเมื่อ 20 มกราคม 2009 20:15 น. ()แก้ไขเมื่อ 13 มิถุนายน 2012 21:44 น. ()สัญญาอนุญาต: จำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (1)
ตกลงใครเป็นใครไม่เป็น

สรุป จะสังเกต ลักษณะของคนที่คิดวิเคราะห์ เป็นกับ ไม่เป็น ยังไง?

พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท