แนวคิดวงจรการเมือง
วงจรอุบาทว์ มักมีการกล่าวถึงเสมอในการเมืองไทย ทำนองว่า นักการเมืองซื้อเสียง แล้วก็เข้าไปจัดตั้งรัฐบาลบริหารประเทศ จากนั้นก็มีการทุจริตโกงกิน ต่อมาก็เกิดการปฏิวัติรัฐประหาร ฉีกรํฐธรรมนูญ แล้วก็เขียนรัฐธรรมนูญใหม่ มีการเรียกร้องประชาธิปไตยจึงมีการเลือกตั้ง นักการเมืองก็ซื้อเสียง... หมุนเวียนเปลี่ยนไปเป็นอย่างนี้...
สภาพสังคมการเมืองหมุนเวียนเปลี่ยนไปซ้ำซากที่เรียกกันว่า วงจร นั้น คิดกันมานานแล้ว ดังเช่น แนวคิดของจีนก็มี ชุนชิว ใบไม้ผลิ ใบไม้ร่วง (คลิกที่นี้) ทำนองว่า บ้านเมืองแตกแยก มีการแก่งแย่ง รบราฆ่าฟัน ประดุจใบไม้ร่วง ต่อมาก็มีผู้กล้าสามารถรวบรวมบ้านเมืองได้เป็นปึกแผ่นสร้างความสงบเรียบร้อยให้บ้านเมืองอยู่เย็นเป็นสุขประดุจใบไม้ผลิ... ต่อมาผู้นำก็อ่อนแอ เริ่มมีการแบ่งเป็นฝักฝ่ายแก่งแย่งรบราฆ่าฟันกันอีก และแล้วก็จะมีผู้กล้าสามารถรวบรวมบ้านเมืองได้อีกครั้ง... หมุนเวียนเปลี่ยนไปอย่างนี้
แนวคิดของอริสโตเติล (คลิกที่นี้) ทำนองว่า คนเดียวที่ปกครองดีก็จะเกิดคุณประโยชน์สูงสุด (ราชาธิปไตย) ต่อมาคนเดียวที่สืบต่อมาก็แย่ลงก่อให้เกิดความเสียหายมาก (ทรราช)... จึงได้มีเป็นกลุ่มคนที่เจตนาดีเพื่อปกครองให้เกิดประโยชน์สูงสุด (อภิชนาธิปไตย) ต่อมากลุ่มคนที่ว่าก็แย่ลงเพราะเห็นแก่ตัวเองและพวกพ้อง (คณาธิปไตย)... จึงได้กลายมาเป็นประชาชนเป็นใหญ่ (ประชาธิปไตย) แต่เมื่อทุกคนเป็นใหญ่ก็ก่อให้เกิดความวุ่นวายเพราะไม่มีใครเป็นใหญ่ (อนาธิปไตย)... ต่อมาจึงยกอำนาจใ้ห้ใครคนหนึ่งเท่านั้นมีอำนาจสูงสุดเพื่อความสงบเรียบร้อย นั่นก็คือหมุนเวียนมาสู่คนเดียวอีกครั้ง...
พระพุทธเจ้าตรัส จักกวัตติสูตร (คลิกที่นี้) ทำนองว่า สมัยก่อนพระราชามีคุณธรรม โลกเกิดความสงบสุข ประชาชนมีอายุยืนยาวถึงแปดหมื่นปี ต่อมาเมื่อพระราชาไร้คุณธรรม โลกก็เริ่มมีทุจริตต่างๆ เกิดขึ้น ซึ่งเป็นสาเหตุให้เกิดความวุ่นวายและแก่งแย่งรบราฆ่าฟัน อายุของคนก็ค่อยๆ น้อยลงๆ จนถึงยุคมิคสัญญี เกิดการรบราฆ่าฟันกันทุกหย่อมหญ้า ซึ่งตอนนี้อายุขัยของคนก็เหลือเพียง ๑๐ ปี... จึงมีการสำนึกได้ แล้วก็เริ่มกลับมามีคุณธรรม ละเลิกทุจริต ประชาชนก็จะค่อยๆ มีอายุยืนยาวถึงแปดหมื่นปีอีกครั้ง และก็จะค่อยๆ เสื่อมลงเพราะพระราชาขาดคุณธรรม นั่นคือจะเริ่มหมุนกลับไปสู่ยุคเสื่อมนั่นเอง...
เมื่อพิจารณา วงจร เหล่านี้ จะเห็นว่าคล้ายคลึงกัน นั่นคือ มีเสื่อมเพราะคนเห็นแก่ตัว ขาดคุณธรรม แก่งแย่ง... และมีเจริญเพราะคนเห็นแก่ส่วนรวม มีคุณธรรม ออมชอม (ศัพท์สมัยใหม่คือ สมานฉันท์ แต่รู้สึกว่ายังไม่เป็นความจริง)....
อย่างไรก็ตาม วงจรทำนองนี้ สมัยโบราณนั้น มีความเห็นว่า หมุนไปซ้ำรอยเดิม .... แต่แนวคิดล่าสุดมองว่า มิได้ซ้ำรอยเดิม โดยเป็นไปทำนอง หมุนควงสว่าน กล่าวคือ หมุนไปข้างหน้าเป็นวงกลมทำนองควงสว่าน โดยไม่ได้ซ้ำรอยเดิม...
กลับมาพิจารณาวงจรอุบาทว์ทางการเมืองของไทยเมื่อการปฏิวัติรัฐประหารแบบเก่า ค่อยๆ ถูกเมินเฉยจากสังคมโลก ทำให้สถานการณ์ทางการเมืองไทยขณะนี้จึงค่อยๆ หมุนเปลี่ยนไป แต่รู้สึกว่ายังคงตกอยู่ในวงจรอุบาทว์เหมือนเดิม เพียงแต่ไม่ได้ซ้ำรอยเดิมเท่านั้น...
จำคำของท่านพุทธทาสได้ว่า...
- ธรรมะไม่กลับมา โลกาจะพินาศ
ความเห็น (15)
กราบนมัสการหลวงพีมหาชัยวุธ
ชอบตอนที่หลวงพี่เขียนไว้นี้มากค่ะ
"แนวคิดของอริสโตเติล (คลิกที่นี้) ทำนองว่า คนเดียวที่ปกครองดีก็จะเกิดคุณประโยชน์สูงสุด (ราชาธิปไตย) ต่อมาคนเดียวที่สืบต่อมาก็แย่ลงก่อให้เกิดความเสียหายมาก (ทรราช)... จึงได้มีเป็นกลุ่มคนที่เจตนาดีเพื่อปกครองให้เกิดประโยชน์สูงสุด (อภิชนาธิปไตย) ต่อมากลุ่มคนที่ว่าก็แย่ลงเพราะเห็นแก่ตัวเองและพวกพ้อง (คณาธิปไตย)... จึงได้กลายมาเป็นประชาชนเป็นใหญ่ (ประชาธิปไตย) แต่เมื่อทุกคนเป็นใหญ่ก็ก่อให้เกิดความวุ่นวายเพราะไม่มีใครเป็นใหญ่ (อนาธิปไตย)... ต่อมาจึงยกอำนาจใ้ห้ใครคนหนึ่งเท่านั้นมีอำนาจสูงสุดเพื่อความสงบเรียบร้อย นั่นก็คือหมุนเวียนมาสู่คนเดียวอีกครั้ง..."
เคยได้ยินเรื่องเล่าเกี่ยวกับอายุขัยของมนุษย์ที่ลดลงแล้วก็เพิ่มขึ้นมาบ้างเหมือนกัน โชคดีได้มาอ่านบันทึกนี้เลยได้ไปอ่านในพระไตรปิฎกด้วย
ขอบพระคุณค่ะ
สาธุ
แนวคิดของอริสโตเติลเรื่องนี้ เป็นพื้นฐานของปรัชญาการเมือง ซึ่งยังคงทันสมัยอยู่...
ตามความเห็นส่วนตัว... ถ้าถือเอาตามแนวคิดของอริสโตเติล เมืองไทยตอนนี้ อยู่ในช่วงประชาธิปไตยจ๋า จนเกือบๆ จะเป็นอนาธิปไตย ดังนั้น จึงต้องการผู้นำเพียงคนเดียวที่เด็ดขาด ซึ่งเพรียบพร้อมไปด้วยความรู้ความสามารถและคุณธรรม... แต่ตอนนี้ ใครๆ ก็พูดถึงการสมานฉันท์ ซึ่งน่าจะไม่ถูกต้องตามแนวคิดนี้...
เจริญพร
กราบ นมัสการ พระคุณเจ้า
ตรงประเด็น ชัดเจน แฝงด้วยแนวคิดมากเลยครับ
จะขออนุญาต นำบทความนี้ ไปสั่งสอนลูกศิษย์ ครับ..
เรียนพระคุณเจ้า ถูกใจมากอยากให้คนไทยได้มาอ่านมากๆ
- นมัสการหลวงพี่ครับ
- สบายดีไหม
- การเมืองบ้านเราไม่ค่อยดีเลย
- ฝนตกซ้ำซาก ไข้หวัดเรื้อรัง ตามปกติ...
ก็ตามที่อาจารย์ว่านั่นแหละ ตอนนี้สุขภาพการเมืองไม่ค่อยดี อาจอยู่ในช่วงเปลี่ยนฤดู จึงต้องปรับตัวไปตามสภาพแวดล้อมและภูมิอากาศ...
เจริญพร
ความืดมิเข้าใครออกใคร
กำแพงสูงใหญ่ทุกหย่อมย่าน
เมฆอัตกมลอนธการ
เกินสว่านวิถีทะลวงทลาย
.
มาอ่านธรรม
มาฝากทวน
นมัสการ...
นมัสการครับ ได้อ่านอนุทิน...
"รู้สึกง่วงจัด จึงปิดเครื่องนอน พอใกล้ๆ จะหลับ เพื่อนสมัยเรียนเทคนิคก็โทรมาบอกว่า พ่อของเพื่อนร่วมรุ่นอีกคนถึงแก่กรรม ให้ช่วยบอกต่อไปด้วย...
...เพื่อนร่วมรุ่นมี ๔ ห้อง ๘ กลุ่ม ๑๒๐ คน จะบอกใครดี แม้จะรู้จักกันหมด แต่มิใช่ว่าจะคุ้นเคยกันทุกคน บางคนก็อยู่ไกลเกินไป สมองต้องรื้อข้อมูลอดีตขึ้นมา โทรไปหาคนแรกสายไม่ว่าง โทรหาคนที่สองก็บอกไปตามหน้าที่...
จากง่วงกลายเป็นเครียด ประสาทตื่น นอนไม่หลับ จึงลุกขึ้นมาชงกาแฟ เปิดเครื่องแล้วก็มาบันทึกไว้ในอนุทิน...
โดนประจำกรณีทำนองนี้... คิดเล่นๆ ถ้าไม่มีโทรศัพท์ ไม่มีพรรคพวกเพื่อนฝูง น่าจะนอนหลับสบาย..."
อ่านแล้วเกิดความบันดาลใจ...
หน้าที่กับหัวใจใกล้กันอยู่
ใครจะรู้ว่าห่างบ้างไหมหนอ
ทำจิตว่าง...แล้วเลือกไม่รีรอ
คำตอบแท้ถักทอ...ขึ้นทันที
...
ตอนนี้หายเครียดแล้ว ไปอ่านเจอคนเอาบทเพลงเก่ามาลง ทำให้นึกถึงเพลงหนึ่งซึ่งขังอยู่ในคลองความคิด ตอนหนึ่งว่า...
- ....พี่หนุ่มฮิปปี้ คนดี น้องอย่าได้เกลียดชัง แต่งตัวรุงรัง แม่น้องนาง พี่ก็เป็นคนไทย สาวใดเมตตา ปรารถนารักพี่สักคน จะพานวลน้องไปเที่ยวอเมริกา…
- ...ถึงน้องรังเกียจ เกลียดคนผมยาว รู้มั้ยน้องสาว คนผมยาว เป็นคนสำคัญ กาลิเลโอ หรือว่าเอดิสัน ผมยาวทั้งนั้น รู้มั้ยจ๊ะแม่น่ามล…
แต่จำชื่อเพลงและคนร้องไม่ได้ ลองค้นหาในเน็ตก็ไม่เจอ... พอดีหลวงพี่อีกรูปซึ่งท่านอายุห้าสิบกว่าแล้ว เปิดประตูออกมา จึงลองถามท่านดู ท่านว่าเพลงนี้เก่ากว่ารุ่นสุรพล แต่ท่านก็จำรายละเอียดไม่ได้เหมือนกัน...
ครูกานท์ หรือใครผ่านมา พอรู้บ้างช่วยอนุเคราะห์ด้วย ค้างอยู่ในหัวหลายปีแล้ว สืบต้นต่อที่มาไม่ได้ว่าเพลงอะไรของใคร...
เพลงนี้เคยฟังตอนเด็กๆ จากอาชายซึ่งตอนนั้น ท่านเป็นวัยรุ่นไว้ผมยาว อาสาวซึ่งเป็นพี่ของท่านบ่นเป็นเชิงด่า อาชายจึงมักจะร้องเพลงนี้ล้ออาสาวเสมอ... บังเอิญหลวงพี่เป็นหลานอยู่ใกล้ๆ จึงจำมา...
เจริญพร
ครับ ท่านอาจารย์ แม่นๆ