“ศิลปวัฒนธรรมอีสานสัญจร” กับแนวคิดง่าย ๆ “ทำอย่างไรให้เขารู้ว่าอีสานมีดี” นับเป็นเวลานานหลายปีทีเดียวที่โครงการนี้ห่างหายไปจาก “วงแคน” เมื่อปี 2542 เป็นปีสุดท้ายที่มีโครงการนี้ เราเดินทาง 5 วัน กับ 3 จังหวัดชายฝั่งตะวันออก “ชลบุรี ระยอง และจันทบุรี” กับการตระเวนเล่นดนตรีแบบ “ขอเล่นหน่อย” แต่รบกวน “เวทีและเครื่องเสียง” มันพิสูจน์ความคิดและศักยภาพของ “ประธานชมรม” ในแต่ละรุ่นซึ่งเป็นเจ้าของโครงการอีกครั้งหนึ่ง
1. จะไปที่ไหนดี ? (พักผ่อนชมธรรมชาติที่สวยงาม, เผยแผ่ศิลปวัฒนธรรม)
2. จะคุยกับเขาอย่างไรเขาถึงจะให้แสดง ? (แบบมีเวทีและเครื่องเสียงให้)
3. คน 1 รถบัสจะอยู่อย่างไร ? กินอย่างไร ? นอนอย่างไร ?
4. แล้วเราจะนำเสนออะไรบ้างถึงจะสื่อวัฒนธรรมอีสานมากที่สุด ? ในรูปแบบใด ? เพราะอะไร ?
5. ค่าใช้จ่ายเท่าไหร่ ? หามาจากไหน ?
โครงการนี้ต้องวางแผนกันเป็นปีครับ เพราะปัญหาใหญ่อยู่ที่ “งบประมาณ”
สำหรับปี 2551 นี้ ผมใช้ชื่อโครงการว่า “ศิลปวัฒนธรรมอีสานสัญจร ครั้งที่ 1 (ศิลปวัฒนธรรมอีสานสู่ล้านนา)” กำหนดจัดโครงการ 4 – 6 ธันวาคม 2551 ณ จังหวัดแพร่ ครับ ด้วยความร่วมมือจากองค์การบริหารส่วนจังหวัดแพร่
เมื่อคืน (11 พ.ย. 51) ผมนัดประชุมน้อง ๆ วงแคนเรื่องโครงการนี้แหละครับ
เพราะมีประเด็นที่เราต้องเข้าใจและคิด คำนึงมากกว่าปกติครับ
1. เรื่องจำนวนคนที่เดินทาง ไม่เกิน 45 คน
2. ชมรมดูแลเรื่องการเดินทางและที่พัก
3. ผู้ร่วมเดินทางรับผิดชอบตนเองเรื่องอาหารและค่าใช้จ่ายส่วนตัว
4. เราจะไม่ไปแบบ โง่ ๆ
ข้อ 4 นี่แหละครับสำคัญ (เราจะไม่ไปแบบโง่ ๆ ) เพราะงานนี้เราต้องทำการบ้านหนักหน่อย ทั้งในส่วนของชมรมและตัวตนของคนที่ร่วมเดินทาง งานที่ต้องทำคร่าว ๆ มีดังนี้ครับ
1. ถอดเนื้อร้องและทำนอง เพลงเหล่านี้ครับ เพลงเวียงโกศัย (เพลงประจำจังหวัดแพร่) เพลงใต้ร่มพระบารมี (เล่นประกอบจินตลีลา) และเพลงอุ่นพระบารมี 80 ปี ในหลวง (เล่นประกอบจินตลีลา)
2. Concept การนำเสนอ “อีสาน (เหนือ กลาง ใต้) จากอดีตจวบจนปัจจุบัน)
3. รูปแบบการนำเสนอ “ร้อง เล่น เต้น รำ พูด+เว้า+อู้ ฯลฯ”
4. จัดนิทรรศการ 3 เรื่องได้แก่ ภูมิภาคอีสาน มหาวิทยาลัยมหาสารคาม และชมรมนาฏศิลป์และดนตรีพื้นเมือง (วงแคน)
5. แผ่นพับ ประวัติชมรมโดยย่อและประวัติชุดการแสดง
6. ตกแต่งเวที อย่างเรียบง่ายไม่รก แต่ดูดีมีชาติตระกูล ไม่ขัดแย้งกับการนำเสนอและหน้าตาผู้แสดง
และมติที่ประชุมมีมติจะนำการแสดงเหล่านี้ไปเผยแผ่ให้พี่น้องชาวแพร่ได้รับชมกันครับ
1. ระบำจัมปาศรี (เป็นรำที่ใช้บวงสรวงองค์พระธาตุนาดูน จ.มหาสารคาม ในคืนวันเพ็ญเดือน 3 หรือวันมาฆบูชา)
2. เซิ้งแคน (การเกี้ยวพาราสีระหว่างชายหญิงโดยใช้แคนเป็นสื่อ)
3. เซิ้งบั้งไฟ (การแสดงประเพณีอีสานที่ทุกภูมิภาครู้จัก)
4. เรือมจับกรับ (การเกี้ยวพาราสีและการละเล่นของชนชาวอีสานใต้)
5. ดึงครกดึงสาก (การฟ้อนเกี่ยวกับพิธีกรรมการเสี่ยงทายขอฟ้าขอฝน)
6. ตังหวาย (ข้อมูลกำลังสืบค้นหาที่มาที่ชัดเจน ที่เลือกเพราะต้องการซ้อมเพื่อใช้งานเกษียณอายุราชการอาจารย์วีณา ซึ่งเป็นบุคคลผู้บุกเบิกและแรกเริ่มก่อตั้งชมรม (อาจจะตัดออกจากโครงการ))
7. มวยโบราณ (การแสดงการรำมวย ใช้นักแสดงชายล้วน อวดลีลาท่ารำและลวดลายตามร่างกาย)
8. นารีศรีอีสาน (การแสดงที่บกบอกความสวยงามของหญิงอีสานผ่านกระบวนท่ารำและการแต่งกาย)
9. ภูไท 3 เผ่า (การแสดงของชนเผ่าภูไท ในจังหวัดกาฬสินธุ์ สกลนคร และนครพนม)
10. แย่ไข่มดแดง (การแสดงที่สื่อวิถีชีวิตการทำมาหากินของชาวอีสาน กระบวนท่าที่สื่อถึงกิริยาอาการในการแหย่ไข่มดแดง)
เป็นครั้งที่เห็นน้อง ๆ เขาถกเถียงกันโดยใช้เหตุผลด้านวิชาการเป็นส่วนใหญ่ ครับ และมีการแลกเปลี่ยนเรียนรู้เรื่องประวัติชุดการแสดงและความเหมาะสมของการแสดง โดยคำนึงถึงสิ่งเหล่านี้เป็นหลัก
1. ครอบคลุมวัฒนธรรมอีสาน (หรือให้มากที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้)
2. สมดุลด้านดนตรี (จังหวะช้าและเร็ว)
3. เสมอภาคด้านการแสดง (นาฏศิลป์ชาย หญิง)
และเรายังค้างหลายเรื่องที่ยังไม่ได้ประชุมคงต้องค่อยเป็นค่อยไปครับ ตัวผมเองได้แต่หวังว่าในปีถัดไป จะมีน้อง ๆ ในชมรมลุกขึ้นมาทำและผลักดันให้ครั้งที่ 2 เกิดขึ้น ตัวผมเองคงเป็นแค่ที่ปรึกษา
ผมหวังเช่นนั้น....ครับ
เป็นกิจกรรมที่ดี ให้อะไรมากกว่าที่คิด และสำคัญก็คือถ้ามีกระบวนการเตรียมความพร้อมอย่างที่ปรากฏในบันทึกนี้ นั่นแหละคือกระบวนการของการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ร่วมกันอย่างไม่ต้องสงสัย โดยเริ่มจากคนกันเองในองค์กร และจากนั้นก็ขยายใยการเรียนรู้ไปสู่คนในพื้นที่ของการสัญจร
บางที, งานนี้ อาจทำให้แต่ละคนดึงศักยภาพตนเองออกมามากกว่าที่เคยเป็น เพราะที่ผ่านมา เป็นค่าย หรือไม่ก็ตระเวนรับงานแถว ๆ บ้านเรา แรงจูงใจจึงอาจมีไม่เยอะ และเราเองก็ไม่มีเวทีเช่นนี้มานาน
ยินดีด้วยกับวิธีคิด...
และขอให้เกิดดอกผลทางปัญญากันตามที่คาดหวังไว้, นะครับ
เหนื่อยหน่อยเด้ออ้าย...
เรียนรบกวนท่านผู้รู้เกี่ยวกับวัฒนธรรมอีสานด้วยครับ
เนื่องจากเด็กนักเรียนมีการบ้าน
ในเรื่องท่ารำเซิ้งโปงลาง
แต่ผู้ปกครองกับเด็กก็พยายามไปหาหนังสือที่ศึกษาภํทฑ์ก็ไม่มี
ร้านหนังสือก็ไม่มี . จะขอรบกวนด้วยครับ
ว่าจะพอไปได้ที่ไหนได้บ้าง เพราะหาทางnetโดยพิมพ์คำว่าโปงลาง
แล้วมีข้อมูลน้อยมากครับ
ขอขอบคุณล่วงหน้าครับ
กิตติ
ติดต่อกลับได้
<a href="http://image.ohozaa.com/show.php?id=d2bd82befc3f5492132a850e50adcbab" target="_blank"><img border="0" src="http://image.ohozaa.com/iv/qtnb1.jpg" /></a>
<a href="http://image.ohozaa.com/show.php?id=7f98c2c2a8af281228392d41e104491c" target="_blank"><img border="0" src="http://image.ohozaa.com/iv/x7hx2.jpg" /></a>
<a href="http://image.ohozaa.com/show.php?id=b5442f060c5e6034ffabe84f98ccc8e7" target="_blank"><img border="0" src="http://image.ohozaa.com/im/dscf1113.jpg" /></a>
<a href="http://image.ohozaa.com/show.php?id=fa0ed09ff6fc01cccb9f08448db398bc" target="_blank"><img border="0" src="http://image.ohozaa.com/im/dscf1122.jpg" /></a>
<a href="http://image.ohozaa.com/show.php?id=9c952abf67315ac7c8378a46421c9dbb" target="_blank"><img border="0" src="http://image.ohozaa.com/iu/dscf1123.jpg" /></a>