ตังเก


สอนวิเคราะห์ภูมิปัญญาไทยในบทเพลง

ตังเก  - พงษ์เทพ   กระโดนชำนาญ

ฉันเกิดอยู่แดนอีสาน ถิ่นกันดารที่เขาดูหมิ่นดูแคลน
จากไกล  ไปหากินต่างแดน  ก็อาลัยแสนเมื่อจำต้องพรากบ้านมา
ร่อนเร่พเนจรไป เหมือนนกไพรไร้พงพนา
ไม่ได้จับไถเลยไปจับปลา ไม่ได้ทำนา  เลยมากับเรือตังเก
แรกแรกก็กลัวหลายหลาย ต้องเมามายคลื่นโอละเห่
คิดถึงแม่ที่เคยไกวเปล โอ้เปลน้อยคือเรือตังเก
มีแม่ทะเลกล่อมนอนแรงแรง


แม่โมโหใครมา  หรือเป็นตำรา   ให้ลูกแข็งแกร่ง
ลูกขอปูขอปลา มากมากเถิดหนา   พอเป็นค่าแรง
ทะเลมันถมไม่เต็ม   เหมือนคนใจเค็ม  ที่คอยยื้อแย่ง
คนจนก็ถมไม่เต็ม แต่ใจไม่เค็ม  ทำงานเข้มแข็ง
อยากมีเรือสักลำ  จะพาคนงาม  ที่คิดจะแต่ง
ลอยล่องลำนาวา   ให้ปลาอิจฉา   เวลาคลื่นแรง

*************

            เคยใช้เพลงตังเก  ในการสอนวิชาภาษาไทย ให้เป็นไปตามมาตรฐาน  ในสาระที่ 4.1 ให้ผู้เรียนเข้าใจธรรมชาติของภาษาและหลักภาษา  การเปลี่ยนแปลงของภาษาและพลังของภาษา  ภูมิปัญญาทางภาษา  และรักษาภาษาไทยไว้เป็นสมบัติของชาติ

            ภูมิปัญญาทางภาษา  นอกจากจะพบเห็นในวรรณกรรมต่างๆแล้วยังเห็นเด่นชัดในบทเพลงทั้งอดีตและปัจจุบัน เช่น  เพลงปฏิพากษ์  เพลงลูกทุ่ง  เพลงเพื่อชีวิต และเพลงอีกหลากหลายประเภท

            เมื่อนำเพลงปฏิพากษ์    เพลงเหย่อย   อันเป็นภูมิปัญญาที่มีถิ่นกำเนิดจาก  อ.พนมทวน  จ.กาญจนบุรี คือ   มาเปรียบเทียบกับเพลงตังเกในยุคปัจจุบันนักเรียนสามารถเปรียบเทียบ  และชี้ให้เห็นถึง ภูมิปัญญาทางภาษา  ของทั้งสองเพลงที่บอกเล่าถึงวิถีชีวิตของผู้คนทั้งสองภาคและต่างยุคสมัยกันได้

             เพลงตังเก  ของคุณ  พงษ์เทพ   กระโดนชำนาญ  ทำให้นักเรียนได้เห็นถึงภูมิปัญญาผลิตใหม่  ด้านศิลปกรรม ( ดนตรี )  ที่มีท่วงทำนองไพเราะเร้าใจ  มีเนื้อหาที่สะท้อนให้เห็นภูมิปัญญาของผู้แต่ง   ในการบอกเล่าวิถีชีวิตของชาวอิสานหลังฤดูทำนา  การคัดสรรถ้อยคำเป็นบทเพลงสั้นๆ   แต่สามารถทำให้ผู้ฟังได้มองเห็นภาพจากการเปรียบเทียบในบทเพลงอย่างหลากหลาย  ไม่ว่าจะเป็น  การดิ้นรนต่อสู้  ที่แฝงไว้ด้วยความหวาดกลัว   ความโกรธ    ความต่ำต้อยในฐานะ  ความเชื่อเรื่องธรรมชาติผสมผสานกับอารมณ์ที่ชาญฉลาด 

            การใช้ภูมิปัญญาในการสร้างกำลังใจให้กับตัวเอง    ใช้ความรักและความฝันมากลบเกลื่อนความน่ากลัวของทะเลและคลื่น   การจบด้วยบทอัศจรรย์  ที่ต้องใช้การตีความท่อนสุดท้าย  เป็นการใส่เสน่ห์อย่างแนบเนียน  เพราะมีนัยบ่งชี้ให้ผู้ฟังต้องต่อยอดในร่องรอยอารมณ์  ที่ผู้แต่งมีเจตนาทิ้งไว้ให้ผู้ฟังที่มีวุฒิภาวะคิดต่อได้   

   อยากมีเรือสักลำ  จะพาคนงาม  ที่คิดจะแต่ง
ลอยล่องลำนาวา  ให้ปลาอิจฉา  เวลาคลื่นแรง

            เวลาสอนเด็กๆ  ไม่ต้องเน้นบทนี้นัก  เกรงไปว่าจะเป็นการชี้นำ  แค่ยกตัวอย่างเพลงหื่นๆ  เถื่อน ๆ   หยาบคาย   ไร้สาระ  อันแสดงถึงภูมิปัญญาที่ถดถอย  ไร้คุณธรรม ( แต่ประสบความสำเร็จทางธุรกิจกับคนบางกลุ่ม ) มาเปรียบเทียบให้เห็นเท่านั้น

            ถ้าผู้เรียน  สามารถวิแคราะห์   และเลือกบริโภคเฉพาะเพลงที่แฝงคุณค่าทางปัญญาได้  ก็เท่ากับเป็นการปูทางให้คนรุ่นใหม่  ได้ช่วยกันสร้าง   และสั่งสม ภูมิปัญญา  ของแต่ละยุคสมัยไว้ในบทเพลง  ให้เป็นองค์ความรู้ของภูมิปัญญาทั้งทางด้านภาษา วรรณกรรมและศิลปกรรม    ก็จะเป็นมรดกชิ้นงามสำหรับใช้ในการจรรโลงใจมนุษย์ ต่อไป.

คำสำคัญ (Tags): #ภูมิปัญญาไทย
หมายเลขบันทึก: 219163เขียนเมื่อ 27 ตุลาคม 2008 21:29 น. ()แก้ไขเมื่อ 20 มิถุนายน 2012 12:34 น. ()สัญญาอนุญาต: จำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (30)

คุณครูเก่งมาก ขอชื่นชม  เอาของมาฝากครับ

สวัสดีค่ะผอ.ประจักษ์

***ขอบคุณที่ท่านให้กำลังใจเสมอมาค่ะ

***ขอบคุณของฝากที่น่าจับต้องเป็นที่สุด...ดูน่าสนุกสนานนะคะ

เพลงมันส์ๆ เวลาร้องเกะครับ อิอิ

สวัสดีค่ะ suksom

***ทำนองมันส์ๆ และความหมายในเนื้อเพลงให้แง่คิด ทำให้ได้สัมผัสถึงความงามของภาษาที่เขาใช้เปรียบเทียบในบทเพลง สั้น ง่าย แต่เร้าใจนะคะ

***ขอบคุณที่ทักทายกัน

สวัสดีค่ะ

เพลงดี ๆ จรรโลงใจและอารมณ์ความรู้สึก ช่วยเพิ่มทั้ง IQ EQ AQ MQ และอีกหลายๆ อย่างในชีวิตค่ะ

(^__^)

 

สวัสดีค่ะคนไม่มีราก

***ขอบคุณที่ให้ความเห็นค่ะ ....ทำให้ได้รู้เว่าพลงมีคุณค่ามหาศาลแค่ช่วยเพิ่มทั้ง IQ EQ AQ MQ ก็ครอบคลุมได้หมด...เห็นด้วยจริงๆค่ะ

เป็นบทเรียนที่ดีมากเลยนะคะครู...เพราะเป็นธรรมชาติในการที่จะจัดการเรียนรู้และได้เรียนรู้หลายๆ อย่างในครั้งเดียว

โรงเรียนจ่านกร้องนี่ถ้าจำไม่ผิดเคยเข้าประกวดในรายการชิงช้าสวรรค์ด้วยหรือเปล่าคะ...คิดว่าจำชื่อโรงเรียนและการแสดงได้

เป็นกำลังใจให้ครูนะคะ รักษาสุขภาพด้วยค่ะ อากาศที่นั่นคงเย็นมาก

ญ.ปุ้ย

ป.ล ขอบคุณที่ไปเยี่ยมบลอกนะคะ - - ดีใจๆ

สวัสดีค่ะ ญ.ปุ๋ย

***ขอบคุณที่ติดตามวงดนตรีลูกทุ่งของจ่านกร้องนะคะ ปี 2551 เราได้แมป์ฤดูร้อนกำลังจะเข้าชิงแชมป์ออฟเดอะแชมป์เร็วๆนี้ (หลังจากที่เคยได้แชมป์ออฟเดอะแชมป์ 2 ปีซ้อน ) ขอเป็นกำลังใจในปีนี้ด้วยนะคะ

***ในตัวเมืองพิษณุโลกไม่มีฤดูหนาวมานับสิบปีแล้วค่ะ มีแต่รอบนอกแถวๆนครไทย

จะนำไปให้เด็กลองวิเคราะห์ดูบ้างครับ

ยอดเยี่ยมครับ เข้าใจคิด อิอิ

สวัสดีครับคุณพี่ สบายดีนะครับ

รักษาสุขภาพด้วยครับ

เปิดเทอมแล้ว เดี๋ยวไม่มีแรงรบกับเด็กๆ อิอิ

***ขอบคุณค่ะ...ครูดอย

***เด็กๆ...และคุณครูสบายดีนะคะ

สวัสดีค่ะ

ภูมิปัญญาไทย  ถ้าเด็กได้เรียน ได้ยิน ได้ฟังบ่อย ๆ

อาจจะทำให้จิตใจอ่อนโยน  ได้นะคะ

ปัจจุบันวิถีชีวิตแบบไทยแทบจะเลือนหายไป...ไกลแค่ไหนแล้วก้ไม่ทราบ

เวลาพี่ข้ามสะพานนเรศวรที่ไร  จะทบทวนนึกถึงสะพานเหล็กอันเดิม  และมองไปเห็นเรือนแพ

ตอนเป็เด้ก..แม่เคยพาลงไปริมน้ำตลาดใต้  มีเรื่อลำใหญ่ มีสวนผักริมฝั่ง มีทรายให้เหยียบเล่น

แต่เดี๋ยวนี้..หลายภาพมันหายไปหมดค่ะ

อาจารย์เยเห็นแบบพี่คิมไหมคะ

สวัสดีค่ะ...คนพลัดถิ่น

***ขอบคุณที่ให้กำลังใจ

***คงใกล้จบดอกเตอร์แล้ว...เก่งจัง

***อย่าเรียนหนักจนลืมพักผ่อนนะคะ

สวัสดีค่ะพี่คิม

***เสียดายภาพแปลงผักริมฝั่งจริงๆ...พอพี่คิมเขียนถึงเพิ่งนึกได้

***เคยลงแพ...ลอยกระทง...มองฝั่งตรงกันข้าม..แสงไฟที่วัดใหญ่สวยงามมาก

***บันทึกภาพไว้ได้แค่ความทรงจำเท่านั้นเอง

***สวนจมน่าน เอ๊ย...สวนชมน่าน...อาจมีภูมิทัศน์...สวยงามเป็นระเบียบ...ตกแต่งสวนด้วยแมกไม้ แบบบ้านเมืองทั่วไป...แต่จะให้มีเสน่ห์ลุ่มลึกตราตรึงใจเท่าเรือนแพคงไม่ได้...แน่นอน

***นักท่องเที่ยวที่มาบ้านเราถ้าเขาได้นำบรรยากาศเรือนแพ..ไปให้ผู้คนในบ้านเมืองเขาดู...ย่อมเร่งเร้าให้เพื่อนฝูงและญาติมิตรของเขาให้มาดูของจริง...เงินก็เข้ามาสะพัดในบ้านเราละลอกแล้วละลอกเล่า...ได้เงินมาการจัดการระบบสาธารณูปโภคให้ชาวแพ..มหาศาล

***เอ...พี่คิมคะ...พอก่อนดีกว่า...เดี๋ยวจะถูกเชิญไปเป็นนายกเทศมนตรีทั้งคู่

มาชม คุณ กิติยา เตชะวรรณวุฒิ

ยามขับรถเรียบริมทะเลสาบสงขลา จะเห็นเรือตังเก ล่องเรือหาปลา ล่องลอยนาวาเห็นน้ำกับฟ้าเป็นเพื่อน...

ชื่นใจได้มาเห็นภูมิปัญญาจากการวิเคราะห์ในบันทึกนี้นะ...

สวัสดีค่ะอาจารย์umi

***ขอบคุณค่ะ

***เพลงที่อาจารย์ ยกมา ก็มีภูมิปัญญาอันเป็นวิถีประชา...ของชาวประมงบอกที่สามารถเล่าได้ทั้ง สีและกลิ่นเชียวนะคะ ( สีผิว กลิ่นคาวปลา )

...."ลากอวนจับปลากลางทะเล...นอนบนตังเกแรมเดือน...ผิวคล้ำดำเปื้อนคาวปลา"

....แวะมาชื่นชม...ที่ฝึกเด็กๆให้คิดเป็นจากเรื่องใกล้ตัว

มาชื่นชมการสกัดภูมิปัญญาจากเพลงด้วยคนค่ะ

เพลงตังเก เป็นอีกเพลงที่ร้องบ่อยๆตอนออกค่ายอาสาฯ

เป็นเชิงสามซ่า นำเต้นอะค่ะ

วันนี้ได้เห็นความลึกซึ่งของเพลงที่ร้องบ่อยๆ (สมัยก่อน)

ยินดีค่ะ

ขอบคุณ...คางคกที่ทักทาย...เป็นกำลังใจค่ะ

สวัสดีค่ะน้องยา

***เพราะเพลงตังเกเป็นเพลงหลากรสหลายอารมณ์ไงคะ

***..น้องยาคงร้องเพลงเก่งนะคะ

***ขอบคุณที่แวะมาค่ะ

สวัสดีค่ะ

  • พี่คิมมาเยี่ยมตอนเย็น ๆ
  • ออกไปวิ่งไม่ได้ค่ะ
  • ฝนตกหนัก
  • บ้านพี่คิม..เป็นเป้าหมาย..น้ำท่วมค่ะ
  • สงสัย...ต้องถูกเชิญให้ไปเป็นนายกเทศฯ
  • คิดถึงนะคะ

สวัสดีค่ะพี่คิม

***ไม่หนักมากคงไม่ท่วมมังคะ

***พี่คิมคงคิดถึงบ้านซีนะ

ขอบคุณค่ะที่มาเยี่ยม...ทานข้าวหรือยังคะ

***ยินดีต้อนรับผีน่ารัก

***ผี...ดีกว่าคนที่หลอกกัน หลอกทุกวี่วัน น่ารำคาญเสียจริง

การใช้เพลงเป็นสื่อ

ทำให้เด็กจำได้ง่ายและเข้าใจมากขึ้นครับ

สวัสดีค่ะ

***ขอบคุณนะคะที่แวะมาทักทาย

***เพลงใช้เป็นสื่อได้เกือบทุกกิจกรรม...น่าภูมิใจแทนผู้ที่มีความสามารถด้านการแต่งเพลงและดนตรีนะคะ

  • ชอบเพลงนี้มากครับ
  • อีกเพลงคือเพลงนกไฟ
  • อาจารย์สบายดีไหมครับ

สวัสดีค่ะอาจารย์

***อาจารย์อารมดณ์ดี...คงร้องเพลงเก่งนะคะ

***ช่วงนี้ต้องเร่งสอนเพราะจะปิดเรียนช่วงกีฬาแห่งชาติ

***ถ้ามีโอกาส..ไปเที่ยวนะคะ...ยินดีต้อนรับ..ขอบคุณค่ะ

สวัสดรครับครู

  • เยี่ยมมากครับ  วิธีคิดวิธีการนำเสนอ.
  • ในบทเพลง มันมีวิถีธรรมชาติของชีวิต แขวงอยู่ นำมาประยุกต์ใช้เป็นประโยชน์
  • สมแล้ว กับแชมม์ 3 สมัย ชิงช้าสวรรค์
  • ขอบคุณมาก

สวัสดีปีใหม่ 2552

สวัสดีค่ะ

ไอเดียดีมากเลยค่ะ

รู้จักเอาเพลงมาประยุกต์ใช้ในการเรียนการสอนดี

แถมยังเป็นการอนุรักษ์เพลงท้องถิ่นของไทยด้วยค่ะ อิ.อิ

พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท