ความถะเย้อถะยาน (ambition)
โคลงดั้นวิวิธมาลี
ไคซ่าร์เสียวแสบท้อง
โดยแทง
บงบัดบรูตุสเอง
ออกล้าง
เงี้ยวในอกอุ่นแวง ไวขบ
คือนิทานนี้อ้าง
อาจเห็น
บรูตุสประกาศก้อง กรุงโรม
ไคซ่าร์ถะเย้อถะยานเป็น
ปิ่นไท้
ความดีดั่งไฟโหม
หายดับ..ไปแฮ
บรูตุสดีด้วยได้
ดุจใจ
โดย อัศนี พลจันทร (นายผี)
สยามสมัย 32 วันที่ 22 ธค. 90
คำไขอธิบายโคลง
อภิธานศัพท์
โดยแทง=โดยการแทง อย่าหลงเป็น
โดนแทง
บง ภาษาเขมร=มอง
บัด=บัดนั้น บัดนี้ ทันใดนั้น ทันใดนี้
ออกล้าง=ออกมาฆ่าล้าง
เงี้ยว=งู เช่นงูเงี้ยวเขี้ยวขอ ; เขี้ยว=ขอ
(ขอและเขี้ยวมันโค้งๆเหมือนกัน)
แวง=แว้ง แวงไวขบ แว้งขบกัดด้วยความไว
ปิ่นไท้=เจ้าผู้ปกครอง
ดุจใจ=ดั่งใจ
ไคซ่าร์ (Caesar) (ยอดขุนพลแห่งพวกโรมที่ทำความดี ความรุ่งโรจน์ไว้ให้กรุงโรมไม่น้อย)ถูกแทงที่ท้องบาดเจ็บ เหลียวมาดูก็เห็นว่าผู้แทงนั้นคือบรูตุส (Brutus) นั่นเอง งูในอ้อมอกของตนที่แว้งกัดเอาอย่างว่องไวทันที เป็นนิทานที่อาจอ้างให้เห็นได้ บรูตุส คุยลั่นเมืองว่าไคซ่าร์มีความถะเย้อถะยาน (ambition) อยากจะเป็นกษัตริย์ความดีของไคซ่าร์ที่รุ่งโรจน์เหมือนไฟลุกอยู่ ก็หายดับไป ส่วนบรูตุสกลายเป็นคนดีถูกใจคนหลายคนเท่านั้น (A.)
โคลงบทนี้ แต่งขึ้นเพื่อเสียดสี การรัฐประหารเมื่อวันที่ 8
พฤศจิกายน 2490 โดยยกเหตุการณ์ ของจูเลียต ซีซ่าร์ มาเปรียบเทียบ
(B.)
จูเลียส ซีซาร์ (Julius Caesar) เป็นนายพลที่ยิ่งใหญ่ของโรมัน
และเป็นผู้ยิ่งใหญ่คนหนึ่งในประวัติศาสตร์ เขาเกิดในโรมเมื่อ 100
ปีก่อนคริสตศักราช อ่านประวัติ ซีซ่าร์ เพิ่มเติมได้ที่
http://www.livius.org/caa-can/caesar/caesar00.html
มาคุส บรูตุส (Marcus Junius Brutus Caepio) เป็นเพื่อนของ จูเลียส
ซีซาร์ ต่อมาก็หักหลังเพื่อนลอบแทงข้างหลังจูเลียส ซีซาร์
ถึงแก่ความตายกลางสภา กระทั่งเกิดสำนวนที่ว่า "แทงข้างหลัง"
อ่านประวัติเพิ่มเติมได้ที่ มาคุส บรูตุส
http://www.livius.org/bn-bz/brutus/brutus02.html
ประเด็นข้อสงสัย
ทำใมคุณ อัศนี พลจันทร จึงได้เอ่ย นาม ซีซ่าร์ (Caesar) ว่า ไคซ่าร์
ทั้งๆที่ บริบทของโคลงในขณะนั้นคือ
ไคซ่าร์เสียวแสบท้อง
ซึ่งสามารถเล่นสัมผัสอักษร (เสียง สอ เสือ) ได้ว่า
ซีซ่าร์เสียวแสบท้อง
ซึ่งการเล่นสัมผัสอักษรเช่นนี้ ย่อมเป็นสิ่งที่ นายผี
น่าจะรู้ดีว่าด้วยเรื่อง เรื่องเคล็ดกลอน
ข้อสันนิษฐาน
คำว่า Julius Caesar อ่าน ตามสำเนียงทางละติน ว่า ยูลิอูส คาเอซาร์ หากลองออกเสียง
เร็วๆ ก็จะเพี้ยนเป็น จูเลียส ไคซ่าร์ ได้
จึงไม่น่าแปลกถ้าหากนายผีจะใช้ว่า ไคซ่าร์/คาเอซาร์
ตามสำเนียง ละติน
กรณีนี้คล้ายกรณีการอ่านออกเสียงชื่อของ Niccolo Machiavelli สำเนียงไทย
อาจารย์ธนเชษฐ วิสัยจร ผู้แปลหนังสือ เจ็ดพลังอำนาจสู่ความสำเร็จ แสดงทรรศนะไว้ว่า ชื่อ Niccolo Machiavelli ควรอ่านออกเสียงว่า นิโก๊ โหละ มาคิอา เว้ หลิ
ซึ่งคนไทยออกเสียง ชื่อ Niccolo Machiavelli
ว่า
นิโก๊ โหล่ มาเคีย เว้ หลิ
หรือแม้กระทั่งออกเสียงว่า นิโคโล แม็คเคียว เวลลี
ก็มี
สรุป
การที่นายผี เอ่ย นาม ซีซาร์ (Caesar) ว่า ไคซ่าร์
ทั้งๆที่ สามารถเล่นสัมผัสอักษร (เสียงสอ เสือ) ได้ว่า
"ซีซ่าร์เสียวแสบท้อง"
เป็นเพราะ นายผี เลือกที่จะออกเสียง Caesar ตามสำเนียง ละติน
ถึงแม้นว่าการออกเสียง Caesar ว่า ไคซ่าร์ จะทำให้เกิดความไพเราะ
น้อยกว่าการอ่านออกเสียงว่า ซีซาร์ ก็ตาม
อ้างอิง
(A.) วิมล พลจันทร.รำฤกถึงนายผีจากป้าลม. กรุงเทพฯ : ทะเลหญ้า, 2533.
หน้าที่ 35-36
(B.) การรัฐประหารเมื่อวันที่ 8 พฤศจิกายน 2490 . [cited 27
March 2008]. Available from:
URL; http://www.geocities.com/pbanomyong/articles_th/sarakadee15.html
ความเห็น (11)
สวัสดีค่ะ
บันทึกนี้ไม่มีความคิดเห็นนะคะ
ขออนุญาตมาอ่าน มาเก็บความรู้ไว้ประดับสมอง และเพิ่มสุนทรีย์ให้ชีวิตค่ะ
ร้อนกายแต่อย่าร้อนใจขอให้สุขสันต์วันสงกรานต์ค่ะ
ขอบคุณค่ะ
วันนี้จิตใจสงบร่มเย็น ดี ตามอัตภาพครับ
- เรื่องกรุงโรมไม่รู้ จริงจริง
- ซีซ่าร์ถูกแทงทิ้ง ไม่รู้
- บูตุสน่ากลอกกลิ้ง คุยลั่น กรุงโรม
-
เดาว่าบูตุสเป็นชู้ กับกิ้ก ซีซ่าร์
เจริญพร
กวินทรากร
ขอบคุณนะคะที่นำเสนอสิ่งดี ๆ ที่ทำให้ต้องติดตามต่อไป พร้อม ๆ กับการสะสมงานเก่า ๆ
ด้วยความชื่นชมจากใจจริง
กิติยา
มาสวัสดีปีใหม่ และอวยพร แก่น้องชายคนเก่ง
สงกรานต์ ขอให้กลอนสะท้อนสะเทือนดิน
- jaewjingjing สวัสดีอีกครั้งครับ
- BM.chaiwut นมัสการพระคุณเจ้า
- กิติยา เตชะวรรณวุฒิ ขอบคุณครับ
- ครูอ้อย แซ่เฮ ขอบคุณครับ
- ครูบา สุทธินันท์ ปรัชญพฤทธิ์ ขอบคุณครับ
บทความนี้ จะแก้ไขเพิ่มเติมอีกนิดหน่อยครับ
สวัสดีครับ
เอ บันทึกนี้ผ่านตาผมไปได้ยังไง อิๆ
ดู พ.ศ. อีกทีว่า 2551 หรือเปล่า
คำว่า Caesar นี้ใช้สระ ae, ในภาษาละติน เป็นสระประสม ถ้าพิมพ์แบบโบราณ จะใช้อักษรอีกตัวหนึ่ง คือตัว a กับ e ติดกัน (æ)ออกเสียง เป็น ไอ
คำนี้จึงอ่าน ไคซาร์ โดยปกติ ไม่ได้แผลง หรือเพี้ยน จาก คาเอซาร์ ครับ
เหมือนอย่าง hetaerae ก็อ่าน เอ ไท ไร (h ออกเป็น อ) ครับ
ที่แปลกหู ก็ "ถะเย้อถะยาน" นี่แหละ ;)
ขอบคุณครับอาจารย์ ธ.วั ช ชั ย
สวัสดีอีกครั้งครับ
อังกฤษ+อเมริกัน คงเรียก ซีซาร์ มานานแล้วล่ะ
สมัย 2490 ก็ออกเสียง ซีวาร์ อยู่แล้ว, ไม่สงสัย
ฝรั่งอ่านผิด หรือเปล่า ก็คงไม่ใช่ปัญหา, แต่ผมว่าไม่ผิดหรอก ก็เขาไม่ได้อ่านภาษาละติน เขาอ่านตามแบบการออกเสียงภาษาเขา เราเขียน Paris ยังอ่านปารีสเลย, คนลาวเรียกผมว่า ทะวัดไซ ไม่ออกเสียง ช
พอมีหลักนิดหน่อยครับ
c + สระอ่อน ในยุคหลัง มักเป็นเสียง s
c + สระแข็ง มักเป็นเสียง k
ส่วนละตินยุคคลาสสิก c ออกเสียง k หมด
แต่คนไทยอ่านหลายแบบครับ อ่านตามภาษาเดิมก็มี ผมฟังวิทยุจุฬาฯ คนจัดเพลงคลาสสิกจะออกเสียงชื่อคนตามภาษาเดิม บางชื่อก็งงๆ Isaac Stern อิซาก สแทน, แต่คนไทยมักเรียก ไอแซค สเติร์น ฯลฯ ส่วนชื่อกรีก ละติน ตอนนี้คนไทยก็ยังออกเสียงสองแบบ (หรือมากกว่า) พลาโต ปลาโต เปลโต, อัลฟา แอลฟา, อัลตรา อุลตรา อัลทร่า
ที่คุณกวินทรากร ว่าฝรั่ง(อังกฤษ อเมริกา) ออกเสียง ซีซาร์ ก็ตรงกับข้อเท็จจริงแล้วล่ะครับ
ขอบคุณอาจารย์ ธ.วั ช ชั ย ที่ ลปรร ไว้ครับ