สิงโตเจ้าป่ากับหนูตัวน้อย

สอนคุณธรรมอย่างไร

ให้มีความพอเพียง

บทที่ 12/1

ความเมตตากรุณา

                                                                       

จุดประสงค์ :   เพื่อรู้ รัก และฝึกจนเคยชิน

นิทานคติ  เรื่อง : สิงโตเจ้าป่ากับหนูตัวน้อย

         

  

ในวันหนึ่ง เจ้าหนูสีเทาตัวเล็กๆ ตัวหนึ่งออกไปหาอาหารยังริมป่าใกล้ๆ รังของมัน ทันใดตัวของมันก็คล้ายถูกอะไรมาทับ มันตกใจมาก มองไปรอบๆ ก็พบว่ามันอยู่ในอุ้มเท้าของสัตว์ใหญ่ตัวหนึ่ง สิงโตนั่นเอง เจ้าสิงโตดูเหมือนจะเล่นสนุกกลับกล่าวว่า

“อืม หนูตัวเล็กๆ ในอุ้มเท้า ช่างน่าอร่อยเสียจริง”

เจ้าหนูร้องขอชีวิตต่อสิงโตว่า

“ปล่อยข้าเถอะ ข้าเป็นแม่หนู มีลูกหนูที่ต้องดูแลอีกหลายตัว อย่าทำร้ายข้าเลยนะ ถ้าปล่อยข้า จะให้ข้าทำอะไร ข้าก็ยอมทั้งนั้น”

สิงโตนิ่งไปสักครู่ จากนั้นมันก็หัวเราะขึ้น พลางค่อยๆ คลายกรงเล็บ พลางกล่าวว่า

“เจ้าจะช่วยอะไรข้าได้ เจ้าตัวแสนเล็ก แต่จริงๆ แล้วเจ้าก็เล็กเกินกว่าที่ข้าจะกินอิ่มเสียอีก เจ้าไปเถอะ”

แล้วสิงโตก็ปล่อยเจ้าหนูตัวนั้นไป จากนั้นก็เดินกลับเข้าไปในป่า เจ้าหนูพอได้รับอิสระก็วิ่งอย่างรวดเร็วกลับไปที่รังของมัน มันคิดว่ามันโชคดีที่ยังมีชีวิตอยู่ และรู้สึกขอบคุณสิงโตที่ไม่กินมัน

           

 ผ่านไปหนึ่งปี เจ้าหนูยังหากินอยู่ในละแวกของมัน หลายครั้งที่มันเห็นสิงโตตัวนั้น เห็นอีกฝ่ายยังแข็งแรง เข้มแข็งก็รู้สึกดีใจ มันยังไม่รู้จะตอบแทนอีกฝ่ายอย่างไรดี แต่ในวันนี้ระหว่างที่มันหาอาหารกลับได้ยินเสียงร้องอย่างโหยหวนของสิงโตตัวนั้น เจ้าหนูรีบวิ่งไปหาต้นเสียงในทันที มันพบสิงโตติดอยู่ในร่างแหดักสัตว์ของนายพราน แหดักสัตว์พันอยู่รอบตัวของสิงโตนั่น แม้มันจะพยายามดิ้นรนอย่างไรก็ไม่อาจหลุดจากแหดักสัตว์ได้ เจ้าหนูรีบวิ่งเข้าไปใกล้พลางร้องบอกว่า

“ข้าจะช่วยท่านนะ”

สิงโตหยุดดิ้นรน พลางมองที่เจ้าหนูแล้วกล่าวว่า

“เจ้าช่วยอะไรไม่ได้หรอก ตัวเจ้าเล็กนิดเดียว ข้าคงไม่รอดแล้ว อีกเดี๋ยวนายพรานก็คงมาถึง”

แต่เจ้าหนูไม่ยอม มันรู้ว่าต้องทำอะไร ดังนั้นจึงรีบวิ่งเข้าไปที่ร่างแหดักสัตว์ แล้วลงมือกัดร่างแหนั้น มันมีฟันที่แสนคม ไว้กัดสิ่งต่างๆ ดังนั้นไม่นานร่างแหก็ขาดไปที่ละจุดๆ 

           

สักครู่ใหญ่ ร่างแหก็ขาดเป็นแนวกว้าง พอให้สิงโตหนีออกมาได้ สิงโตดีใจอย่างยิ่งรีบมุดตัวออกมา มันหันไปมองที่หนู แล้วกล่าวว่า

“ขอบใจเจ้ามากนะ”

เจ้าหนูตอบกลับว่า “ข้าบอกท่านแล้วหากให้ชีวิตข้า วันหนึ่งข้าจะกลับมาช่วยท่าน”

 

            ช่วยกันขยายความเพื่อสร้างความเข้าใจ

            ๑) ให้ช่วยกันหาคติพจน์และสุภาษิตส่งเสริมความเมตตากรุณา

            ๒) ให้ช่วยกันหาคำสอนของศาสนาต่างๆ ที่กล่าวถึงความเมตตากรุณา

            ในทั้งสองกรณีให้มีอาสาสมัครรวบรวมบันทึกไว้ เพื่อทำเอกสารแจกให้เก็บไว้ โดยลงวันที่ไว้ด้วย

 

ฝึกคุณธรรม

            ๑) ฝึกรู้รอบ : เรื่องนี้เหมาะสมสำหรับสอนเรื่องความเมตตากรุณาหรือไม่ อย่างไร

            ๒) ฝึกแข็งขัน : เราจะแสดงความเมตตากรุณาอย่างเหมาะสมได้อย่างไร  มีความมุ่งมั่นที่จะทำแค่ไหน

            ๓) ฝึกพอเพียง : การแสดงความเมตตากรุณาอย่างไร จึงเรียกว่าทำได้อย่าง พอเพียง

                                    - อย่างไรเรียกว่าขาด

                                    - อย่างไรเรียกว่าเกิน

            ๔) ฝึกความยุติธรรม : ความเมตตากรุณาที่ดำเนินไปอย่างมีไม่มีความยุติธรรมเป็นอย่างไร ให้ช่วยกันยกตัวอย่าง

 

กิจกรรมสันทนาการ

๑.     ให้เล่านิทานโดยมีอาสาสมัครแสดงเป็นหนู สิงโต นายพราน และหาผ้ามาทำเป็นร่างแห แสดงตามนิทาน เพื่อเพิ่มความสนุกแก่ทุกคน

 

 

เอนก สุวรรณบัณฑิต  

ปรับจากหนังสือ Discovering the Real Me, Universal Peace Federation Edition