ผมเคยบันทึกเรื่อง "ระบบ" และ R&D, R, D. มาหลายบันทึกแล้ว คราวนี้เห็นทีจะต้องพูดถึง R&D ชุมชน/ท้องถิ่น ได้แล้ว
สมมุติว่า เราพบปัญหาว่า คนในหมู่บ้าน S มีพฤตกรรมต่างคนต่างอยู่ ไม่ร่วมมือกัน เรานึกถึง Two-Stage Model of R&D เราเริ่มจาก Stage I, โดย "สำรวจหาตัวแปร" ต่างๆ ด้วย วิธีการทางสำรวจ เช่น Observation, Survey Research, Interview, Case Study, Correlational Research เป็นต้น สมมุติว่าพบตัวแปรหลายตัว เช่น อายุ, เพศ, ระดับการศึกษา, ศาสนา, ค่านิยม, เจตคติ, มนุษยสัมพนธ์ เป็นต้น จากนั้นจึงพิจารณาเลือกตัวแปรที่สนใจ และวางแผน R&D
Stage II, สมมุติว่า เราเลือกเฉพาะตัวแปร "ระดับอายุ", "อัตมโนทัศน์", "เจตคติ" ว่า สัมพันธ์กับ "พฤติกรรมความร่วมมือ" อย่างไรบ้าง ออกแบบการวิจัย โดยเราจัดแบ่ง ออกเป็น ๔ กลุ่ม คือ a กลุ่มเด็ก, b กลุมวัยรุ่น, c กลุ่มวัยผู้ใหญ่, และ d กลุ่มวัยชรา แล้วสุ่มกลุ่มตัวอย่าง ดำเนินการเก็บข้อมูล วิเคราะห์ข้อมูล สรุปผลการวิจัย
แค่นี้ยังไม่เป็น R&D !
แต่ถ้าเรานำผลที่ได้นั้น มาปรับปรุง วางแผน วิจัยเพื่อให้เขาเปลี่ยนเจตคติมาเป็น "ให้ความร่วมมือ" โดยวางโครงการฝึกอบรมเรื่อง "มนุษยสัมพันธ์" ฯลฯ แล้ว เก็บข้อมูล วิเคราะห์ข้อมูล สรุปผล
นำผลมาเปรียบเทียบกับครั้งก่อน ฯลฯ
ทำเช่นนี้ต่อไป อาจจะหลายครั้ง จน"คนในหมู่บ้านเปลี่ยนจากไม่ร่วมมือมาเป็นร่วมมือ" จึงหยุด
ดังนี้ จึงจะเป็น R&D !!
และเป็น R&D ชุมชน / ท้องถิ่น
เป็นการวิจัย "ในระบบ" (S-System)ชุมชน / ท้อถิ่น