เป็นประจำทุกปีมาคือ การให้เวลาเพื่อทำในสิ่งที่เราคิดว่าเป็น “เป้าหมาย” ที่แท้จริงของชีวิต นั่นคือ การได้ไป "ปฏิบัติธรรม" และอยู่ "ธุดงค์" ส่งท้ายปีเก่าต้อนรับปีใหม่...
คำว่า “ธุดงค์” มาจากคำว่า ธุตงฺค (ธุ-ตัง-คะ) ในภาษาบาลี โดย เป็นการรวมคำสองคำเข้าด้วยกัน คือคำว่า “ธุต” (ธุ-ตะ) และคำว่า “องฺค” (อังคะ)
“ธุต” แปลว่า ในความกำจัด (กิเลส อาสวะ) ส่วน “องฺค” แปลว่า องค์ประกอบ
ดังนั้น ธุดงค์ จึงแปลว่า "องค์ประกอบในการกำจัดกิเลส" หรือ "องค์คุณเครื่องกำจัดกิเลส"
“ธุดงควัตร” สำหรับพระภิกษุจะมีอยู่ด้วยกันทั้งหมด ๑๓ ข้อ ได้แก่ ๑) ถือการนุ่งห่มผ้าบังสุกุลเป็นวัตร ๒) ถือการนุ่งห่มผ้าสามผืนเป็นวัตร ๓) ถือการบิณฑบาตเป็นวัตร ๔) ถือการบิณฑบาตไปโดยลำดับแถวเป็นวัตร ๕) ถือการฉันจังหันมื้อเดียวเป็นวัตร ๖) ถือการฉันในภาชนะเดียวคือฉันในบาตรเป็นวัตร ๗) ถือการห้ามภัตตาหารที่เขานำมาถวายภายหลังเป็นวัตร ๘) ถือการอยู่ป่าเป็นวัตร ๙) ถือการอยู่โคนต้นไม้เป็นวัตร ๑๐) ถือการอยู่อัพโภกาสที่แจ้งเป็นวัตร ๑๑) ถือการอยู่ป่าช้าเป็นวัตร ๑๒) ถือการอยู่ในเสนาสนะตามมีตามได้เป็นวัตร ๑๓) ถือเนสัชชิกังคธุดงค์ คือการไม่นอนเป็นวัตร
สำหรับพวกเรา...ญาติโยมที่เป็นฆราวาส ขอสมาทานธุดงค์เพียงในข้อที่ว่าด้วย "องค์แห่งที่อยู่อาศัย" คือ การอยู่ในเสนาสนะที่จัดให้ และขออาราธนารักษา "อุโบสถศีล" ตลอดระยะเวลาของการอยู่ธุดงค์ปีใหม่
การได้ใช้ชีวิตอย่างสงบง่าย...การได้อยู่เพียงลำพังกับตัวเองภายใน “กลด” หรือ “บ้านหลังน้อย” นับเป็น “ความสุข” โดยแท้
ที่สำคัญ... การได้ “หลุด” จากความเป็นอยู่และสิ่งแวดล้อมเดิม ๆ ทำให้เราได้มีโอกาส “พิจารณา” สิ่งต่าง ๆ ในชีวิตได้อย่างละเอียดรอบคอบ...การได้มีเวลาตรึกระลึกและทบทวนถึงสิ่งต่าง ๆ ทั้งที่เป็น “ความดี” และ “ความไม่ดี” ของตัวเรา ที่เราได้ทำตลอดทั้งปีที่ผ่านมา... ซึ่งจะว่าไปแล้วก็คือ การ “ถอดบทเรียน” ตัวเองนั้น เป็นการทำให้เราได้ “รู้จัก” ตัวเองในแง่มุมต่าง ๆ มากยิ่งขึ้น...ซึ่งจะนำไปสู่ขบวนการ “พัฒนา” ตัวเอง ด้วยการปรับปรุงแก้ไขสิ่งที่ไม่ดีในตัวให้ลดน้อยลง และสร้างเสริมสิ่งดี ๆหรือคุณธรรมในตัวให้เพิ่มมากขึ้น
โดยเฉพาะการจัดทำบัญชีและการปิด “งบดุลย์ชีวิต” ประจำปี ได้ทำให้เรา “เรียนรู้” และ “ตระหนัก” ว่าการมีชีวิตที่ “สง่างาม” เปี่ยมด้วย “คุณค่า” นั้นมิใช่เป็นสิ่งที่ได้มาโดยง่าย... หากทว่าจำต้องใช้ “กำลังใจ” อย่างมหาศาลในการเอาชนะเจ้า “เชื้อโรคร้าย” หรือเจ้า “กิเลส” ที่นอนเนื่องหมักหมมอยู่ในใจมานานแสนนาน
เพราะเป้าหมายที่ปรารถนา...คือชีวิตที่ “ได้ดุลย์” นั้น คือชีวิตที่ได้สั่งสม “คุณงามความดี” หรือ “บุญ” ที่ทำให้จิตร่าเริงผ่องใส มากกว่าสิ่งที่เป็น “บาป” ที่ย่อมยังผลให้จิตและชีวิตเศร้าหมอง
บางปี...หลังจากบวกลบคูณหารแล้ว เราอาจมีชีวิตเพียงในระดับ “สมดุลย์”
ขณะที่บางปี...เราอาจต้อง “เสียดุลย์” ถึงกับชีวิตต้อง “สะดุด”
สำหรับปี ๒๕๕๑... ปี “หนูดี” ที่มาถึงนี้ ขอให้เพื่อนพ้องน้องพีชาว G2K ทุกท่านมี “แฮงใจ๋” ในการสร้างความดีให้ยิ่ง ๆ ขึ้นไป...
ขอให้ทุกเวลานาทีเต็มไปด้วยความสุข ความสดใส...
“หล่อ สวย รวย ฉลาด สมปรารถนา ดวงตาเห็นธรรม”
ตลอดปีและตลอดไปค่ะ
สวัสดีปีใหม่ค่ะอาจารย์ตุ้ม
ขออำนาจคุณพระศรีรัตนตรัยดลบันดาลให้อาจารย์มีความสุขและสุขภาพแข็งแรงตลอดปีใหม่นี้ค่ะ
สวัสดีปีใหม่ค่ะอาจารย์
ปีใหม่นี้ขอให้อาจารย์มีสุขภาพแข็งแรง และเจริญในธรรมยิ่งๆ ขึ้นไปนะคะ ขอบคุณสำหรับคำอวยพรในบันทึกและความรู้ดีๆ เรื่องธุดงควัตรค่ะ ^ ^
สวัสดีครับ อ.ทิพวัลย์
ขอบคุณสำหรับคำอวยพรครับ
ขอให้อาจารย์มีกำลังที่เข้มแข็งครับ กาย ใจและวิญญาณ
และยินดีร่วมมือทำสิ่งที่ดีไปพร้อม ๆ กับอาจารย์ครับ
มีความสุขมาก ๆ ครับ
สวัสดีปีใหม่ค่ะอาจารย์ตุ้ม อ่านที่อาจารย์เขียนเล่านี้ทำให้รู้สึกอิ่มเอิบในบุญไปด้วย พี่คิดว่าเป็นข้อคิดที่ดีมากในการที่ในแต่ละปีเราจะมีโอกาสทำความรู้จักตนเอง รู้งบดุลย์ชีวิต ทำเช่นนี้ได้ เราจะตั้งตนอยู่ในความไม่ประมาท ชีวิตจะมีความสุขขึ้นมาก เพราะรู้ว่าอะไรเป็นอะไร ไม่ตามใจกิเลส
ขออวยพรให้อาจารย์ได้รับพรที่เป็นเลิศในทุกประการเพื่อให้อาจารย์มีพลังในการช่วยสร้างสรรค์สังคมต่อไปนะคะ
สวัสดีปีใหม่เจ้า
อาจารย์ตุ้มเล่าเรื่องได้น่าสนใจเหมือนเดิม อ่านไปก็เหมือนมีอาจารญตุ้มมาอธิบายให้ฟังอยู่ตรงหน้า
เบียร์พึ่งหาวิธีเข้ามาทักทายอาจารย์ได้ค่ะ
ขอให้อาจารยมีสุขภาพแข็งแรง มีความสุขนะคะ
สวัสดีค่ะทุกท่าน
ขอบคุณสำหรับคำอวยพรและทุกถ้อยคำที่ทำให้มีพลังในการก้าวเดินต่อไปและต่อไปนะคะ ขอบคุณสำหรับมิตรภาพและความรู้สึกดี ๆ ที่เต็มไปด้วยความหมายค่ะ...
ภาพวัดพระมหาธาตุของครูนงทำให้ปิติใจ... ส่วนภาพโปสการ์ดของหนูซูซานดูแล้วทำให้แช่มชื่นมากค่ะ
อ.ปัท อ.ตุ๋ยและอ.น้องขจิตสบายดีนะคะ ขอให้อ.ปัทและอ.ตุ๋ยมีความสุขในการสอนลูกศิษย์มาก ๆ ค่ะ ส่วนอ.ขจิตขอให้สอบผ่านโดยเร็วพลันและเรียนจบตามที่ตั้งใจเป็นอัศจรรย์นะคะ
ขอให้ความปรารถนาของคุณนารีที่จะให้สังคมไทยสงบสุขร่มเย็นบังเกิดขึ้นเป็นความจริง...ตัวเองก็ฝันเช่นนั้นเหมือนกันค่ะ
คุณสุมิตรชัยคะ ยินดีเช่นกันค่ะที่จะเป็นเครือข่าย "ร่วมด้วยช่วยกัน" ให้กำลังใจกัน... เสริมพลังใจกัน... เพื่อให้พวกเราได้ทำสิ่งดี ๆให้มากยิ่ง ๆ ขึ้นไปนะคะ
อาจารย์พี่นุชคะ ขอให้มีความสุขมาก ๆ ค่ะ ขอให้พี่นุชมีพลังในการคิดงาน เขียนงาน เพื่อสร้างความรู้ และสร้างวัฒนธรรมการเรียนรู้เพื่อที่พวกเราจะอยู่ร่วมกันอย่างมีความสุขในสังคมไทยตลอดไปนะคะ ...แล้วเมื่อไหร่จะมีโอกาสได้ล้อมวงคุยกันที่บ้านริมน้ำคะ
หนูดอกไม้น้อย ปีใหม่นี้ขอให้เป็นปีที่พวกเราจะสร้างขบวนการขับเคลื่อนเรื่องการงดเหล้าให้ขยายวงกว้างและสัมฤทธิ์ผลได้ทั่วประเทศเลยนะคะ พี่เพิ่งกลับมาจากลำปางค่ะ เมื่อ 2 อาทิตย์ก่อนที่ท่านผู้ว่าลำปางไปงานงดเหล้างานศพที่สบปราบพี่ก็ได้มีโอกาสไปร่วมงานมาด้วยค่ะ งานที่เป็นงานบุญเช่นงานงดเหล้านี้พี่ยินดีที่จะร่วมในขบวนค่ะ เคยบอกหนานชาญและจ่าชัยไว้แล้วค่ะว่า....ยินดีจั๊ดหนักเจ้า
สวัสดีอ.เบียร์เจ้า สะบายดีก่อเจ้า...ขอให้งานวิทยานิพนธ์ก้าวหน้าโดยเร็วพลัน และขอให้มีพลังกาย พลังใจหนั๊ก ๆ หนาเจ้า... พี่คงได้ไปลงพื้นที่ภาคเหนืออีกเร็ว ๆ นี้ แล้วจะส่งข่าวให้อ.เบียร์ทราบนะ เผื่อว่าจะได้ไปทำบุญด้วยกันอีกนะจ๊ะ