หกปีผันผ่านพ้น เพ-ลา
ยามที่จักจากลา พี่น้อง
ลาไปใช่ลับลา เลยล่วง นาพ่อ
เพียงกายจากแต่ใกล้ รัดร้อยดวงใจ
ดงหลวงดงรักแท้ ดงสมร
ดงป่าดงแดนดอน เถื่อนถ้ำ
ดงไทโซ่คนสิงขร ขยันกิจ การนา
ดงแห่งการต่อสู้ พลิกฟื้นอุดมการณ์
สรุปบทเรียนที่ได้จากดงหลวง
· พัฒนาการเกษตรต้องให้สอดคล้องกับวิถีชีวิต วิถีชนเผ่า
o ระบบนิเวศวัฒนธรรม
· พัฒนาการเกษตรผ่านองค์กรชุมชน
o ใช้กลไกกลุ่มองค์กรเป็นตัวขับเคลื่อน
· พัฒนาชุมชนโดยใช้วัฒนธรรมประจำถิ่น
o สามค่ำเดือนสามหาบฝุ่นใส่นา จัดรณรงค์เป็นวันใส่ปุ๋ยชีวภาพให้แม่ธรณีเสียเลย
· เข้าถึงจิตใจพี่น้องด้วยจิตใจของนักพัฒนา
o จริงใจ รับฟังปัญหา ไม่นิ่งเฉย ช่วยเหลือตามกำลัง
· ร่วมคิดร่วมสร้าง ฟังความเห็นของพี่น้อง
o ใช้เวทีชุมชน ตั้งประเด็นชวนคิด แล้วให้พี่น้องตัดสินใจหาแนวทางที่เหมาะสมเอง
เหลียวเบิ่งคืนหลัง รำพึงรำพันกับตัวเอง
· จากงานที่คุ้นเคยประเภทงานวางแผน งานวิเคราะห์โครงการ งานศึกษาความเหมาะสม งานวางแผนฟื้นฟูสภาพแวดล้อมที่เสื่อมโทรม ล้วนเป็นเพียงการวางแผนบนหลักการ และทฤษฎีอ้างอิงทางวิชาการ
· งานที่ดงหลวงเป็นงานแรกที่ได้ลงมือดำเนินการในระดับปฏิบัติการ
· ได้เรียนรู้ ได้พบสิ่งดีงามมากมาย
· ได้ใจตอบแทนจากพี่น้องไทโซ่ และผู้ไท แม้คำว่า หัวหน้าเผ่า ไม่มีความหมายจริงจัง แต่จากความจริงจังในแววตาของหลายคนที่เรียกขาน เท่านี้ก็สุขใจ
· ได้รับความช่วยเหลือจากทีมงานอย่างเยี่ยมยอด
o หัวหน้างานกระโจนเข้าแก้ไข คลี่คลาย และปกป้องยามมีปัญหา
o เพื่อนร่วมงาน ลงแรงเต็มที่เคียงคู่ไปกับพี่น้องเกษตรกร ในการทำแปลงสาธิตเพาะปลูกพืชหลายชนิด
o กัลยาณมิตรองค์กรพัฒนาเอกชน สนับสนุนทุกแนวคิดที่ทำเพื่อชุมชน อย่างผิดวิสัย ที่มักปะทะสังสรรค์กันในหลายๆเวที
· ในวันที่ต้องปิดโครงการตามวาระที่มีเริ่มต้น ต้องมีสิ้นสุด
o ผมเคยเป็นคนอ่อนไหว ยังจำได้ว่า เมื่อยามเด็กผมร้องไห้ทุกครั้งที่พี่เลี้ยงลากลับไปเยี่ยมบ้านยามเธอปิดภาคเรียน
o จึงต้องระวังตัวระวังใจ ไม่ปล่อยให้ไปพันธนาการกับสิ่งใด
o หกปีที่ผ่านมาผมกลับเผลอใจผูกใจติดกับดงหลวง ยามที่ใจพลั้งเผลอ โดยไม่รู้ตัว
o หากแต่การจากลาครั้งนี้ผมกลับไม่ได้ความรู้สึกอาลัยเหมือนที่ผมกลัวใจ ไม่ใช่เพราะได้ข่าวว่าจะได้กลับมาอีก
o ผมเลือกที่จะไม่ไปลาพี่น้อง ผมปฏิเสธไม่ให้พี่น้องล้มวัวเพื่อผูกข้อมือเป็นการอำลา
o นั่นเพราะผมได้ตัดสินใจที่จะไม่ไปจากดงหลวง
o ผมยังเป็นคนดงหลวง จะอยู่กับพี่น้องดงหลวงตลอดไปตราบที่พี่น้องยังต้อนรับ ผมสัญญากับตัวเองว่าจะมาเยี่ยมยามพี่น้องอย่างสม่ำเสมอ
o ผมเพียงแต่ย้ายไปปฏิบัติงานยังที่แห่งใหม่เท่านั้นเอง
สวัสดีครับทุกๆท่าน
ขอบพระคุณสำหรับการแวะมาให้กำลังใจ และช่วยแบ่งบันความรู้สึกดีๆที่ดงหลวงครับผม