ว่าด้วยความเข้าใจในตรรกวิทยา
ว่าด้วยความเข้าใจในตรรกวิทยา...ทุกสิ่งจะง่ายเมื่อเราสนใจ..
เมื่อวานช่วงสายเตรียมตัวเพื่อบรรยายวิชาที่เป็นกุญแจเพื่อไขประตูไปสู่โลกกว้างทางปรัชญานั้นคือวิชาตรรกศาสตร์หรือตรรกวิทยา บรรยายเวลา 13.00 น.ไปจนถึงเย็น ให้กับพระนิสิตของมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย สงขลา มีรายชื่อทั้งหมด 22 ท่าน
ผมได้แนะนำเบื้องต้นไว้ว่า...คำว่า ตรรกวิทยา รากศัพท์มาจากสันสกฤตว่า...ตรฺก + วิทยา ตรงกับบาลีว่า ตกฺก + วิชชา แปลว่า วิชาว่าด้วยการตรึกตรอง
คำว่า Logic รากศัพท์มาจากกรีกว่า Logos แปลว่า วิชาว่าด้วยคำพูด
ราชบัณฑิต สาขาวิชาตรรกศาสตร์ คือ อาจารย์จำนงค์ ทองประเสริฐได้สอนในห้องที่ยูมิเรียนในครั้งนั้นท่าน กล่าวว่า...เป็นวิชาพื้นฐานที่สอนให้คนรู้จักใช้เหตุผลให้สมกับคำว่ามนุษย์เป็นสัตว์ที่รู้จักใช้เหตุผล
ศาสตราจารย์กีรติ บุญเจือว่า...ตรรกวิทยาคือวิชาว่าด้วยกฎเกณฑ์การใช้เหตุผล
ถามว่า...เหตุผลอยู่ที่ไหน..?ตอบ...อยู่ในดวงจิตของคนที่ใช้ความคิด.ถามว่า...จะรู้ได้อย่างไร..?
ตอบ...คนนั้นต้องแสดงออกมา.
ถามว่า...แสดงออกมาโดยวิธีใดเล่า..?
ตอบ...โดยการใช้เครื่องหมาย ( sign ) เช่น ภาษาสื่อสาร ในโลกนี้มีประมาณ 4000 กว่าระบบภาษา
ถาม...แสดงออกมาอย่างไร..?
ตอบ...ภาษาแสดงออกมา 3 อย่างคือ เหตุผล ( reason ) บอกเล่า ( information ) และอารมณ์ ( emotion ) แต่สิ่งที่แสดงออกมาต้องมี 2 ข้อความ คือ มีข้อความหนึ่งต้องสนับสนุนอีกข้อความหนึ่งจึงเรียกว่า ข้ออ้าง ( premise ) และมีข้อความที่ถูกสนับสนุนเรียกว่า ข้อสรุป ( conclusion ) จึงเป็นตรรกะได้ เช่น
สีขาวสะท้อนแสง หิมะมีสีขาว
เพราะฉะนั้น หิมะสะท้อนแสง
อธิบายว่า...หิมะมีสีขาวเป็นข้อความที่ต้องไปสนับสนุนสีขาวสะท้อนแสง เรียกว่า ข้ออ้างและมีข้อสรุปดังที่เห็นแล้ว.
ถาม...เมื่อใช้ 2 ข้อความอย่างนี้เรียกว่าทำการอะไร..?
ตอบ...ทำการพิสูจน์ ( proof ) คือเราใช้เหตุผลเพื่อทำการพิสูจน์นั้นเอง การพิสูจน์ คือ การอ้างสิ่งที่แน่ใจได้ก่อนไปสนับสนุนยืนยันสิ่งที่แน่ใจได้ที่หลัง มี 2 วิธีคือ นิรนัย ( deduction ) และอุปนัย ( induction ) นั้นเองครับ..ฮา ๆ เอิก ๆ.ความเห็น (4)
สวัสดีครับ
ตอนแรก(ก่อนอ่าน)คิดว่าต้อง เครียดแน่
แต่พอได้อ่าน ผมกลับรู้สึกสนุก
อาจารย์ นำเสนอเรื่องที่ผมคิดว่าต้องเครียด ให้กลายเป็นสนุกไปเลย ครับผม ....จะคอยติดตามอีกครับ
สวัสดีครับ
อาจารย์จำนงค์ ทองประเสริฐ ไม่ได้สอนแล้วหรือครับ?
สวัสดีครับ คุณ เอกชน
อยู่ถึงเมืองสงขลา ผมจึงไม่รู้ว่าท่านยังสอนอยู่รึเปล่าครับ
ขอบคุณครับ