ระบำนพรัตน์
วันนี้ขอเสนอระบำชุดหนึ่งที่เป็นที่รู้จักและยอมรับในวงการนาฏศิลป์ไทย ว่าเป็นการแสดงชุดหนึ่งที่ความหมายมีคุณค่ามหาศาล คือ อัญมณีที่มีค่าและเป็นสิริมงคลแก่ผู้ประดับ คือ นพรัตน์อันประกอบด้วยมณี ๙ ชนิด คือเพชร ทับทิม มรกต บุษราคัม โกเมน นิล มุกดาหาร เพทาย และไพฑูรย์
อาจารย์ทางนาฏศิลป์จึงคิดนำสีของอัญมณีทั้ง ๙ ชนิด มาคิดประดิษฐ์เป็นเครื่องแต่งกายผู้แสดงพร้อมทั้งแต่งบทร้อง ทำนองเพลง บรรยายคุณประโยชน์ของอัญมณีแต่ละชนิด โดยผู้แสดงที่แต่งกายตามสีอัญมณีนั้น ๆ รำไปตามบทร้องและทำนองเพลง ระบำชุดนี้ นอกจากจะงดงามในลีลาท่ารำแล้วยังเสริมความรู้เรื่องอัญมณีทั้ง ๙ ชนิด ที่เรียกว่านพรัตน์อีกด้วย
นายมนตรี ตราโมท ผู้เชี่ยวชาญดนตรีไทยและศิลปินแห่งชาติ เป็นผู้แต่งบทร้องและบรรจุทำนองเพลงระบำนพรัตน์ไว้ในการแสดงละครนอก เรื่อง "สุวรรณหงส์" ตอนพราหมณ์เล็กพราหมณ์โต การแสดงในตอนนี้มุ่งสร้างแนวความคิดให้แก้วเก้าเนาวรัตน์ ออกมาเริงระบำในเชิงบุคลาธิฐาน โดยเน้นความสวยงาม และสารัตถประโยชน์ของบรรดานพรัตน์เหล่านั้นอย่างเด่นชัด ด้วยความหมายของท่าระบำ และทำนองเพลง โดยผู้แสดงจะแต่งกายตามสีสันของแก้วนพรัตน์
รัตนคูหากายสิทธิ์
ล้วนวิจิตรนวรัตน์จรัสฉาย
แสงมณีสีวามอร่ามพราย
เป็นเลื่อมลายแลสลับระยับตา
อันเพชรดีสีขาวรุ้งพราวเพริศ
สุดประเสริฐแสงสีวิเลขา
ใครประดับเพชรดีมีราคา
เรืองเดชานุภาพด้วยดวงมณี
ทับทิมแท้แลดูแดงอร่าม
แสงแวววามแจ่มจรัสรัศมี
กำจัดปวงโรคาพยาธี
พูนทวีสินทรัพย์นับอนันต์
มรกตสดขจีสีเขียวขำ
แสงงามล้ำเลอเลิศประเสริฐสรรพ์
ประดับกันเขี้ยวงาสารพัน
คุ้มภยันตรายถ้วนมวลพาลา
อันมณีสีเหลืองเรืองวิรุจน์
นี้คือบุษราคัมเลิศล้ำค่า
เป็นอาภรณ์พูนสวัสดิ์วัฒนา
ชนม์พรรษายืนดำรงคงนิรันดร์
แก้วโกเมนแดงก่ำน้ำใสสด
แสนงามงดรูจีแสงสีสัน
ผู้ประดับรับเคารพอภิวันทน์
ประชานันต์นับถือเลื่องลือนาม
นิลกาฬน้ำเงินก่ำล้ำหมอกเมฆ
รุจิเรขรุ่งโรจน์โชติอร่าม
อำนวยสรรพ์สุขารมณ์อภิราม
สิ่งดีงามหลามหลั่งสะพรั่งมา
สีขาวหม่นหมอกมัวสลัวแสง
บอกแสดงมุกดาหารตระการสง่า
ดลขจัดสัตว์ร้ายพ่ายเดชา
อสรพิษนานาล่าหลีกไกล
แก้วเพทายพรายแสงสีแดงเรื่อ
พรรณอะเคื้อลำยองผุดผ่องใส
นำศิริมงคลดลโชคชัย
กำจัดภัยผองอุบาทว์ให้คลาดคลาย
แก้วไพฑูรย์ขุ่นฉวีสีไม้ไผ่
สังวาลไหมสาแหรกผ่านประสานสาย
บันดาลชัยชนะหมู่ศัตรูร้าย
แผ่กำจายเสน่ห์ติดจับจิตเอย
สีขาวผ่อง เพชรดี ทับทิมสี มณีแดง
เขียวใสแสง มรกต เหลืองใสสด บุษราคัม
แดงแก่ก่ำ โกเมนเอก สีหมอกเมฆ นิลกาฬ
มุกดาหาร หมอกมัว แดงสลัว เพทาย
สังวาลสาย ไพฑูรย์ เจิดจำรูญ นพรัตน์
อวยสวัส ดิภาพล้น ปวงวิบัติ ขจัดพ้น
ผ่านร้าย กลายดี
อ่านไม่ค่อยจะทันเลยครับ ;) ระบำนพรัตน์ เคยดูเหมือนกัน แต่จำทำนองเพลงไม่ได้แล้วครับ
อิอิ ขอเป็นไพลิน นะคะ
สวัสดีค่ะอ.บัวชูฝัก
สีประจำราศีเกิดค่ะ แต่ไม่เคยแต่ง เพราะไม่มีค่ะ
อันมณีสีเหลืองเรืองวิรุจน์
นี้คือบุษราคัมเลิศล้ำค่า
เป็นอาภรณ์พูนสวัสดิ์วัฒนา
ชนม์พรรษายืนดำรงคงนิรันดร์
สวัสดีค่ะ อาจารย์
เพลงยาวมาก ๆ เลย
อ.เก่งจัง จำได้หมดซะด้วย
อ้าวจริงหรอคะอ.เศก
พี่หนิงเกิดวันพฤหัสบดีนะคะ แต่ชอบไพลินอ่ะ
ครูอ้อยเคยรำเป็น ทับทิมค่ะ
ขอบคุณค่ะ ที่ทำให้ครูอ้อยคิดถึง วันเก่าๆที่น่ารัก และมีความสุขค่ะ
เอาอีก เอาอีก
รำกลองยาว ล่ะคะ
ดีคะหนูอยากได้ประวัติของประวัตินพรัตน์
อยากรำจังเลยแฮะ
ระบำชุดนี้สวยมาก
ตอนนี้หนูกำลังรำระบำนพรัตน์อยู่ค่ะ แสดงเป็นทับทิมค่ะ หนูชอบเพลงนี้ค่ะ
สวัสดีคะ อ.บัวชูฝัก
นู่อยากได้ความหมายของเพลงระบำนพรัตน์
เพราะหนูอยากรู้ความหมายทีู่ถูกต้อง
หนูไม่แน่ใจว่าหนูจะัเข้าใจถูกต้องทั้งหมดหรือป่าวคะ
ตอบหนูด้วยนะคะ
ขอบคุณคะ....................
หนูได้มีโอกาศได้รำระบำชุดนี้หนูดีใจนะค่ะที่ได้รำ
หนูรำเพทยค่ะ
แก้วเพทายพรายแสงสีแดงเรื่อ
พรรณอะเคื้อลำยองผุดผ่องใส
นำศิริมงคลดลโชคชัย
กำจัดภัยผองอุบาทว์ให้คลาดคลาย
แดงสลัว เพทาย
ไม่มี