บัวชูฝัก
นาย เศกสรร ครูเศก แสงจินดาวงศ์เมือง (สายวงศ์คำ)

ระบำนพรัตน์


ละครนอก เรื่อง "สุวรรณหงส์" ตอนพราหมณ์เล็กพราหมณ์โต การแสดงในตอนนี้มุ่งสร้างแนวความคิดให้แก้วเก้าเนาวรัตน์ ออกมาเริงระบำในเชิงบุคลาธิฐาน โดยเน้นความสวยงาม และสารัตถประโยชน์ของบรรดานพรัตน์เหล่านั้นอย่างเด่นชัด ด้วยความหมายของท่าระบำ และทำนองเพลง โดยผู้แสดงจะแต่งกายตามสีสันของแก้วนพรัตน์

ระบำนพรัตน์

 

              วันนี้ขอเสนอระบำชุดหนึ่งที่เป็นที่รู้จักและยอมรับในวงการนาฏศิลป์ไทย ว่าเป็นการแสดงชุดหนึ่งที่ความหมายมีคุณค่ามหาศาล คือ อัญมณีที่มีค่าและเป็นสิริมงคลแก่ผู้ประดับ คือ นพรัตน์อันประกอบด้วยมณี ๙ ชนิด คือเพชร ทับทิม มรกต บุษราคัม โกเมน นิล มุกดาหาร เพทาย และไพฑูรย์

              อาจารย์ทางนาฏศิลป์จึงคิดนำสีของอัญมณีทั้ง ๙ ชนิด มาคิดประดิษฐ์เป็นเครื่องแต่งกายผู้แสดงพร้อมทั้งแต่งบทร้อง ทำนองเพลง บรรยายคุณประโยชน์ของอัญมณีแต่ละชนิด โดยผู้แสดงที่แต่งกายตามสีอัญมณีนั้น ๆ รำไปตามบทร้องและทำนองเพลง ระบำชุดนี้ นอกจากจะงดงามในลีลาท่ารำแล้วยังเสริมความรู้เรื่องอัญมณีทั้ง ๙ ชนิด ที่เรียกว่านพรัตน์อีกด้วย

                       นายมนตรี ตราโมท ผู้เชี่ยวชาญดนตรีไทยและศิลปินแห่งชาติ เป็นผู้แต่งบทร้องและบรรจุทำนองเพลงระบำนพรัตน์ไว้ในการแสดงละครนอก เรื่อง "สุวรรณหงส์" ตอนพราหมณ์เล็กพราหมณ์โต การแสดงในตอนนี้มุ่งสร้างแนวความคิดให้แก้วเก้าเนาวรัตน์ ออกมาเริงระบำในเชิงบุคลาธิฐาน โดยเน้นความสวยงาม และสารัตถประโยชน์ของบรรดานพรัตน์เหล่านั้นอย่างเด่นชัด ด้วยความหมายของท่าระบำ และทำนองเพลง โดยผู้แสดงจะแต่งกายตามสีสันของแก้วนพรัตน์

 

รัตนคูหากายสิทธิ์

 

 ล้วนวิจิตรนวรัตน์จรัสฉาย

 

แสงมณีสีวามอร่ามพราย

 

เป็นเลื่อมลายแลสลับระยับตา

 

อันเพชรดีสีขาวรุ้งพราวเพริศ

 

สุดประเสริฐแสงสีวิเลขา

 

ใครประดับเพชรดีมีราคา

 

เรืองเดชานุภาพด้วยดวงมณี

 

ทับทิมแท้แลดูแดงอร่าม

 

แสงแวววามแจ่มจรัสรัศมี

 

กำจัดปวงโรคาพยาธี

 

พูนทวีสินทรัพย์นับอนันต์

 

          มรกตสดขจีสีเขียวขำ

 

แสงงามล้ำเลอเลิศประเสริฐสรรพ์

 

ประดับกันเขี้ยวงาสารพัน

 

คุ้มภยันตรายถ้วนมวลพาลา

 

อันมณีสีเหลืองเรืองวิรุจน์

 

นี้คือบุษราคัมเลิศล้ำค่า

 

เป็นอาภรณ์พูนสวัสดิ์วัฒนา

 

ชนม์พรรษายืนดำรงคงนิรันดร์

 

          แก้วโกเมนแดงก่ำน้ำใสสด

 

แสนงามงดรูจีแสงสีสัน

 

ผู้ประดับรับเคารพอภิวันทน์

 

ประชานันต์นับถือเลื่องลือนาม

 

นิลกาฬน้ำเงินก่ำล้ำหมอกเมฆ

 

รุจิเรขรุ่งโรจน์โชติอร่าม

 

อำนวยสรรพ์สุขารมณ์อภิราม

 

สิ่งดีงามหลามหลั่งสะพรั่งมา

 

สีขาวหม่นหมอกมัวสลัวแสง

 

บอกแสดงมุกดาหารตระการสง่า

 

ดลขจัดสัตว์ร้ายพ่ายเดชา

 

อสรพิษนานาล่าหลีกไกล

 

          แก้วเพทายพรายแสงสีแดงเรื่อ

 

พรรณอะเคื้อลำยองผุดผ่องใส

 

นำศิริมงคลดลโชคชัย

 

กำจัดภัยผองอุบาทว์ให้คลาดคลาย

 

แก้วไพฑูรย์ขุ่นฉวีสีไม้ไผ่

 

สังวาลไหมสาแหรกผ่านประสานสาย

 

บันดาลชัยชนะหมู่ศัตรูร้าย

 

แผ่กำจายเสน่ห์ติดจับจิตเอย

 

สีขาวผ่อง เพชรดี ทับทิมสี มณีแดง

 

เขียวใสแสง มรกต เหลืองใสสด บุษราคัม

 

แดงแก่ก่ำ โกเมนเอก สีหมอกเมฆ นิลกาฬ

 

มุกดาหาร หมอกมัว แดงสลัว เพทาย

 

สังวาลสาย ไพฑูรย์ เจิดจำรูญ นพรัตน์

 

อวยสวัส ดิภาพล้น ปวงวิบัติ ขจัดพ้น

 ผ่านร้าย กลายดี 

 

หมายเลขบันทึก: 139517เขียนเมื่อ 17 ตุลาคม 2007 20:14 น. ()แก้ไขเมื่อ 6 กันยายน 2013 18:28 น. ()สัญญาอนุญาต: จำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (29)
  • สวัสดีค่ะ อ.บัวชูฝัก
  • ป้าแดง ขอแต่งสีทัมทิมละกันค่ะ จะได้เหมือนชื่อค่ะ
  • ขอบคุณค่ะ  
  • หว้าขอแต่งสีมรกตค่ะ เพราะถูกโฉลกกับตัวเอง
  • จะได้ตัดกับชุดป้าแดง
  • เคยนั่งชมระบำนพรัตน์  แต่ไม่มีโอกาสค่ะ  เขาจะเลือกแต่เพื่อนสวยๆผอมๆ  แต่เราเริ่มกลมๆ วัยกำลังกินกำลังนอน
  • ชอบบทร้องนะคะ ไพเราะมากเลย...
  • สวัสดีครับป้าแดงP
  • สีทับทิมงดงามแบบอ่อนหวานครับ
  • แถมยังสีสันสดใสนะครับ เหมาะกับป้าแดงมากครับ
  • ขอบคุณป้าแดงครับ
  • สวัสดีครับอ.ลูกหว้าP
  • มรกตเป็นอัญมณีในเรื่องของการคุ้มครองให้พ้นจากภัยอันตรายต่างๆครับ
  • มรกตเป็นอัญมณีที่ใช้ได้กับทุกคน ยกเว้นผู้ที่เกิดวันเสาร์ครับ
  • ขอบคุณอ.ลูกหว้าครับ

อ่านไม่ค่อยจะทันเลยครับ ;) ระบำนพรัตน์ เคยดูเหมือนกัน แต่จำทำนองเพลงไม่ได้แล้วครับ

  • สวัสดีครับคุณธวัชชัยP
  •  มีหลายทำนองในเพลงเดียวครับ
  • เวลาในการแสดงระบำนพรัตน์ประมาณ 12 นาทีครับ
  • บางครั้งก็นิยมรำแบบสั้นเหมาะกับเด็กตัวเล็กๆ
  • ขอบคุณคุณธวัชชัยครับ
  • สวัสดีครับพี่หนิงP
  • ไพลิน เหมาะกับคนที่เกิดวันศุกร์ครับ
  • วันอื่นก็ใช้ได้ ยกเว้นคนเกิดวันอาทิตย์ครับ
  • ขอบคุณพี่หนิงครับ

สวัสดีค่ะอ.บัวชูฝัก

  สีประจำราศีเกิดค่ะ แต่ไม่เคยแต่ง เพราะไม่มีค่ะ

 

อันมณีสีเหลืองเรืองวิรุจน์

 

นี้คือบุษราคัมเลิศล้ำค่า

 

เป็นอาภรณ์พูนสวัสดิ์วัฒนา

 

ชนม์พรรษายืนดำรงคงนิรันดร์

  • สวัสดีครับคุณหมอพี่รุ่งP
  • บุษราคัม เป็นอัญมณี ประจำคนเกิดวันจันทร์ครับ
  • สำหรับคนเกิดวันพุทธกลางคืนไม่ควรใส่ครับ
  • ขอบคุณพี่รุ่งครับ
  • เลือกให้หน่อยค่ะว่าครูหญ้าบัวเหมาะกับสีอะไร
  • เกิดวันศุกร์ค่ะ

สวัสดีค่ะ อาจารย์

เพลงยาวมาก ๆ เลย

อ.เก่งจัง จำได้หมดซะด้วย

อ้าวจริงหรอคะอ.เศก

พี่หนิงเกิดวันพฤหัสบดีนะคะ  แต่ชอบไพลินอ่ะ

ครูอ้อยเคยรำเป็น  ทับทิมค่ะ

  • ทับทิมแท้  แลดูแดงอร่าม  แสงแวววามแจ่มจรัส  รัศมี 

 

  • กำจัดปวงโรคา  พยาธี   ...พูนทวี  สินทรัพย์  นับอนันต์  ..นอย หน่อย น้อย... 
  • เป็นการรำที่สวยงามมากๆ  เป็นชุดเอกของการแสดงทีเดียว 
  • ทุกวันนี้  ครูอ้อยก็ใช้  รัตนมณี  ทับทิม  กับ  ไพลินค่ะ 

ขอบคุณค่ะ  ที่ทำให้ครูอ้อยคิดถึง  วันเก่าๆที่น่ารัก  และมีความสุขค่ะ

เอาอีก  เอาอีก

รำกลองยาว  ล่ะคะ

  • สวัสดีค่ะ
  • วันเสาร์ค่ะ   สีอะไรดีคะ  อิอิ
  • สวัสดีครับครูหญ้าบัวP
  • ครูหญ้าบัวเกิดวันศุกร์ อัญมณีที่เหมาะที่สุดคือ ไพลิน พลอยสีฟ้า พลอยสีน้ำเงิน
  • อย่างอื่นก็ใช้ได้นะครับ
  • แต่ยกเว้น เขียวสด หมอกเมฆ พลอยสีขุ่น มุกดาหาร
  • ขอบคุณครูหญ้าบัวครับ
  • สวัสดีครับคุณหมอแม่น้องโข่งP
  • เพลงยาวอย่างไรต้องจำให้ได้ครับ
  • ถ้าจำเนื้อเพลงไม่ได้ก็จะนึกท่ารำไม่ออกครับ
  • ขอบคุณแม่น้องโข่งครับ
  • สวัสดีครับพี่หนิงP
  • ไพลิน พี่หนิงก็ใช้ได้ จะเสริมในเรื่องเดช หรืออำนาจ
  • แต่ถ้าเหมาะสุด เหลืองสด แสด บุษราคัม ครับ
  • ที่ควรยกเว้น คือ ดำ ม่วง เทา นิลดำ ครับ
  • ขอบคุณพี่หนิงครับ
  • สวัสดีครับคุณครูพี่อ้อยP
  • ทับทิม ใช้ได้ทุกวัน ยกเว้น คนที่เกิดวันจันทร์ครับ
  • ไพลิน ใช้ได้ทุกวัน ยกเว้นคนเกิดวันอาทิตย์ครับ
  • รำกลองยาว ขอติดไว้ก่อนน๊อ....
  • ขอบคุณพี่สาวครับ
  • สวัสดีครับคุณครูรักษ์P
  • คุณครูรักษ์ เกิดวันเสาร์ เหมือนผมเลย อิอิ
  • ต้องใช้สีดำ ม่วง เทา นิลดำ
  • สีต่างๆก็ใช้ได้แต่อาจจะเสริมเรื่องอื่นๆครับ
  • ยกเว้น ห้ามเด็ดขาด น่ะ เขียว เขียวสด มรกต หยก ครับ เพราะเป็นกาลกิณี
  • ขอบคุณครูรักษ์ครับ 
P
ดิฉันเกิดวันสาร์ค่ะ
ใครๆก็ห้ามสีเขียวค่ะ เลยไม่ค่อยกล้าใส่
  • สวัสดีครับคุณsasinandaP
  • สีเขียวเป็นสีต้องห้ามของคนเกิดวันเสาร์จริงๆแหล่ะครับ
  • ตัวกระผมเองก็เกิดวันเสาร์ ตอนเด็กๆชอบสีเขียวเป็นชีวิตจิตใจ พอเราได้เรียนรู้อะไรเกี่ยวกับความหมายแล้ว ตอนนี้ไม่พยายามที่จะชอบสีเขียวครับ
  • ขอบคุณมากครับ

ดีคะหนูอยากได้ประวัติของประวัตินพรัตน์

อยากรำจังเลยแฮะ

ระบำชุดนี้สวยมาก

ตอนนี้หนูกำลังรำระบำนพรัตน์อยู่ค่ะ แสดงเป็นทับทิมค่ะ หนูชอบเพลงนี้ค่ะ

สวัสดีคะ อ.บัวชูฝัก

นู่อยากได้ความหมายของเพลงระบำนพรัตน์

เพราะหนูอยากรู้ความหมายทีู่ถูกต้อง

หนูไม่แน่ใจว่าหนูจะัเข้าใจถูกต้องทั้งหมดหรือป่าวคะ

ตอบหนูด้วยนะคะ

ขอบคุณคะ....................

หนูได้มีโอกาศได้รำระบำชุดนี้หนูดีใจนะค่ะที่ได้รำ

หนูรำเพทยค่ะ

แก้วเพทายพรายแสงสีแดงเรื่อ

พรรณอะเคื้อลำยองผุดผ่องใส

นำศิริมงคลดลโชคชัย

กำจัดภัยผองอุบาทว์ให้คลาดคลาย

แดงสลัว เพทาย

พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท