แซนโฎนตาบูชาบรรพบุรุษ : คนต่อเรือ
เมื่อวานนี้ (10 ตุลาคม 2550)...แรม 14 ค่ำ เดือน 10 ช่วงบ่ายๆ ชาวสุรินทร์ เชื้อสายเขมร จะพร้อมใจกันทำพิธี แซนโฎนตา (แซน= เซ่นไหว้, โฎนตา = บรรพบุรุษที่ล่วงลับไปแล้ว) เพื่อเซ่นไหว้บรรพบุรุษที่ล่วงลับไปแล้ว ซึ่งมีความเชื่อว่าเป็นวันที่ ไตรโลกได้เปิดประตูมิติ...ให้วิญญาณจาก...นรก...สวรรค์...กลับมาเยี่ยมบุตรหลานและญาติมิตรในเมืองมนุษย์...
ลูกหลานจะเตรียมของเซ่นไหว้...ที่นอนหมอนปูด้วยผ้าขาวหันหัวนอนไปทางทิศตะวันออก...จัดเสื้อ,ผ้าขาวม้า,ผ้าถุงไหม,ผ้าโสร่งและเงิน ไว้ในถาด... พร้อมเครื่องเซ่นไว้ที่ลูกหลานเตรียม... หัวหมู ไก่(ทั้งต้ม ปิ้ง อบ ทอด) หมากพลู บุหรี่ สุรา น้ำหวาน น้ำ ข้าวต้ม ขนมต่างๆ ผลไม้ จะมากหรือน้อยขึ้นอยู่กับจำนวนของลูกหลาน ...(ครูกั๊ตจัง...คุณแม่มีลูกแค่ 12 คน และเป็นลูกคนที่ 11 ของครอบครัว)...
ของเซ่นไหว้ไม่ต้องพูดถึง...สารพัดอย่าง เมื่อเสร็จจากพิธีเซ่นไหว้ ...ลูกๆหลานๆ ก็รับประทานอาหารร่วมกัน...
โฎนตาเมื่อรับของเซ่นไหว้แล้วจะไปนอนถือศีลที่วัด...รุ่งเช้าคือวันนี้ (11 ตุลาคม 2550) แรม 15 ค่ำ เดือนสิบ ลูกหลานจะไปทำบุญตักบาตรกันที่วัด...แล้วคืนวันนี้โฎนตาจะกลับมานอนที่บ้านกับลูกหลาน....และลูกหลานก็จะจัดเตรียมเรือที่ทำจากกาบกล้วยเพื่อนำส่งโฎนตากลับไป..โดยใส่ของที่เซ่นไหว้อย่างละนิดอย่างละหน่อยและเงิน (ตัดกระดาษและเขียนจำนวนเงินเอาเอง...เป็นหมื่นเป็นล้าน...)
เมื่อสมัยเด็กๆ...ครูกั๊ตจังขี้สงสัยมาก
“คุณแม่ขา...ใส่ของจนเต็มเรือแบบนี้แล้วคุณตาคุณยายคุณปู่คุณย่า..จะนั่งตรงไหนค่ะ...เรือก็จมสิค่ะ”...
คุณแม่ไม่ตอบ... คุณแม่จะเตือนลูกๆว่าวันนี้ห้ามงอแงและห้ามทะเลาะกัน...เพราะโฎนตาจะมานอนที่บ้านด้วย...
ครูกั๊ตจังเกิดความสงสัยอยากเห็นโฎนตา (ตั้งแต่เกิดมาไม่เคยเห็นคุณตาคุณยายคุณปู่คุณย่า...เพราะท่านเสียชีวิตก่อนที่ครูกั๊ตจังยังไม่เกิด)...
คืนนั้นจึงถ่างตานอนรอดูโฎนตาทั้งคืน...อยากเห็นว่ามีหน้าตาแบบไหน...
ประมาณตีสี่กว่าๆ คุณแม่ก็จะปลุกลูกๆ ไปส่งโฎนตา...
คนอื่นไม่มีใครลุก...นอนคลุมโปงอยู่เพราะฝนตกพรำๆ...
ครูกั๊ตจังจึงต้องไปกับคุณแม่...พร้อมกับบ่นเชิงต่อว่า
“ไม่เห็นมีโฎนตามาซักคน...คุณแม่โกหก”...
คุณแม่จุดขี้ไต้ลงไปในลำเรือ...พร้อมกับปล่อยเรือลงสระน้ำ...และให้เดินทางให้ถึงบ้านถึงเมือง...
ขอให้โฎนตาให้พรให้ลูกหลานอยู่เย็นเป็นสุข....
ตั้งแต่นั้นมา....ทุกปีของวันแซนโฎนตา...ครูกั๊ตจัง...จะต้องมีหน้าที่ทำเรือกาบกล้วยเพื่อส่งโฎนตาทุกปี......ปีนี้ก็เช่นเดียวกัน.....
ถึงแม้ว่าคุณแม่จะเสียชีวิตไปหลายปีแล้ว...ก็ตาม...
ขอให้คุณแม่และโฎนตาทั้งหลายเดินทางกลับสวรรค์ด้วยความปลอดภัย....
....รักคุณแม่มาก......นะคะ...
สวัสดีครับ
ขอบคุณค่ะ
ซึ้งค่ะ ครูอ้อยมาอ่านแล้วนะคะ คนดี โอ๋ มาหาครุอ้อยค่ะ มามา ครุอ้อยจะรับขวัญให้เอง
หาเอกสารมาทำ นะคะ เตรียมต่อสู้ ต่อไปอีกนะคะ
เราจะเป็นกำลังใจให้กันนะคะ
ข้อมูลน้อยไม่ค่อยเข้าใจ