หลวงหนุ่ย หรือพระครูสังฆรักษ์ปราณพ ฐิตคนฺโธ เกจิอาจารย์ชื่อดังด้านจตุคามรามเทพ ผู้ช่วยเจ้าอาวาสวัดหงษ์ประดิษฐาราม (วัดคอหงส์)... เป็นเพื่อนกับผู้เขียนมาเกือบยี่สิบปี สองสามวันนี้ท่านต้องมรสุมหนัก ผู้เขียนอ่านข่าวก็รู้สึกหดหู่ในฐานะเพื่อนสหธรรมิกด้วยกัน จึงขอเล่าเรื่องหลวงหนุ่ยบางแง่มุมซึ่งคิดว่าคนทั่วไปอาจไม่ทราบ...
พ.ศ. ๒๕๓๓ ผู้เขียนมาเรียนบาลี ปธ.๔ ที่วัดคอหงส์ ก็รู้จักกับท่านพระครูฯ หรือหลวงหนุ่ย มาตั้งแต่นั้น โดยผู้เขียนและเพื่อนรุ่นราวคราวเดียวกันจะเรียกว่า คุณปราณพ หรือ หลวงปราณพ และเรียกติดปากกันมาจนปัจจุบัน...
คุณปราณพ แม้จะอายุมากกว่าผู้เขียน ๓-๕ ปี แต่บวชหลังผู้เขียนหนึ่งปี ซึ่งตามสำนวนวินัยก็คือ อ่อนพรรษากว่าผู้เขียนหนึ่งพรรษา... ดังนั้น จึงมักจะนั่งใกล้ๆ กัน เมื่อมีงานทั่วๆ ไป ... และเพราะว่าบวชหลังผู้เขียนนี้เอง ทำให้เป็นธรรมเนียมเมื่อเจอกัน คุณปราณพมักจะยกมือไหว้ผู้เขียนก่อนเสมอ แม้กระทั้งปัจจุบัน...
ประมาณเดือนก่อน ผู้เขียนได้เจอคุณปราณพครั้งสุดท้ายที่ร้านน้ำชาภายในวัดคอหงส์... ผู้เขียนเพิ่งเข้ามานั่ง ประเดี่ยวก็เห็นท่านเข้ามา เมื่อแรกมาท่านก็นั่งอยู่โต๊ะอื่น พอเห็นผู้เขียนท่านก็ยกมือไหว้ ทักทายแล้ว ย้ายมานั่งกับผู้เขียน... จำได้ว่า ท่านสั่งโอเลี้ยง และผู้เขียนก็สั่งโอเลี้ยง... หลังจากสนทนากันเล็กน้อย ผู้เขียนก็ถึงเวลาสอน จึงขอตัวก่อน แต่ก่อนจะลุกขึ้น ผู้เขียนก็บอกให้เจ้าของร้านมาเก็บตัง... พรางคุยติดตลกในร้านน้ำชาว่า เราเลี้ยงโอเลี้ยงเกจิอาจารย์ดังเลย วันนี้ ... (โอเลี้ยงแก้ว ๑๐ บาท)
......
คุณปราณพเรียนแต่นักธรรม ไม่ได้เรียนบาลี... สมัยก่อนโน้น ท่านจะบิณฑบาตเยอะ ส่วนที่ได้มา ก็นำมาเอื้อเฟื้อต่อบรรดาพระ-เณร และญาติโยมผู้ขัดสนอื่นๆ ตลอด...
ความสามารถอื่นๆ เท่าที่ผู้เขียนและคนอื่นๆ รับรู้ได้สมัยนั้น ก็คือ ท่านมีวาทศิลป์ มีความสามารถอย่างยิ่งยวดในการอบรมคุณธรรมจริยธรรมต่อเด็กๆ (อย่างน้อยก็พูดเก่งกว่าผู้เขียน)... อีกอย่างก็คือ ท่านชอบถ่ายรูปและวีดีโอ เมื่อมีงานภายในวัด ท่านก็มักจะรับหน้าที่นี้...
อัธยาศัยทั่วไปนั้น คุณปราณพเป็นคนใจดี กล่าวคือ มีน้ำใจต่อผู้น้อยผู้ใหญ่ทั่วไป จำได้ว่าประมาณสิบปีก่อน (๒๕๔๐-๔๒) เมื่อผู้เขียนกลับมาสอนบาลีที่วัดคอหงส์... ตอนนั้น นอกจากจะสมุดแล้ว ก็คือม้วนเทปเพื่อใช้บันทึกเสียงอ่านบาลีหรือคำแปล ซึ่งเป็นสิ่งสำคัญต่อนักเรียนบาลี คุณปราณพจะบอกบุญต่อผู้ศรัทธาทั่วไป และนำมาแจกพระ-เณรอยู่ตลอด....
ในคราวมีงานการในวัด ข้าวสาร น้ำ หรืออื่นๆ ก็มีคุณปราณพนี้แหละเป็นกำลังสำคัญในการบอกบุญต่อผู้มีจิตศรัทธาทั่วไป (ท่านเป็นคนหาดใหญ่โดยกำเนิด จึงมีญาติโยม หรือพรรคพวกมาก เป็นธรรมดา)
หน่วยฯ มจร. สงขลา ซึ่งตั้งอยู่ที่วัดคอหงส์ ที่ผู้เขียนสอนอยู่นี้ก็เช่นเดียวกัน... ตั้งแต่ก่อตั้งมา ๓ ปี คุณปราณพซึ่งตอนนี้เป็นเกจิดังแล้ว ช่วยเหลือตลอด เฉพาะเงินที่ช่วยเหลือนั้นไม่ต่ำกว่าล้านบาทแน่นอน และมีสิ่งของอื่นๆ อีกต่างหาก...
.....
ในด้านวัตถุมงคล หรือพระเครื่องนั้น คุณปราณพชอบเรื่องนี้มานานแล้ว... หลายปีก่อนผู้เขียนกลับมาจากกรุงเทพฯ เห็นที่กุฏิของท่านนั้น มีตู้บรรจุวัตถุมงคล หรือพระเครื่องตั้งโขว์อยู่ด้วย... ก็รู้ว่าท่านรับซื้อขายแลกเปลื่ยนด้านนี้... แต่ผู้เขียนไม่สนใจเรื่องนี้ ก็เลยผ่านไป มิได้สนใจอะไรนัก...
แม้ว่าจะรู้จักกันนานแล้ว แต่วิถีชีวิตและความเป็นอยู่แตกต่างกัน ผู้เขียนจึงไม่เคยคลุกคลี หรือท่องเที่ยวไปไหนเป็นการส่วนตัวกับคุณปราณพ... เพียงแต่เจอหน้ากันก็ยกมือไหว้ ทักทาย ถามไถ่สุขทุกข์ หรือฉันข้าวร่วมกันยามมีงานเท่านั้น... ผู้เขียนไม่เคยรับรู้ในความดังของคุณปราณพ จนกระทั้งปีที่แล้วนี้เอง จึงรู้ว่าเป็นเกจิดัง โดยเฉพาะด้านจตุคาม...
มีเพื่อนผู้เขียนหรือญาติหลายคน ทราบว่าผู้เขียนเป็นศิษย์วัดคอหงส์ จึงถามว่า รู้จักหลวงหนุ่ยหรือไม่ ผู้เขียนก็บอกว่า รู้จัก เป็นเพื่อนกัน ...เมื่อต้องการให้ผู้เขียนช่วยขอจตุคามมาฝาก ผู้เขียนก็บอกว่า ไม่ขอ ถ้ายืมเงินหรือขอเงินสักหมื่นยามจำเป็นก็อาจกล้าขอ แต่ถ้าจตุคาม ไม่ขอ... ทำนองนี้ ซึ่งวันก่อนที่เจอคุณปราณพที่ร้านน้ำชา ก็เล่าเรื่องนี้ให้ท่านและเพื่อนรูปอื่นๆ ฟัง เป็นเรื่องขำๆ ในแวดวงเพื่อน...
......
ผู้เขียนไม่เคยรู้ว่า ในความเป็นอยู่ของคุณปราณพนั้น ท่านจะทำถูกหรือทำผิดประการใดบ้าง เพราะแม้จะเป็นเพื่อนกันนาน แต่ก็มิเคยคลุกคลีกันดังที่เล่ามาแล้ว... แต่เคยฟังผู้สันทัดกรณีคนหนึ่งบอกว่า กับเทพบางองค์นั้น (เทพฮินดู มิใช่จตุคาม) ถ้าเราทำไม่ถูกต้อง บูชาไม่ถูกหลักแล้ว เทพเหล่านั้นก็อาจพาเราเพี้ยนๆ ได้ (ถ้าบารมีไม่พอ)...
มานึกถึงพระบาลีว่า กมฺมุนา วตฺตตี โลโก สัตว์โลกย่อมเป็นไปตามกรรม ... คุณปราณพก็เช่นเดียวกัน ดี ชั่ว ผิด ถูก และอื่นๆ นอกจากที่สังคมรับรู้แล้ว ผู้เขียนก็ไม่ทราบ... รู้แต่เพียงว่า ท่านเป็นเพื่อนที่ดี มีน้ำใจ เสมอตนเสมอปลาย... ประมาณนี้
สวัสดีครับ
ขอกราบเรียนว่า บันทึกนี้ทำให้ความคิด ความรู้สึก และมุมมองผม ต่อพระท่านนี้ กลับมาอยู่ตรงกลางมากขึ้นกว่าเดิมจากที่ เคยเอียงไปอีกข้างครับ
กราบนมัสการหลวงพี่BM.chaiwut
ดิฉันไม่ค่อยได้ติดตามข่าวแบบนี้สักเท่าไหร่ แต่ได้ยินคนพูดถึงหลวงหนุ่ยเมื่อ ๒ วันก่อน พร้อมกับเล่าพฤติกรรมต่างๆ ดิฉันคิดเสมอว่า ๑. นสพ. ก็ชอบนำข่าวแบบนี้มาขยาย เพราะมักเป็นที่สนใจ ทำให้ขายหนังสือพิมพ์ได้มาก ๒. ผู้อ่านข่าวในทีวีก็มักทำตัวเป็นผู้รู้ ราวกับอยู่ในเหตุการณ์ สามารถวิจารณ์คนที่เป็นข่าวต่างๆ นานาๆ ได้ แต่จริงๆ แล้ว เพียงแต่อ่านจากหนังสือพิมพ์เท่านั้น ๓. ผู้ฟัง ผู้อ่านทั้งหลายก็เชื่อตามที่ได้ยิน แล้วก็มาเล่าต่อ... ข่าวก็อาจจะดังอยู่สักประมาณ ๒ ๓ วัน แล้วก็จางหายไป จำกันไม่ค่อยได้แล้ว แม้นว่าตอนได้ยินจะตื่นเต้นกันปานใดก็ตาม
เวลาดิฉันฟังเรื่องเหล่านี้แล้ว (ไม่ใช่เฉพาะเรื่องนี้) มักฟังหูไว้หู แต่ส่วนใหญ่มักไม่ได้ค่อยให้ความสนใจมากนักค่ะ จนบางครั้งอาจตกข่าวไปบ้าง..
ได้อ่านบันทึกของหลวงพี่ก็เป็นอีกมุมมองหนึ่ง และเห็นด้วยเป็นอย่างมากกับประโยคที่ว่า สัตว์โลกย่อมเป็นไปตามกรรม ค่ะ
กราบนมัสการครับ
นมัสการหลวงพี่ครับ
ผมได้อ่านแต่ขอเลือกเสพอย่างสุขใจในความหมายของคำว่า "เพื่อน" ครับ ประเด็นอื่นไม่มี คห.ครับ