ซ้อมแผนรองรับอุบัติเหตุหมู่

               โรงพยาบาลบ้านตาก เป็นโรงพยาบาลที่อยู่บนเส้นทางหลักของประเทศ ติดทางหลวงเอเชีย ที่มีรถราสัญจรไปมาจำนวนมาก แต่เดิมยิ่งเป็นถนนสองเลนด้วยแล้วอุบัติเหตุจะเกิดบ่อยมาก แต่ก็ไม่ค่อยรุนแรงนักเพราะรถวิ่งได้ไม่เร็วมากแต่พอเป็นถนนสี่เลน อัตราการเกิดอุบัติเหตุดูลดลงแต่ความรุนแรงกับสูงมากขึ้น

                ในแต่ละปีจะมีทัวร์มาลงอยู่อย่างน้อย 1 คณะ แต่ไม่ได้ลงท่องเที่ยว เป็นการลงข้างถนนเพราะเกิดอุบัติเหตุ แต่ก็ไม่ใช่แค่รถทัวร์เท่านั้น มีรถอื่นๆอีกบ่อยๆ มีครั้งหนึ่ง เจ้าหน้าที่ของเราเห็นรถเก๋งคันหนึ่งแล่นเลยลงถนนตรงข้ามกับโรงพยาบาล เห็นกันจะจะ พร้อมกับทีมกู้ชีพของเราต้องแบกเปลพร้อมอุปกรณ์ช่วยชีวิตปีนลงไปช่วยเหลือขึ้นมาและพบว่าเสียชีวิต ณ ที่เกิดเหตุ 1 คน และอีกคนไปเสียชีวิตที่โรงพยาบาลจังหวัดในจำนวนที่นั่งมาทั้งหมด 5 คน หรืออีกครั้งหนึ่งเป็นทัวร์ชาวต่างชาติมาลงตอนตี 2 หลังจากดูแลเรื่องการบดเจ็บแล้ว เราต้องดูแลเรื่องที่พักและอาหารการกินให้ด้วย และในแต่ละเทศกาลเราจะต้องยืมเสื่อและที่นอนจากทางวัดมาเตรียมไว้เผื่อมีอุบัติเหตุที่จะต้องจัดที่พักสำหรับผู้บาดเจ็บเล็กน้อยไว้ด้วย

                หากมีผู้ประสบอุบัติเหตุตั้งแต่ 5 คน ขึ้นไป เราก็จะถือว่าเป็นอุบัติเหตุหมู่ หากประเมินสถานการณ์แล้วพบว่าทีมที่ปฏิบัติงานอยู่ไม่สามารถรองรับภารกิจได้ แพทย์เวรจะประกาศใช้แผนรองรับอุบัติเหตุหมู่ทันที ในแต่ละปีก็มีการประกาศแผนอุบัติเหตุหมู่ทุกปี ทำให้เราต้องมีการเตรียมความพร้อมในการซ้อมแผนรองรับอุบัติเหตุหมู่ทุกปีๆละ 2 ครั้งคือในช่วงเดือนธันวาคมและเดือนเมษายนของทุกปี การเกิดอุบัติเหตุหมู่ในช่วงเวลาราชการมักไม่ค่อยมีปัญหาวุ่นวายนักเพราะทีมเจ้าหน้าที่จะมีพร้อม แต่หากเกิดในช่วงนอกเวลาราชการจะมีความวุ่นวายมากเพราะอัตรากำลังที่ปฏิบัติงานอยู่จะไม่เพียงพอหากมีการบาดเจ็บตั้งแต่ 10 คนขึ้นไป หรือ 5 คนขึ้นไปแต่มีคนไข้หนักที่ต้องดูแลมากกว่า 1 คน การประกาศใช้แผนจะมีการระดมเจ้าหน้าที่จากบ้านพักขึ้นมาช่วยปฏิบัติงานโดยถือเป็นหน้าที่ของทุกคนที่ต้องขึ้นมาและไม่มีค่าตอบแทนนอกเวลาให้ ถือว่ามากันด้วยใจจริงๆ

                การซ้อมแผนรองรับอุบัติเหตุหมู่ของโรงพยาบาลบ้านตาก จึงต้องมีการเตรียมความพร้อมทั้งในและนอกเวลาราชการ เราจึงมีการซ้อมแบบแผนA คือในเวลาราชการและแผน B คือนอกเวลาราชการ ในการซ้อมส่วนใหญ่จะแจ้งให้เจ้าหน้าที่ทราบเพื่อจะได้ทบทวนความพร้อมและหน้าที่ของแต่ละคนแต่ก็จะดูไม่ค่อยเหมือนจริงนักเพราะเจ้าหน้าที่จะเตรียมความพร้อมเร็วมาก แต่เราก็มีการซ้อมแบบไม่บอกเจ้าหน้าที่ทราบเหมือนกันและรู้สึกว่าจะสมจริงสมจังมากกว่า นอกจากนี้ในการซ้อมแผนจะมีทีมจากโรงพยาบาลจังหวัด จากสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดและจากสำนักงานสาธารณสุขอำเภอมาเป็นผู้ประเมินการซ้อมด้วย หลังการซ้อมจะมีการประชุมประเมินผลสิ่งที่ต้องปรับปรุงกันทันทีซึ่งทำมานานแล้ว พอมาทำKM ก็เลยรู้ว่ากิจกรรมแบบนี้เขาเรียกว่า AAR : After action review

            การซ้อมแผนแต่ละครั้งนอกจากทีมเจ้าหน้าที่ของโรงพยาบาลที่ต้องแบ่งออกเป็นทีมแจ้งข่าวและขอกำลังสนับสนุน  ทีมตามเจ้าหน้าที่ ทีมสรุปรายชื่อ ทีมสีแดง(ห้องฉุกเฉิน) ทีมสีขาว(ตรวจคัดกรองก่อนเข้าจุดบริการ)  ทีมสีเหลือง(บาดเจ็บปานกลาง) ทีมสีเขียว(บาดเจ็บเล็กน้อย) ทีมสีดำ(เสียชีวิต)  ทีมEMS (ออกไปจุดเกิดเหตุ) ทีมทำบัตร ทีมเก็บทรัพย์สิน ร่วมกับทีมกู้ภัยของอำเภอ ทีมของตำรวจและทีมกู้ภัยของเทศบาล   ดังนั้นการซ้อมแผนอุบัติเหตุหมู่จึงเป็นการทำงานแบบซูเปอร์สหสาขาวิชาชีพ ที่ต้องร่วมมือกันหลายหน่วยงาน

                ใกล้ถึงเทศกาลปีใหม่ ทางโรงพยาบาลบ้านตากจะจัดซ้อมแผนรองรับอุบัติเหตุหมู่ ในวันที่ 26 ธันวาคม 2548 เวลา 13.00 น. เป็นต้นไป ร่วมกับทีมงานสาธารณสุขอำเภอ ตำรวจ เทศบาลและอำเภอ เพื่อเตรียมความพร้อมในเทศกาลปีใหม่นี้