การออกแบบการศึกษา ถ้าเอากระบวนการในระบบ นอกระบบ และตามอัธยาศัยมาผสานให้เนียนเป็นเนื้อเดียวกัน อานุภาพของวิธีการเรียนจะส่งผลให้เกิดบรรยากาศความรู้ที่สนุกและร่าเริง ไม่เครียดแต่จะเก็บเกี่ยวความรู้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ความรู้และกระบวนการเรียนรู้นอกห้องเรียน มีมากกว่าที่อยู่ในตำรามากมายนัก ดังเช่นที่ชาวปูนซิเมนต์ไทยเที่ยวประเวณทั่วไทยไปเจาะใจความรู้ ไปกินไปนอนกอดความรู้ ..
ในระดับการจัดการในโรงเรียนไม่ใช่ว่าทำไม่ได้ หลายคนจะถามว่าทำอย่างไร ลุกอย่างไร บางทีอาจจะต้องสอนวิชาลุกจากเก้าอี้ วิชาก้าวขาออกนอกรั้วโรงเรียนด้วยกระมัง แต่ถ้าท่านใดจะเรียนลัด ในวันที่18กรกฎาคม ศกนี้ มหาวิทยาลัยราชภัฎพระนคร จะสอบวิทยานิพนธ์หลักสูตรปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาการศึกษาเพื่อการพัฒนาท้องถิ่น ในหัวข้อ”การจัดการความรู้ในท้องถิ่นเพื่อเสริมสร้างวิถีการเรียนรู้ที่เข้มแข็งในสถานศึกษาและชุมชน:กรณีศึกษาโรงเรียนเม็กดำ อำเภอพยัคฆภูมิพิสัย จังหวัดมหาสารคาม” ศิษย์บ้านนอกที่มีนามกรว่า ผ.อ.ศักดิ์พงศ์ หอมหวน เข้าสอบ หัวใจของเรื่องอยู่ที่การสร้างกระบวนการจัดการความรู้ในท้องถิ่น แทนที่จะเขียนป้ายหรูติดข้างรั้วโรงเรียน “เชิญแวะโรงเรียนของท่าน” บุคลากรของโรงเรียนเม็กดำแห่งนี้ เด็กนักเรียน ครู แม้แต่นักการภารโรง ได้ออกไปแสวงหาพันธมิตรเรียนรู้ในที่ต่างๆทั้งปี
วิธีการ เขานำหน้าด้วยการค้นหาความรู้ในตัวคน ทำแบบรายการคนค้นคน แต่ของที่นี่ไม่ค้นอย่างเดียว แต่ได้คว้าเอาคนที่มีความรู้เรื่องธรรมชาติ วัฒนธรรมประเพณี มาเป็นเครื่องมือในการสร้างเสริมความรู้ระหว่างกัน ออกไปเชื่อมโยงกับหน่วยงานภายนอก ไปทำวิจัยร่วมกับนักวิจัยมืออาชีพเรื่องไก่ไข่ สุกร สมุนไพร และพืชผักต่างๆ ให้ลูกศิษย์ไปเรียนที่มูลนิธิขวัญข้าว แล้วกลับมาดำนา ทำการวิจัยเรื่องพันธุ์ข้าว ขึ้นรถไฟไปเรียนเกษตรธรรมชาติกับกลุ่มราชธานีอโศกที่จังหวัดอุบลราชธานี ให้ลูกศิษย์ไปฝึกงานกับกระเบื้องค๊อตโต้ ยังมีกิจกรรมเรียนรู้รอบๆชุมชนอีกมากยากที่จะสาธยายได้ครบครัน จากการเปลี่ยนแปลงการเรียนรู้ที่ว่านี้ ทำให้พวกหัวขี้เลื่อยหายจ๋องเพราะตระหนักว่า ตนเองก็เป็นพระเอกได้ถ้าระบบการศึกษาเข้าใจและให้โอกาส ไม่ต้องหนีห้องเรียน ไม่ต้องก้มหน้าเรียน และไม่ต้องเบื่อหน่ายการเรียน หลักสูตรการเรียนภาคปฏิบัติมีความสำคัญมากกว่าที่จะเรียนเฉพาะในหน้ากระดาษ อย่างแน่นอน
ทำให้ค้นหาตอบคำถามได้ว่า การเปิดห้องเรียนสู่โลกกว้างทำอย่างไร เอาวิชาชีพเข้าสู่วิชาการได้อย่างไร วิชาเศรษฐกิจพอเพียงยืนอยู่มุมไหนของการเรียนในแต่ละช่วงชั้น เลิกฝันด้วยการตั้งโรงเรียนในฝันแบบลมๆแล้งๆเสียเถอะ ชี้ชวนกันมาเรียนด้วยของจริง ออกจากโลกเสมือนจริง มันถึงจะมีเศษเสี้ยวความจริงไปให้ประเมิน
สิ่งที่เกิดขึ้นในชุมชนบ้านเม็กดำ เด็ก ครู ผู้ปกครอง ผู้นำในชุมชนทุกหมู่เหล่า ถูกกระบวนการในวิทยานิพนธ์เรื่องนี้จูงมือออกไปสู่สนามแห่งการเรียนรู้ เริ่มปะติดปะต่อความคิดว่า..วันนี้เขาอยู่กับความรู้อะไร ถ้าได้ทบทวนในประเด็นนี้ เขาจะสะดุ้งตื่นว่าความรู้วิ่งผ่านเขาไปไม่รู้กี่หมื่นกี่แสนเรื่อง ถ้ายังไม่ให้ความสำคัญของการเรียนรู้ ก็จะเป็นคนสอบตกวิชาที่จะอยู่ในโลกใบนี้อย่างปกติสุขได้
บัดนี้ทุกอย่างพร้อมแล้ว18ก.ค.เราจะประมวลผลสาระนิพนธ์เรื่องดังกล่าว ผมกราบเรียนเชิญท่านศาสตราจารย์เสน่ห์ จามริก มาเป็นผู้ทรงคุณวุฒิในการสอบ เวลา9.00น.-12.00น. ณ มหาวิทยาลัยราชภัฎพระนคร ญาติมิตรG2K.สนใจจะไปเป่าน้ำหิ้วปีกเข้ามุม ก็เชิญติดต่อขอบัตรคิวได้ที่ ผ.อ.ศักดิ์พงศ์ หอมหวน
ช่วงบ่ายเราจะย้ายขบวนไปที่โรงเรียนรุ่งอรุณ ที่นี่มีงานครบรอบ10ปีของโรงเรียน เขาจะเชิญครูบาอาจารย์ที่เคารพนับถือไปสนทนาสุนทรี ผมก็พลอยติดร่างแหไปด้วย ครูใหญ่ส่วนมัธยมชวนคุณครูที่รับผิดชอบ มานำพวงมาลัยมามัดจำเชิญไปร่วมงาน ผมได้ตกปากรับคำเป็นที่เรียนร้อยแล้วว่า ผมจะไปชวนคุยในหัวข้อ “หัวอกครูโรงเรียนรุ่งอรุณ” ญาติมิตรG2Kใน กทม.ที่เบื่อเรื่องม็อบ จะไปร่วมแลกเปลี่ยนเรียนรู้ได้นะครับ รายละเอียดติดต่อได้ที่บล็อกมหาชีวาลัยอีสานแห่งนี้ บัตรผ่านประตูขอเป็นรอยยิ้ม นำไปแลกบัตรอาหารเย็น ท่านคิดเห็นประการใดพิจารณาดูนะครับ
เรียน ครูบฯ ที่เคารพ
แหมน่าสนใจมากครับ ผมเคยไปโรงเรียนบ้านเม็กดำด้วย ไปแล้วรู้สึกอายเด็กๆมากเลยครับ เพราะว่า เขามีกระบวนการเรียนรู้ทีดีมากเลย ไม่รู้ว่าตอนที่ผมเป็นเด็กอยู่ มัวเอาเวลาไปทำอะไรบ้างนะ เฮ้อ
แต่ยังไงก็ขอรอลุ้น ผ.อ.ศักดิ์พงศ์ หอมหวน ให้ราบรื่นๆ
ขอบคุณครับ
ท่านไร้กรอบมาถึงเช้าวันที่27
เจตนา มาเยี่ยมยามกันเฉยๆ เสบยๆส่วนตัว
มากินไก่ย่าง สนทนา พากันเข้าป่า คุยภาษาต้นไม้ใบหญ้า ถ้าจะมาอย่าชักช้า เวลาไม่รอใคร
กราบสวัสดีท่านครู และทุกท่านครับ
เข้ามาเชียร์ท่าน ผอ. และมหาชีวาลัยอีสาน ด้วยครับ ในการร่วมสร้างบัณฑิต เพื่อชุมชนครับ เป็นต้นแบบที่ดีต่อชุมชนอีสานและสังคมไทยสืบไปครับ
กราบขอบพระคุณมากครับ