ทุนเดิมแห่งKM ณ.กำแพงเพชร(ตอนที่1)
ก้าวสู่การจัดการความรู้ในองค์กรระยะแรก ช่วงปลายปี 2542-2546 สำนักงานเกษตรจังหวัดกำแพงเพชรได้มุ่งเน้นพัฒนาบุคลากร ให้มีการพัฒนาขีดความสามารถหลัก ของนักส่งเสริมการเกษตร โดยมีกระบวนการในการพัฒนาบุคลากร ประกอบด้วย (1)การปรับแนวคิดและวิธีคิด (2)การสร้างทีมงานผู้ปฏิบัติการแลกเปลี่ยนเรียนรู้กับชุมชน(3)การกำหนดเป้าหมายในการทำงาน (4)สร้างระบบการทำงานขององค์กร
เราเคยมี CKO (คุณเอื้อ)ที่ชื่อ ท่านไพรัช หวังดี (ปัจจุบัน:เกษตรจังหวัดสุพรรณบุรี)ซึ่งนักส่งเสริมการเกษตรของกำแพงเพชร ได้พูดเป็นเสียงเดียวกันว่า “ผู้นำการเปลี่ยนแปลงมาสู่องค์กร” เพราะว่าบุคลากรทั้งองค์กรมีเป้าหมายมุ่งการพัฒนาสู่ LO
การปรับแนวคิดและวิธีคิดของบุคลากร จุดเริ่มต้นตรงนี้มุ่งเน้นการสร้างทีมงาน ที่มาด้วยใจโดยไม่มีการออกค่ำสั่ง เปิดโอกาสให้บุคลากรที่รับผิดชอบงานระดับผู้ปฏิบัติจริงภายใต้กลุ่ม,ฝ่ายต่างฯ ถ้าจะพูดง่ายฯก็คือ “ทุกคนต้องเปิดใจ”มาคุย ชวนคุย แลกเปลี่ยนความคิดเห็นในเชิงบวก ทุกคนในทีมต้องมองเป้าหมายงานขององค์กรเป็นหลัก บางครั้งต้องคิดนอกกรอบ ตราบใดถ้าบุคลากรทำงานรอสั่งอย่างเดียวนั้น จะส่งผลให้บุคลากรไม่กล้าปรับแนวคิดในที่สุด องค์กรนั้นก็จะกลายเป็นการรวมศูนย์อำนาจและล้าหลังในที่สุด การสร้างทีมงานผู้ปฏิบัติการแลกเปลี่ยนเรียนรู้กับชุมชน แน่นอนครับจะต้องมีการเปิดพื้นที่ปฏิบัติการให้บุคลากรได้มีการแลกเปลี่ยนความคิดเห็น นักส่งเสริมการเกษตรต้องลงพื้นที่ไปเรียนรู้กับชุมชน ต้องเข้าให้ถึง ในขณะเดียวกันการลงพื้นที่ต้องมีเป้าหมายงานและการสร้างบรรยากาศในการทำงานร่วมกัน เราเคยใช้เครื่องมือในการทำงานกับชุมชนที่เรียกว่า PAPและFFS.เปรียบเสมือนเรามีกล่องเครื่องมือที่จะนำไปแลกเปลี่ยนเรียนรู้กับชุมชนนั่นเอง
การกำหนดเป้าหมายในการทำงาน จะเป็นการต่อเนื่องจากการสร้างทีมได้แล้ว ทุกคนในทีมต้องเข้าใจในเป้าหมายเดียวกัน ต้องกำหนดเป้าหมายร่วมกันว่าจะลง ACTION ด้วยกัน โดยใช้หลักการมีส่วนร่วมคือ รวมคน ร่วมคิด ร่วมทำ ร่วมประเมินผลและร่วมรับผลประโยชน์ ทีมที่เกิดขึ้นในขณะนั้นได้แก่ (1) ทีมงานศูนย์บริการและถ่ายทอดเทคโนโลยีฯ(2)ทีมโครงการบ้านเล็กในป่าใหญ่(3)ทีมหม่อนไหม(4)ทีมพืชผักIPM(5)ทีมถั่วเหลืองIPM(6)ทีมข้าวIPMเป้าหมายงานก็จะเกิดขึ้นโดยทีมเป็นผู้กำหนดร่วมกันพร้อมกำหนดACTION PLAN
การสร้างระบบการทำงานขององค์กร กว่าจะมาถึงขึ้นตอนนี้ได้ก็ใช้ห้วงเวลาของการพัฒนา การเรียนรู้ร่วมกันนานหลายปีมาพอสมควร บุคลากรทุกระดับตั้งแต่ จังหวัด อำเภอ ตำบล และศูนย์บริการถ่ายทอดเทคโนโลยีการเกษตรประจำตำบล รวมทั้งทีมงานเครือข่ายจากกรมส่งเสริมการเกษตร ได้มีส่วนร่วมในการสร้างและพัฒนาระบบและยังถือปฏิบัติกันขององค์กรมาจนเท่าทุกวันนี้ โดยมีองค์ประกอบของการทำงานที่เรียกว่า 7 องค์ประกอบของเรานั่นเองประกอบด้วย (1)แนวทางพัฒนาการเกษตรประจำตำบล (2)กำหนดกลุ่มอาชีพเป้าหมาย (3)แผนพัฒนากลุ่มอาชีพ (4)สนับสนุนแผนพัฒนากลุ่มอาชีพ (5) แผนปฏิบัติงานของเจ้าหน้าที่ส่งเสริมการเกษตร(6)การสนับสนุนแผนปฏิบัติงานของเจ้าหน้าที่ผู้ปฏิบัติงานภาคสนาม(7)การติดตาม-ประเมินผล โดยมุ่งเน้นการประเมินผลตนเองแบบมีส่วนร่วม
สรุปห้วงของการพัฒนากรอบแนวคิดหรือการปรับเปลี่ยนแนวคิดและวิธีคิด ของบุคลากรในองค์กรภาครัฐนั้นมิใช่ง่ายฯครับ ต้องใช้เวลามาถึง 8 ปีเต็ม ว่ามีอุปสรรคมากมาย ถ้าหากเราไม่ยอมปรับเปลี่ยนวิธีคิดแล้ว องค์กรเราก็จะล้าหลังทันที เกษตรกรล่ะที่เขาอยู่ในชุมชนถ้าการประกอบอาชีพของเขามีปัญหาเขาจะไปปรึกษาใคร ณ.วันนี้เรายังคิดถึง CKO ที่เป็นนักปฏิบัติที่มีวิสัยทัศน์ที่กว้างใกล และเป็นนักยุทธศาสตร์การพัฒนา ที่มีความเข้าใจ เข้าถึงอย่าง ท่านไพรัช หวังดี อยู่น่ะครับ(โปรดติดตามตอนที่2ต่อไป)
ความเห็น (5)
>>>สวัสดีครับเข้ามาเยี่ยม ขอบคุณมากครับที่เสนอสิ่งดีๆ
เป็นทุนเดิมที่ยั่งยืนมาถึงทุกวันนี้ใช่ไหมครับ แตกหน่อต่อยอดทำให้ สนง.เกษตรจังหวัดกำแพงเพชร นำการแลกเปลี่ยนเรื่องการทำงานแนวการจัดการความรู้จนเป็นที่รู้จักกันทั่วไป และชื่อของคุณสายันห์ คุณน้องสิงห์ป่าสัก สร้างเครือข่ายนักปฏิบัติได้มากมาย ขอชื่นชมกับชาวเกษตรจังหวัดกำแพงเพชรที่ครั้งหนึ่งเคยมี CKO ที่ชื่อท่านไพรัช หวังดี
สัญญาว่าจะเข้ามาอ่านบทความของ อ.สายันห์ แบบแฟนประจำครับ ผมนำบล็อกนี้เข้าไว้ในแพลนเน็ตของผม 3 แพลนเน็ตเป็นที่เรียบร้อยแล้วครับ ขอนุญาตนะครับ
เรียนพี่วีระศักดิ์ และครูนงเมืองคอน
ดีใจอย่างสุดฯฯฯฯครับ ที่มาแวะเยี่ยม ต้องขอขอบคุณที่ให้กำลังใจครับ
- หวัดดีครับ พี่เขียวมรกต
- ผมก็อีกคน ที่ชื่นชม ท่านไพรัช จนบางครั้งลืมตัวไป ชมและยกตัวอย่าง ต่อหน้าคนอื่น (.....)
- ถ้ามีเกษตรจังหวัดอย่างท่านสัก ครึ่งกรมฯก็ดีนะ ครับ
ขอบคุณหนุ่มร้อยเกาะ ที่มาแวะเยี่ยม KM ต้องมองในทาง+มากฯฯฯฯฯฯน่ะครับ ขอบคุณครับ