คุณอำนวย : กับการสร้างบรรยากาศ

     ทักษะการจัดกระบวนการที่ผมคิดว่ามีความสำคัญอีกขิ้หนึ่ง ก็คือเรื่องการสร้างบรรยากาศที่เอื้อต่อการเรียนรู้  คุณอำนวยต้องพยายามสร้างยรรยากาศที่เป็นกันเอง  บรรยากาศที่มีช่องว่างระหว่างบุคคลให้น้อยที่สุด  ทั้งนี้เพื่อให้ผู้เรียนหรือผู้ร่วมแลกเปลี่ยนเรียนรู้ เปิดใจ เกิดความกล้าที่พูดจะคุย จะแสดงความคิดเห็น..

      สำหรับการสร้างบรรยากาศที่ผมใช้เป็นประจำและคิดว่าง่ายที่สุด นั่นคือการจัดที่นั่งแบบง่ายๆ ไม่มีโต๊ะ หรือบางคนรูปร่างสมบูรณ์ กว่าชาวบ้านจะนั่งบนเก้าอี้ก็ได้ หรือใครถนัดนั่งกับพื้นก็ตามสบาย แต่ส่วนใหญ่ก็จะยึดทางสายกลางคือจัดเก้าอี้เป็นวงกลม หรือวงรี ตามใจชอบ ทั้งนี้เพื่อที่จะให้ทุกคนได้เห็นหน้า เห็นตา หรือแม้แต่กระทั่งหนวด กันทุกคน บางทีก็จะหาต้นไม้ประดับมาวางไว้ ภายในห้องเพื่อให้เกิดสีสรรที่สบายตา รู้สึกผ่อนคลาย ......

       ก่อนจะเริ่มเปิดเวทีการเรียนรู้ก้อาจเปิดเพลงเบา ..หรือเพลงตามจริตของกลุ่มคน อย่างที่แก่งคอย ก็เน้นหมอรำไว้ก่อน  รองลงมาก็เพลงเพื่อชีวิต..เป็นต้น..บางทีถ้ากลุ่มผู้เรียนเป็นรุ่นป๋าๆหน่อยก็จะจัดเป็นแบบบรรยากาศในห้องอาหาร ที่ป๋าๆชอบไปกันล่ะครับ  คือจัดโต๊ะ เหมือนโต๊ะทานอาหาร  บนโต๊ะมีแจกัน ใส่ดอกไม้ (ส่วนใหญ่เป็นดอกกุหลาบ) มีลูกอม มีถั่ว มีของขบเคี้ยว วางไว้ให้ ถ้าเป็นห้องประชุมก็หรี่แสงไฟ ให้สลัวนิดๆ มีอยู่ครั้งหนึ่งผมดับไฟหมดเลย  แล้วจุดเทียนโดยใช้เทียนหอม ...พอป๋าๆทั้งหลายเข้าไปในห้องทำให้รู้สึกเหมือนห้องอาหาร แล้วดูกระชุ่มกระชวยขึ้นมาบ้าง  จะห่อเหี่ยวก็ตอนที่เห็นหน้าคุณอำนวยนี่แหละ...ครับ..(คราวหน้าถ้าจัดแบบนี้อีกผมจะไม่ลืมไปหาเด็กเชียร์เบียร์  มาเป็นผู้ช่วยคุณอำนวย ครับ)

       เมื่อเรื่องที่นั่งเรียบร้อยแล้ว ก่อนที่จะเข้าสู่หัวการเรียนรู้ก็ควรเริ่มจากการอุ่นเครื่อง  ด้วยการเล่นกิจกรรมกลุ่มสัมพันธ์ หรือนันทนาการเล็กๆน้อยเพื่อสร้างความตื่นตัว เตรียมความพร้อมของผู้เรียน ..ครับ..เมื่อ ได้จังหวะเหมาะก็เริ่มเข้าสู่กระบวนการเรียนรู้ ตามหัวข้อที่เตรียมไว้..

     ในระหว่างการเรียนรู้หากมีการถกเถียงกันมาก หรือบรรยากาศตึงเครียด คุณอำนวยอาจชวนคุยเปลี่ยนเรื่อง หรือ โยนคำถามให้แต่ละกลุ่มได้คิด เพื่อหยุดอารมณ์ความตึงเครียด ให้ สะดุด เปลี่ยนบรรยากาศ ลดความตึงเครียด ชั่วขณะ  หรือบางทีก็เปลี่ยนโจทย์ หรือหัวข้อการแลกเปลี่ยนนั้นก่อน ไว้รอให้ทุกคนได้กลับไปคิดแล้วค่อยมาแลกเปลี่ยนกันใหม่ในฌอกาสต่อไป ที่เหมาะสม

      คุณอำนวยมีส่วนสำคัญต่อการสร้างบรรยากาศที่เอื้อต่อการเรียนรู้อย่างมาก โดยเน้นให้เหมาะกับจริตของกลุ่มผู้เรียนที่ร่วมแลกเปลี่ยนเรียนรู้กัน ...ครับ ท่านใดที่มีมุขเด็ดสำหรับการสร้างบรรยากาศแล้วล่ะ อย่าลืมนำมาแลกเปลี่ยนเรียนรู้กันนะครับ..

 

[สิงห์ ป่าสัก]

• ชอบวิธีการสร้างบรรยากาศของพี่เรวัตรครับ ทั้งเสียงเพลง และการจัดแสง หากมีโอกาสจะขอนำไปปรับใช้ต่อนะครับ
• ขอบพระคุณมากครับที่นำมาแลกเปลี่ยน

[ภูคา]

ขอบคุณครับพี่สิงห์ป่าสัก..

• ด้วยความยินดีครับพี่ ก็คิดแบบยึดผู้เรียนเป็นศูนย์กลางไงครับผม...ก็ต้องเริ่มจากบรรยากาศจามที่เขาชอบๆกันก่อนครับ

[เมตตา]

เยี่ยมยุทธ์จริงๆ ท่าน...ที่เคยใช้ ...คอยจัดแต่ จำนวนคนที่อยู่ในวง...พื้นที่ห้องที่สามารถส่งผลถึงอารมณ์คนร่วมวง ภาพเพลงประกอบ...อาหารการกิน...ไม่เคยคำนึงถึงแสงสักที....แสงเทียนกับการเรียนรู้...น่านำไปดู...ขอบคุณหลาย

[ภูคา]

ขอบคุณมากครับพี่เมตตา...

เวลาผมจะจัดเวทีแต่ละครั้งผมจะหาข้อมูล ของกลุ่มผู้เรียนก่อน เมื่อจัดแล้วแล้วจดบันทึกไว้ ประเมินผลทุกด้าน ทั้งด้านเนื้อหาสาระ บรรยากาศ แต่พอจัดบ่อยๆก็จะรู้จริต ว่ากลุ่มนี้ชอบแบบไหน ชอบอะไร เมื่อไม่นานผมไปจัด เวทีแลกเปลี่ยนเรียนรู้ในร้านอาหาร...ได้อารมณ์ดีเหมือนกันครับ...