เป็นสิ่งที่จำเป็นสำหรับทีมงานที่จะต้องเรียนรู้กระบวนการและขั้นตอนต่าง เพื่อให้สามารถดำเนินการทดแทนกันได้
วันที่ 30 มกราคม 2550 วันนี้ ทีมงานของเราจากสำนักงานเกษตรจังหวัดกำแพงเพชร จำนวน 5 คน ประกอบด้วย หน.สายัณห์ เกียรติกำแหง ,คุณกมลรัตน นาคคำ, คุณสราญจิต หรุ่นขำ , คุณสายัณห์ ปิกวงค์ และผม ได้เดินทางไปร่วมประเมินกล่มวิสาหกิจชุมชนบ้านเณรจำ ตำบลดอนแตง อำเภอขาณุวรลักษบุรี จังหวัดกำแพงเพชร
ส่วนทีมงานของสำนักงานเกษตรอำเภอขาณุฯ นำทีมโดยคุณสถิตย์ ภูทิพย์ เกษตรอำเภอ และนักส่งเสริมการเกษตรของสำนักงานเกษตรอำเภอทุกคน ได้เข้าร่วมเรียนรู้กระบวนการประเมินกลุ่มญ แบบมีส่วนร่วม กิจกรรมที่เราได้ดำเนินการในวันนี้มีดังนี้ครับ
ลักษณะการนั่งจากเดิม
การนั่งหลังจากปรับเก้าอี้แล้ว
ขั้นตอนที่ 1
หลังจากปรับเก้าอี้นั่งกันเรียบร้อยแล้ว ต่อจากนั้น คุณสายัณห์ ปิกวงค์ก็ดำเนินกระบวนการในลำดับที่ 1 คือขั้นตอนของการทบทวนข้อมูลของกลุ่ม ซึ่งโดยปกติคุณสมเดช จะเป็นคนดำเนินการ แต่วันนี้ไม่อยู่ก็เลยเปลี่ยนคนดำเนินการแทน
คุณสายัณห์ ดำเนินการในขั้นตอนที่ 1 ทบทวนข้อมูล
- ในขณะที่คุณสายัณห์ กำลังดำเนินการอยู่นั้น คุณกมลรัตน์ นาคคำ ก็ถือโอกาส ลปรร.กระบวนการประเมินกับเพื่อน ๆ นักส่งเสริมการเกษตรของสำนักงานเกษตรอำเภอขาณุวรลักษบุรี ถึงรูปแบบ และเนื้อหาในการประเมิน
คุณกมลรัตน์ ลปรร.กับทีมของสำนักงานเกษตรอำเภอ
ขั้นตอนที่ 2
ในขั้นที่2 หลังจากการทบทวนข้อมูลของกลุ่มแล้ว ก็มาถึงขั้นตอนในการประเมินตนเองของกลุ่ม วันนี้เปลี่ยนคนดำเนินการจากเดิมที่ผมเป็นคนรับผิดชอบดำเนินการในขั้นตอนนี้ วันนี้เปลี่ยนให้คุณกมลรัตน์ นาคคำ ดำเนินการแทนโดยใช้แบบประเมินอย่างย่อ ที่ผมจัดทำไว้เป็นตัวเดินเรื่อง
คุณกมลรัตน์ ดำเนินการในขั้นตอนที่ 2
- หลังจากการชี้แจงแล้วก็ให้สมาชิกของกลุ่มฯ ทำการประเมินตนเอง
ครั้งแรก/กลุ่มประเมินตนเองไม่ได้
- วันนี้ เนื่องจากเปลี่ยนคนดำเนินการ และการชี้แจงอาจไม่ชัดเจน ปรากฏว่า สมาชิกกลุ่มไม่เข้าใจการประเมินตนเอง ต้องเป็นหน้าที่ของคุณประทักษ์ ธรรมนิทัศนา นักส่งเสริมการเกษตรประจำตำบล ต้องทำการชี้แจงเพิ่มเติม ทางสมาชิกกลุ่มจึงสามารถดำเนินการประเมินตนเองได้
คุณประทักษณ์ ต้องโดดเข้ามาอธิบายเพิ่มเติม
ขั้นตอนที่ 3
วันนี้จากเดิมคุณสราญจิต เป็นคนดำเนินการเพื่อหาแนวทางพัฒนากลุ่มร่วมกัน แต่วันนี้เปลี่ยนมาเป็นผมเป็นคนดำเนินการเอง โดยเริ่มต้นผมใช้การทบทวนและชี้ให้เห็นภาพของกลุ่มว่ายืนอยู่ ณ จุดใด มีประเด็นใดที่สามารถดำเนินการก่อน และต่อเนื่องจากการผลิตปลาร้าของกลุ่มฯ ได้บ้าง ซึ่งสมาชิกกลุ่มก็สามารถกำหนดแนวทางพัฒนากลุ่มฯ ได้ โดยมีทั้งประเด็นที่สามารถดำเนินการได้เอง และบางประเด็นก็จะขอรับการสนับสนุนจากท้องถิ่น
หลังจากกระบวนการในการประเมินกลุ่มวิสาหกิจชุมชนบ้านเณรจำ เรียบร้อยแล้ว เนื่องจากวันนี้ทางนายก อบต.ดอนแตง และเจ้าหน้าที่ของ อบต. มาร่วมสังเกตการณ์ด้วย ทางนายก อบต. ดอนแตงได้พบปะและร่วมให้แนวคิดในการพัฒนากลุ่มฯ และพร้อมที่จะสนับสนุนการดำเนินการของกลุ่ม
นายกอบต.ดอนแตง พบกลุ่มวิสาหกิจฯ
- วันนี้ทีมงานของ อบต. และทางสำนักงานเกษตรอำเภอขาณุวรลักษบุรี เข้ามาสังเกตการณ์ และร่วมเรียนรู้การดำเนินกระบวนการประเมินในครั้งนี้ด้วย
ผู้มาร่วมเรียนรู้
หลังจากนั้นพวกเราทีมงานนักส่งเสริมการเกษตร ทั้งจังหวัดและอำเภอ ได้ร่วมกันสรุปบทเรียน และทาง นายก อบต. และเจ้าหน้าที่ ได้ร่วมสรุปบทเรียนกับพวกเรานักส่งเสริมการเกษตรด้วย
บรรยากาศการสรุปบทเรียนร่วมกัน
สรุปบทเรียนของวันนี้
- วันนี้มีหลายฝ่ายมาร่วมกันเรียนรู้และประเมินกลุ่มฯ ทั้งทาง อบต. , กำนันตำบลดอนแตง และเพื่อนๆ นักส่งเสริมการเกษตรของอำเภอขาณุวรลักษบุรีทุกคน ทำให้บรรยากาศของการมีส่วนร่วมของนักพัฒนาเป็นไปด้วยดี และทุกจนมองเห็นสิ่งที่จะต้องร่วมมือกันดำเนินการต่อไป
- วันนี้ทั้ง 3 ขั้นตอน มีการปรับเปลี่ยนคนดำเนินการ ซึ่งก็สามารถดำเนินการไปได้ด้วยดี ซึ่งทีมงานทุกคนสามารถดำเนินกระบวนการทดแทนกันได้ เป็นสิ่งที่จำเป็นสำหรับทีมงานที่จะต้องเรียนรู้กระบวนการและขั้นตอนต่าง เพื่อให้สามารถดำเนินการทดแทนกันได้
- ในขั้นตอนที่ 3 จากเดิมที่ดำเนินการโดยให้ประเด็นคำถาม แล้วให้กลุ่มร่วมกันหาแนวทาง และจดลงบนกระดาษฟาง แต่วันนี้ ผมให้กลุ่มร่วมกันคิดเหมือนเดิม แต่เปลี่ยนมาบันทึกลงบนบัตรคำ หลังจากนั้นค่อยแยกประเด็นใหม่ว่า ประเด็นใดสามารถดำเนินการได้เอง และประเด็นใดที่ต้องพึ่งพาภายนอก พบว่าการใช้บัตรคำมีความสะดวกต่อการดำเนินการในขั้นตอนนี้มาก
- ในการให้สมาชิกกลุ่มทำการประเมินตนเอง โดยใช้แบบประเมินที่เขียนลงบนกระดาษฟาง ในการดำเนินการครั้งต่อไปจะต้องชี้แจงให้ละเอียด-อย่างช้าๆ เพราะบางครั้งสมาชิกกลุ่มวิสาหกิจชุมชน อาจไม่เข้าใจ ทำให้เกิดเหตุการณ์เหมือนวันนี้ที่ต้องมีการอธิบายเพิ่มเติมกันใหม่
- ฯลฯ
อ่านต่อตอนที่ 6
บันทึกมาเพื่อการ ลปรร.
วีรยุทธ สมป่าสัก