ส่งต่อ...สงกรานต์


แม้จะเป็นกิจกรรมเล็กๆ แต่ก็คงจะพอให้เด็กๆ เกิดการเรียนรู้และซึมซับสิ่งเหล่านี้ให้ติดตัวไปเพื่อการเป็นผู้ใหญ่ในวันข้างหน้าอย่างคนที่มีรากเหง้า

          สงกรานต์ในช่วงหลังๆ มานี้ ผมไม่ได้ไปเที่ยวหรือเดินทางไปที่ใดๆ  การไปเยี่ยมเยียนญาติผู้ใหญ่ทางลำพูน-เชียงใหม่ ก็จะเดินทางไปก่อนในช่วงที่ไม่ใช่เทศกาล เพราะการเดินทางจะสะดวกมากกว่า   และสิ่งที่ได้ปฏิบัติในหลายปีมานี้ก็คือช่วงปิดเทอมใหญ่  จะเข้าไปพักอยู่ที่กระท่อมในสวน  ให้เด็กๆ ได้ไปอยู่กับธรรมชาติ   ส่วนตัวผมก็จะขับรถเข้ามาทำงานในเมืองทุกวัน  พอเปิดเทอมจึงจะเข้าไปอยู่บ้านพักในเมือง

        ปี 2549 และ 2550 ส่วนหนึ่งได้บันทึกไว้บ้างแล้วว่าช่วงสงกรานต์ได้จัดการกับชีวิตในช่วงนี้ไว้อย่างไร  อ่านได้จากลิงค์ด้านล่างนี้ครับ

          ปีนี้ปิดเทอมลูกสาวไปเรียนที่ กทม. จึงมีแต่น้องไผ่เท่านั้น  ที่ได้เล่นสงกรานต์ที่บ้านสวน  เราเตรียมสถานที่กันด้วยการปลูกกระต๊อบไม้ไผ่มุงด้วยใบหญ้าคา เนื่องจากหน้าร้อนอากาศจะร้อนมาก  หลังคามุงกระเบื้องอากาศก็ยังร้อนสู่หลังคาจากหญ้าคาไม่ได้    ประกอบกับไม้ไผ่ที่ปลูกไว้มีลำขึ้นมากแล้ว  จึงได้นำมาใช้ประโยชน์ด้วยการสร้างกระต็อบน่าจะเหมาะกว่าปล่อยไว้เฉยๆ   แต่วัสดุส่วนหนึ่งก็ขอจากเพื่อนบ้านเช่นไม้สีสุก ไม้ซาง    สรุปแล้วกระต๊อบที่อยู้ในช่วงกลางวันของเราในช่วงหน้าร้อนและสงกรานต์ปีนี้   สร้างด้วยวัสดุจากธรรมชาติส่วนหนึ่งเป็นไม้ของเราที่ปลูกเอง   ช่างก่อสร้างก็ช่วยกันกับพ่อตาไม่ต้องจ้างใคร  อิอิ.... เริ่มจะพึ่งตนเองได้บ้างแล้ว

          ทีนี้มาด็กันนะครับว่ารวันหยุดหลายๆ วันในช่วงสงกรานต์  ผมได้ทำหน้าที่ส่งต่อประเพณีสงกรานต์ ไปยังเด็กๆ กันอย่างไรบ้าง

 

  • เริ่มที่การเตรียมรับวันสังขารล่อง

       วันที่ 12  เมษายน  เป็นกิจกรรมหนึ่งที่ผู้ใหญ่ในบ้านและเพื่อนบ้านต่างก็ช่วยกันคนละไม้ละมือ  นอกจากการเล่าเรื่องราวจริงปนด้วยปริศนาของสังขารแล้ว  ยังได้ถ่ายทอดอุปกรณ์ที่ใช้จุดเพื่อทำให้เกิดเสียงดัง (ใช้ลำไม่ไผ่เจาะรู ใส่แก๊สบ่มผลไม้ - หยอดน้ำ และจุดไฟ จะเกิดเสียงดังเหมือนกับการจุดประทัด)  เพื่อเป็นสัญญาณบอกว่า สังขารได้ล่วงเลยไปอีกหนึ่งปีแล้ว


เด็กๆ ต่างรอปู่จันทร์ ที่มาถ่ายทอดและสร้าง "สะโป๊ก" กันอย่างใจจดจ่อ


ตอนเย็นต่างนำเครื่องยิงประทัดมาตั้งเรียงรายไว้

 


13 เมษายน  ตอนตีห้า เด็กๆ ต่างมาจุดประทัดเพื่อส่งสังขาร

  • ฝึกห่อขนมเตรียมไปทำบุญ

       วันที่ 14  เมษายน   เป็นวันเนา วันนี้เราได้ทำขนมเทียนและข้าวต้มมัด  เพื่อเตรียมไปทำบุญที่วัดใสนวันที่ 15 เมษายน  คนโตก็ได้ทบทวนและฝึกความชำนาญ เด็กๆ ก็ได้เห็นวิถีการปฏิบัติ และได้ลงมือฝึกเท่าที่ความสนใจของเขาจะมีอยู่    จากนั้นในช่วงเย็นวันที่ 14   ก็จะพาลูกชายและเพื่อนๆ ไปขนทรายเข้าวัด

         

  • ทำบุญวันสงกรานต์และรดน้ำดำหัวคนเฒ่าคนแก่

        ช่วงเช้าได้เตรียมของไปทำบุญกันแต่เช้ามืด  เป็นการไปทำบุญที่วัด  จากนั้นในช่วงสายๆ ก็จะพาเด็กๆ ไปรดน้ำดำหัวคนเฒ่าคนแก่ในหมู่บ้าน   ปีนี้เราไปรดน้ำกันทั่วหมู่บ้านใช้เวลาประมาณ 4 ชั่วโมงจากสายๆ จนถึงบ่ายๆ 

  • จุดเทียนตั้งจิตอธิฐานในวันเริ่มต้นปีใหม่

        ช่วงค่ำของ  วันที่  16  เมษายน  ที่คนเมืองถือว่าเป็นวันเริ่มต้นปีใหม่  หรือที่เรียกว่า "วันปากปี"   เราได้จุดเทียนที่คนแก่ทำพิธีสร้างให้เพื่อสร้างความเป็นสิริมงคลแก่ชีวิต แม้ว่าจะเป็นสิ่งที่หลายคนอาจจะมองว่าเป็นเรื่องไร้สาระ   แต่สิ่งเหล่านี้เป็นเรื่องของจิตวิญญาณ  ที่ส่งผลต่อการกระทำของคนที่ควบคุมวิถีปฏิบัติของตนเองได้ (ทำแต่สิ่งดีๆ)  โดยไม่ต้องให้กฏกติกาแบบเปลือกๆ ของทางโลกมาคอยควบคุม

 

          เป็นภาพรวมของกิจกรรมที่ครอบครัวของผม  ได้ปฏิบัติร่วมกันในช่วงสงกรานต์  เป็นส่วนหนึ่งที่ผมได้สร้างการเรียนรู้และการส่งต่อวิถีการปฏิบัติให้แก่เด็กๆ  แม้จะเป็นกิจกรรมเล็กๆ  แต่ก็คงจะพอให้เด็กๆ เกิดการเรียนรู้และซึมซับสิ่งเหล่านี้ให้ติดตัวไปเพื่อการเป็นผู้ใหญ่ในวันข้างหน้าอย่างคนที่มีรากเหง้า

บันทึกมาเพื่อการ ลปรร. ครับ

 

หมายเลขบันทึก: 177220เขียนเมื่อ 17 เมษายน 2008 10:46 น. ()แก้ไขเมื่อ 6 กันยายน 2013 18:57 น. ()สัญญาอนุญาต: จำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (30)

สวัสดีค่ะคุณสิงห์ป่าสัก

ขอบคุณนะค่ะที่นำเรื่องราวดี ๆ มาร่วมแบ่งปันค่ะ...สวัสดีปีใหม่ไทยค่ะ...ขอให้มีสุขภาพแข็งแรงนะค่ะ...

  • แปลกครับแถวบ้านไม่มี...ตื่นตีห้ามาจุดประทัด
  • ขอบคุณที่นำมาเล่าครับ

P

  • สวัสดีปีใหม่ไทยครับคุณอัฉริญา
  • ขอบคุณมากครับ และขอให้มีความสุขตลอดไปเช่นกันนะครับ

P

 

  • สวัสดีครับท่านเกษตร(อยู่)จังหวัด
  • ผมก็เคยตื่นแต่เช้ามืดเพื่อมาดูสังขารล่อง และจุดประทัดมาแล้วตั้งแต่ตอนเป็นเด็กๆ ครับ
  • ขอบคุณมากครับ

ขอบคุณคุณยุทธมากๆที่นำเรื่องราวดีๆมาแบ่งปัน และขอบคุณที่ช่วยสืบสานวัฒนธรรมที่ดีของท้องถิ่น และการนำมาเล่าทำให้คนพื้นที่อื่นๆได้เปรียบเทียบ เป็นการบันทึกประวัติศาสตร์เอาไว้ ยอดเยี่ยมจริงๆค่ะ เด็กๆโชคดีมากๆที่ได้เรียนรู้สิ่งเหล่านี้ เพื่อที่เขาจะได้เห็นคุณค่าและช่วยกันรักษาสืบต่อกันไป อิ่มอกอิ่มใจจังเลยค่ะ สวัสดีสงกรานต์นะคะ ไม่ได้แวะมาคุยแต่ทุกครั้งที่ได้อ่าน ก็เก็บพลังไปด้วยทุกครั้งค่ะ ขอบคุณอีกทีและเผื่อไปถึงครั้งอื่นๆที่อ่านเงียบๆด้วยค่ะ

สวัสดีค่ะพี่สิงห์ป่าสัก

เข้ามาเยี่ยม ดูเด็กๆ น่าสนุกนะคะ และวันนี้มิมมีเรื่องจะรบกวนพี่สิงห์ป่าสักค่ะ คือว่ามิมกลับบ้านและได้ถ่ายรูปมะม่วงพันธ์หนึ่งมา บอกบอกว่าเป็นมะม่วงแก้วยักษ์ ชื่อว่า มะม่วงแก้วมง มิมได้นำภาพให้พ่อครูบาดูแล้วพ่อครูบาบอกว่าไม่เคยเห็นมาก่อนเลยมะม่วงพันธุ์นี้

ก็เลยอยากรบกวนให้พี่สิงห์ป่าสักดูหน่อยนะคะ มะม่วงพันธ์นี้มีใบใหญ่ ลูกใหญ่ เม็ดลีบ เนื้อเยอะ เวลาสุกหวานมากค่ะ ที่บ้านมีอยู่ต้นเดียว ถ้าเราจะขยายพันธุ์จะทำอย่างไรได้บ้างค่ะ เผื่อขยายพันธุ์ได้ก็กะว่าจะเอาไปฝากพ่อครูบาปลูกที่สวนป่าด้วย ขอบคุณมากค่ะ ปล. คุณหมอนนท์ ฝากมิมมาให้ข้ามฟากไปกอดพี่สิงห์ป่าสักให้ที อิอิ

ขออภัยค่ะ รูปใหญ่เกินไป ฝากพี่สิงห์ป่าสัก ลบทีค่ะ

P

 

  • สวัสดีครับพี่โอ๋-อโณ
  • ขอให้มีความสุขในช่วงเทศกาลสงกรานต์เช่นกันครับ
  • มีหลากหลายเรื่องที่เห็นว่าสิ่งดีๆ มีอยู่รอบตัว แต่ไม่ได้นำมาใช้ให้เกิดประโยชน์ เรียนรู้และส่งต่อให้แก่คนรุ่นต่อๆ ไป 
  • เพราะมัวแต่สนใจและมองออกไปนอกตัวมากเกินไป เลยทำให้เสียโอกาส
  • มาวันนี้ เริ่มรู้ตัวแล้วว่า เราคงเปลี่ยนแปลงอะไรได้ไม่มาก สุดท้ายผมก็เลยต้องหันกลับมาที่ตนเองและคนรอบตัว  เราเริ่มที่ตัวเราน่าจะดีกว่า 
  • ก็เลยมีกิจกรรมมาให้ได้ ลปรร.กันอย่างที่เห็นครับ
  • ขอบพระคุณมากครับที่แวะมาทักทาย

P

 

  • สวัสดีครับครูมิม
  • เที่ยวสงกรานต์สนุกไหมครับ
  • ขออนุญาตไม่ลบภาพมะม่วงนะครับ เผื่อให้คนอื่นจะได้ดู
  • การขยายพันธุ์มะม่วงไม่ยากครับ  แต่ไม่ควรใช้เมล็ด
  • ควรใช้การเสียบข้างจะดีที่สุด   ควรทำในช่วงหน้าฝนครับ เป็นการนำยอดพันธุ์ที่ต้องการไปติดไว้กับกิ่งหรือมะม่วงต้นอื่น(ต้นตอ)
  • ด้วยการตัดยอดที่แก่เต็มที่ยาวประมาณ 3-4 นิ้ว (ดูได้จากยอดจะกลม ไม่เป็นร่อง ใบจะแก่จัด ตาตูมๆ)
  • ริดใบออกให้หมด  ใช้มีดคมๆ ฝานยอดด้านโคน 2 ด้านออก เป็นรูปลิ่ม
  • กรีดตามความยาวของต้นตอที่เปลือกต้นตอที่เราจะนำยอดไปเสียบ 2 รอย กว้างและยาวเท่ากับความยาว-กว้างของยอด
  • ใช้มีดตัดขวางตรงส่วนบนของรอยกรีดของต้นตอ
  • ดึง-ลอกเปลือกของต้นตอที่กรีด ลงมาพอสมควร
  • นำยอดที่ฝานไว้แล้วมาเสียบ ตัดเปลือกของต้นตอทิ้งบ้างเหลือไว้ให้ปิดรอยฝานพอมิด
  • พันด้วยพลาสติกใสให้แน่น จากล่างขึ้นบน
  • รอจนตายอดแตกตา ค่อยๆ กรีดพลาสติดทีละน้อยๆ แค่นี้ก็เรียบร้อบแล้วครับ
  • หรืออีกวิธี คือการเสียบยอด โดยทำลิ่มแล้วนำมาเข้าลิ่มต้นตอให้เปลือกด้านใดด้านหนึ่งชิดกัน คลุมด้วยถุงพลาสติกก็ได้เช่นกันครับ
  • ยอดพันธุ์ สามารถตัด ริดใบ ห่อด้วยกระดาษ นำไปใส่ในตู้เย็น เก็บไว้ได้หลายวันนะครับ (เผื่อจะเคลื่อนย้าย)
  • ขอบคุณมากครับที่แวะมาเยี่ยมเยียน

ขอบคุณพี่สิงห์ป่าสักมากค่ะ

เท่าที่ดูแล้วมันน่าจะเป็นมะม่วงพันธุ์ไหนค่ะ พ่อครูบาก็ไม่แน่ใจ

รบกวนพี่สิงห์ป่าสักอีกทีนะคะ

ขอบคุณค่ะ

  • สวัสดีครับครูมิม
  • ก่อนอื่นคงต้องสอบถามที่มาจากแหล่งที่ปลูกก่อนว่าได้มาอย่างไร
  • น่าจะไม่ใช่การกลายพันธุ์ 
  • ลักษณะก็เหมือนกับมะม่วงแก้ว  แต่อาจขยายต่อๆ กันมา โดยที่ไม่ใช่พันธุ์ที่ทำเพื่อการค้า
  • ดีมากเลยครับที่มีมะม่วงพันธุ์แปลกๆ ถือว่าเป็นความหลากหลายทางพันธุกรรม
  • เคยเห็นมะม่วงลูกใหญ่มาแล้วครั้งหนึ่งนะครับ นานมาแล้วที่กำแพงเพชรนี่แหละครับ  จะลองสอบถามเผื่อจะเป็นพันธุ์เดียวกัน แล้วจะส่งข้อมูลมาให้หากได้ข้อมูลเพิ่มเติมนะครับ

น้องไผ่ตัวเบ่อเริ่มแล้วหละ..

ดีมาก ขอชื่นชมกับการทำกิจกรรมพื้นบ้านเหล่านี้แล้วเอาเด็กเข้าร่วมด้วย  เขาไม่เข้าใจไม่เป็นไร แต่สิ่งเหล่านี้จะติดตาติดหัวเขาไปจนตลอดชีวิต ว่าครั้งหนึ่ง หรือหลายๆครั้งเขาเคยร่วมประเพณีพื้นบ้านเหล่านี้ และเมื่อเขาโตขึ้นความเข้าใจในวัฒนธรรม ประเพณีมีมากขึ้น เขาจะภูมิใจที่ได้มีโอกาสเข้าร่วม  หรือผ่านประเพณีอันดีงามเหล่านี้มาแล้ว

ชอบที่น้องไผ่ไปกราบผู้หลักผู้ใหญ่  หายากแล้วครับที่จะมีภาพเหล่านี้ มีแต่ไปใช้เวลาเล่นเกมส์กันเต็มบ้านเต็มร้านในเมือง

เราเองก็ภูมิใจที่ลูกหลานได้ผ่านวิถีพื้นถิ่นของเราเอง  มันจะเป็นประโยชน์มหาศาลติดตัวเขาไปโดยไม่รู้ตัว

ดีมากๆครับน้องสิงห์

หากครอบครัวที่ยังจำสิ่งดีๆได้และนำมาฟื้นฟู ส่งเสริมให้ลูกหลานได้รู้จักประเพณี วิธีปฏิบัติต่างๆให้สืบทอดต่อๆไปได้ เยาวชนของเราก็จะมีจิตใจละเอียดอ่อน เคารพญาติผู้ใหญ่ เคารพธรรมชาติ และตัวเองเชื่อว่าการมีความเชื่อในสิ่งเหนือธรรมชาติ เช่น ธรรมชาติมีเทวดารักษาน้ำ ดิน อากาศ พืชพันธุ์ธัญญาหารจะทให้มนุษย์เรามีความอ่อนน้อม และรักษาธรรมชาติโดยไม่ต้องมารณรงค์กันด้วยซ้ำ

ขอบคุณมากค่ะที่นำสิ่งดีๆมาแบ่งปันกัน ขอบคุณที่ไปชวนมาอ่าน คิดเช่นกันว่าใครไม่ได้อ่านบันทึกนี้น่าเสียดายค่ะ

ขอบคุณพี่สิงห์ป่าสักค่ะ

เดี๋ยวมิมกลับไปหารายละเอียดมาให้มากกว่านี้ก่อน

หรือว่าวันหลังถ้าได้กลับบ้านเดี๋ยวมิมจะเอาไปให้ดูที่สำนักงานค่ะ

ขอบคุณค่ะ

  • ตามมาชิมแกงบ่าหนุนบ้านนี้..อิ..อิ..
  • ที่บ้านพี่ถึงเวลาแกงโฮะแล้วค่ะ  บังเอิญหาหน่อไม้ดองไม่ได้  แม่เลยประยุกต์ใส่หน่อไม้ธรรมดาแล้วเติมน้ำส้มสายชู!!!
  • รสชาติออกมาใช้ได้เลย..คุณย่าคนนี้เหน็ดแต๊ๆ
  • ขอบคุณนะคะที่ไปให้ข้อคิดเห็นในบันทึกของ ด.ญ.เสื้อสีส้ม เจ้าตัวอยู่ตรงนั้นพอดี..ตื่นเต้นใหญ่  คงแอบดีใจด้วยล่ะ
  • สังเกตว่าเรื่องราวที่เธอเขียน ก็มาจากประสบการณ์ใกล้ตัว  เรื่องที่คุณครูสอนบ้าง  ทำให้มีความหวังว่า ถ้าค่อยๆ สร้างสมประสบการณ์ให้  คงจะรู้คิดและใช้ชีวิตให้เหมาะสมได้
  • คงเหมือนกับที่คุณสิงห์ป่าสักส่งต่อวิถีชีวิตที่งดงามให้น้องใผ่และเพื่อนนี่ล่ะค่ะ
  • รุ่นเราก็คงต้องทำหน้าที่นี้กันต่อไปนะคะ
  • แวะมาสวัสดี ในวาระสงกรานต์ครับ
  • มาทักทายครับ ตามประสาคิดถึงครับ
  • ที่ดินแปลงนั้น เขาขายไปหรือยังครับ รอผมเก็บตังส์ให้ครบก่อน
  • สวัสดีครับ

    • เป็นเรื่องที่น่าชื่นชมครับ
    • ถ้เราไม่แนะนำ สั่งสอน และไม่ทำให้เขาดู
    • ในอนาคต..จะเหลืออะไรไว้ให้ลูกหลาน
    • ขอบคุณมากที่นำมาแบ่งปัน
    • สวัสดีค่ะ พี่สิงห์ป่าสัก
    • เป็นกิจกรรมวันสงกรานต์ที่น่ารักที่สุดในโลกเลยค่ะ...ชอบมาก
    • ดีใจที่ได้อ่านค่ะ

    น้องสิงห์ป่าสัก

    ส่งต่อสิ่งดีๆให้ลูกหลานทำต่อไป...เยี่ยมครับ

    เชิญน้องสิงห์ป่าสักไปที่นี่หน่อย ชอบโปรเจ็คนี้จัง...หนุ่มร้อยเกาะเขียนไว้ อยากทำร่วมกัน

    P

     

    • สวัสดีครับพี่บางทราย
    • ในภาพใหญ่ เราคงไม่มีพลังที่จะไปปรับเปลี่ยนหรือขับเคลื่อนได้อย่างที่ตั้งใจไว้
    • ผมก็เลยต้องหันมามองที่ใกล้ตัวก่อน  ก็เลยมีกิจกรรมเหล่านี้ ซึ่งก็เป็นผลพวงมาจากพ่อ-แม่ได้ทำให้เห็น และชักชวนให้ไปมีส่วนร่วม
    • ตอนเด็กๆ ก็ทำไปแบบรู้ความหมายบ้าง- ไม่รู้บ้าง
    • แต่มาวันนี้ถือว่าผมโชคดีที่ได้ผ่านวันเวลาอันมาค่าเหล่านั้นมา และเสาะหาเพิ่มเติม
    • จึงเกิดกิจกรรมที่จะต้องส่งต่อสิ่งเหล่านี้ไปยังรุ่นลูกๆ เด็กๆ ใกล้บ้านเพื่อให้เขาได้รู้ได้เห็นวิถีปฏิบัติของคนรุ่นก่อน
    • จะพยายามย้ำคิดย้ำทำต่อไปนะครับ
    • ขอบพระคุณมากครับ

    P

     

    • สวัสดีครับ อ. คุณนายดอกเตอร์
    •  ขอบพระคุณมากครับ  และกับความคิดเห็นที่ว่า "เยาวชนของเราก็จะมีจิตใจละเอียดอ่อน เคารพญาติผู้ใหญ่ เคารพธรรมชาติ และตัวเองเชื่อว่าการมีความเชื่อในสิ่งเหนือธรรมชาติ เช่น ธรรมชาติมีเทวดารักษาน้ำ ดิน อากาศ พืชพันธุ์ธัญญาหารจะทำให้มนุษย์เรามีความอ่อนน้อม และรักษาธรรมชาติโดยไม่ต้องมารณรงค์กันด้วยซ้ำ"
    • เห็นด้วยเป็นอย่างยิ่งครับ  เพราะสิ่งเหล่านี้มันได้เกิดความรู้สึกขึ้นกับตัวผมเองมาแล้ว
    • แม้บางเรื่องดูว่าเป็นเรื่องล้าสมัย แต่นั่นเป็นสิ่งที่สูงกว่ากฏระเบียบของคนทั่วไปอยู่มาก(หลายชั้น)
    • สิ่งที่มองไม่เห็น หรือ "ผี" สิ่งที่เหนือธรรมชาติในความเข้าใจของคนโบราณ  แท้ที่จริงแล้วก็คือ "กฏของธรรมชาติ" นั่นเอง
    • ช่วยให้ทุกสิ่งอยู่ร่วมกันอย่างมีความสุข อย่างสมดุลย์

     

    P

     

    • สวัสดีครับครูมิม
    • หากมีกิ่งนำมาให้ดูที่สำนักงานเลยนะครับ
    • หากจะช่วยให้ไปต่อยอดให้ ก็ยินดีครับ

    P

     

    • สวัสดีครับ อ.ดวงพร
    • ที่บ้านแกงโฮ๊ะไปเมื่อวานแล้วครับ  ทานกันถึงเย็น
    • หน่อไม้ดองที่บ้านผมทำไว้ 1 ถังครับ หน่อไม้มีเยอะมากครับในหน้าฝน
    • แต่คงนำไปฝากไม่ได้นะครับ...อิอิ กลิ่นมันแรง
    • ช่วยบอกต่อ ดญ.เสื้อสีส้มด้วยนะครับว่า การเขียนนั้น จากประสบการณ์ตรงของผมถือว่าเป็นทางลัดในการพัฒนาตนเองที่ดีที่สุดทางหนึ่งเลย
    • เพราะการเขียนนั้นต้องผ่านการคิด การเสาะหา เก็บข้อมูล การปฏิบัติ หรืออ่านมาก่อน จึงจะเขียนได้  สุ-จิ-ปุ-ลิ
    • แต่เมื่อมีการลิขิต  ด้านอื่นๆ จะถูกบังคับให้พัฒนาไปได้เอง (ต้องย้อนกลับไปคิด ไปทำ ไปอ่าน ฯลฯ เอง)
    • อิอิ...ใช่เลยครับ  รุ่นเราเป็นรุ่นที่จะต้องส่งต่อไม้ให้แก่เด็กๆ และคนรอบข้างกันแล้วล่ะ
    • ขอบพระคุณมากครับ

    สวัสดีครับ อ.Tikapus Ayalawittur

    • ขอบพระคุณมากครับที่แวะมาทักทาย
    • สงกรานต์ที่ผ่านมาไปเที่ยวที่ไหนมาบ้างครับ
    • ใจเย็นๆ นะครับ หากสิ่งใดจะเป็นของเราแล้ว อย่างไรเขาก็จะต้องรอคอยเจ้าของอยู่ดี
    • อิอิ.....

    P

     

    • สวัสดีครับพี่ไมตรี
    • รุ่นเราก็คงต้องทำหน้าที่ส่งต่อสิ่งดีๆ เหล่านี้ไปยังรุ่นต่อไปนะครับ
    • สงกรานต์นี้ไปเที่ยวที่ไหนบ้างครับ
    • เฮฮา 4 ที่ภูเก็ต จะได้เจอพี่ไมตรีและคุณอ้อยควั่นไหมครับ
    • ขอบพระคุณมากครับที่แวะมาเยี่ยมเยียน

     

     

     

    P

     

    • สวัสดีครับน้องปลาเค็ม
    • ทำตามหน้าที่ครับ....อิอิ
    • ขอบคุณครับที่แวะมาเยี่ยมเยียน

     

    P

     

    • สวัสดีครับครูนงเมืองคอน
    • แวะไปอ่านเรียบร้อยแล้วครับ ขอบพระคุณมากครับที่แนะนำ
    • ช่วงหยุดนี้พักยาวไม่ออนไลน์เลยไม่ได้เข้าไปเยี่ยมเยียนชาว G2K เลย
    • ครูนงจะไปร่วมเฮฮา 4 ที่ภูเก็ตไหมครับ
    • ผมจะขับรถไปเอง เดินทางไป 24 เม.ย. กลับ 28 เม.ย ครับ

    P

     

    • สวัสดีครับครูนงเมืองคอน
    • แวะไปอ่านเรียบร้อยแล้วครับ ขอบพระคุณมากครับที่แนะนำ
    • ช่วงหยุดนี้พักยาวไม่ออนไลน์เลยไม่ได้เข้าไปเยี่ยมเยียนชาว G2K เลย
    • ครูนงจะไปร่วมเฮฮา 4 ที่ภูเก็ตไหมครับ
    • ผมจะขับรถไปเอง เดินทางไป 24 เม.ย. กลับ 28 เม.ย ครับ

    น้องไผ่ตัวโตขึ้น สูงขึ้นรึปล่าวค่ะ

    ไปถามที่บันทึกโน่นว่าคุณสิงห์และครอบครัวจะไปภูเก็ตรึปล่าว เลยมาได้คำตอบที่นี้แล้ว...พี่เองคงไม่ได้ไปค่ะ เพราะชนกับงานสัมมนาของที่ทำงาน ตอนแรกเสนอเองว่าช่วงนี้เสร็จแล้วก็ไปไม่ได้เอง...เฮ้อออ อยากไป ... คิดถึงชาวเฮฮาศาสตร์ทุกคนค่ะ

    P

     

    • สวัสดีปีใหม่ไทยครับ อ.แป๋ว
    • น้องไผ่ตอนนี้สูง 130 ซม. และน้ำหนัก 37 กก.ครับ
    • เสียดายมากเลยครับที่ อ.แป๋วไม่ได้ไปเฮฮาที่ภูเก็ต
    • ขาดแม่งานประกวดภาพถ่ายไปอีกคนเลยล่ะครับ

     

    พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
    ClassStart
    ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
    ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
    ClassStart Books
    โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท