วันนี้ (12 ก.ค.49) ผมไปร่วมประชุมกลุ่มสามพราน โดยที่ ศ. นพ. ประเวศ วะสี เขียนเชิญ "ส.ต่าง ๆ" ขอให้ไปร่วมประชุม โดยท่านจะเป็นผู้นำเสนอเรื่อง "การพัฒนาระบบสุขภาพชุมชน" ด้วยตนเอง
บรรยากาศการประชุม
เมื่อไปถึงที่ประชุมก็ได้รับแจกหนังสือ "การพัฒนาระบบสุขภาพชุมชน : สุขภาวะชุมชนเป็นรากฐานของสุขภาวะทั้งหมด" (อ่านได้ที่ www.prawase.com) และได้ฟังท่านนำเสนอฉบับลงรายละเอียด (กว่าในหนังสือ) อย่างอิ่มเอมและประเทืองปัญญาเป็นเวลาถึงชั่วโมงครึ่ง
การประชุมกลุ่มสามพรานดำเนินมาทุกเดือนเป็นเวลากว่า 20 ปีได้ เป็น "กลไกที่ไม่เป็นทางการและเป็นอิสระ" ที่นำไปสู่นวัตกรรมทางการสาธารณสุขหลายอย่าง วันนี้มีสมาชิกมาร่วมประชุมกันพร้อมหน้ากว่า 30 คน รวมทั้งมีสมาชิกของเครือข่ายแผนแม่บทชุมชนพึ่งตนเอง 4 ภาคและ ผอ. พอช. มาร่วมด้วย
คุณแก้วกำลังเสนอความเห็น จากมุมมองของเครือข่ายแผนแม่บทชุมชน ๔ ภาค
ส่วนหนึ่งของผู้เข้าร่วมประชุม
อีกส่วนหนึ่งของผู้เข้าร่วมประชุม
นพ. สุภกร บัวสาย ผู้จัดการ สสส. (เสื้อเหลือง) สนใจอยากเห็นการเปลี่ยนแปลงระดับปฏิวัติระบบสุขภาพของไทย
อาจารย์หมอประเวศท่านเขียนไว้ในหนังสือหน้า 41 ว่า "ขอให้ถือว่าเอกสารฉบับนี้เป็นประดุจพินัยกรรมที่มอบให้ท่านทั้งหลายไว้ ขอให้ร่วมกันทำงานเพื่อประโยชน์สุขของเพื่อนคนไทยทั้งมวล..."
ผมตีความว่าเป้าหมายของเรื่องระบบสุขภาพชุมชน คือความร่มเย็นเป็นสุขของคนทั้งแผ่นดิน และเสนอโครงสร้างการทำงานเป็น complex Adaptive Structure ที่ทำงานเชื่อมโยงกันเป็นเครือข่ายที่ทั้งอิสระต่อกันและเชื่อมสัมพันธ์ (inter-dependent) กัน เป็นโครงสร้างหรือกิจกรรม 5 ส่วนที่เชื่อมโยงกัน ดังนี้
1. กลไกขับเคลื่อนเครือข่าย ทำหน้าที่เลขาธิการเครือข่าย สำหรับจัดประชุมหลากหลายรูปแบบและไปเสาะหาความสำเร็จตามเป้าหมายจากการดำเนินการของสมาชิกเครือข่าย
2. พื้นที่นำร่องระดับอำเภอ 10 พื้นที่ ที่มี รพช. ร่วมกับผู้นำชุมชน, อปท., และองค์กรอื่น ๆ ในชุมชน ดำเนินการพัฒนาสุขภาพชุมชนและขับเคลื่อนภาคีสุขภาพชุมชนระดับอำเภอ
มีผู้เสนอว่าอาจมีพื้นที่ระดับตำบลใช้ สอ. เป็นหน่วยบริการร่วมกับกลไกอื่น ๆ ในตำบลได้ด้วย
3. กลไกแลกเปลี่ยนเรียนรู้ระหว่างพื้นที่นำร่อง, องค์กรสนับสนุน, และภาคีอื่น ๆ (ดูรูปที่ 6 หน้า 29)
- การประชุมประจำเดือน
- การแลกเปลี่ยนเรียนรู้ผ่านบล็อก Gotoknow.org
กลไกที่ 3 นี้จัดการโดยกลไกที่ 1
4. มหกรรมการพัฒนาระบบสุขภาพชุมชน จัดปีละครั้ง สำหรับเป็นเวทีนำความสำเร็จในการดำเนินการพัฒนาสุขภาพชุมชนมา ลปรร. กันในลักษณะที่เชื้อเชิญพื้นที่ที่มีผลงานความสำเร็จมานำเสนอ โดยที่ผู้ได้รับเชื้อเชิญอาจอยู่นอกพื้นที่นำร่อง ส่วนผู้ต้องการมาเรียนรู้ต้องลงทะเบียนจ่ายเงินเข้าร่วม
กลไกที่ 4 นี้จัดการโดยกลไกที่ 1 และภาคี
5. ทุนสนับสนุนการขับเคลื่อนเครือข่ายสำหรับใช้ในการดำเนินการของกลไกที่ 1 ไม่ใช่ทุนสนับสนุนการดำเนินการในพื้นที่ ทุนนี้ใช้สำหรับ
- การดำเนินการขับเคลื่อนเครือข่ายโดยเน้นขับเคลื่อนด้วยความสำเร็จ
- การสร้าง & จัดการกลไกแลกเปลี่ยนเรียนรู้ (กลไกที่ 3)
- การจัดมหกรรมพัฒนาระบบสุขภาพชุมชน
- การสนับสนุนการวิจัยเพื่อสร้างความรู้มาหนุนกิจกรรมทั้งหมด
- ฯลฯ
การดำเนินการในพื้นที่ต้องใช้ทรัพยากรในพื้นที่หรือหาทุนสนับสนุนภายนอกเอาเอง ไม่เป็นภาระของกลไกขับเคลื่อนเครือข่าย
ตกลงกันว่าผมกับคุณหนุ่มของ สสส. รับมาจัดประชุมภาคีเรื่องนี้อีกครั้งในวันที่ 24 ส.ค.49 ที่ สสส. เวลา 09.00 น. เพื่อทำความชัดเจนร่วมกันว่าจะทำให้ฝันนี้เป็นจริงได้อย่างไร
วิจารณ์ พานิช
12 ก.ค.49
อ่านบันทึกนี้ถึงย่อหน้าที่ 2 link ไปที่เจ้าของบันทึก ทำไว้ อ่านเพลินมาก อ่านไปเรื่อยๆ เพลินจนลืมกลับ ได้ความรู้มากเลย กลับมาที่บันทึกก็หมดเวลา ค่อยมาอ่านต่อ
อยากให้ทุกคนได้อ่านจังโดยเฉพาะ นายทักษิณ และคณะฯ