บันทึกมาถึงตอนนี้ อาจจะเป็นเรื่องราวที่เข้มข้นสักหน่อย ที่หมู่บ้านจำรุง ใช้ความเด็ดขาด กับการจัดการชีวิตของพวกเขาเอง แต่ทุกอย่างที่เกิดขึ้นนั้น พวกเขาได้ไตร่ตรองด้วยเหตุ ด้วยผล ความคุ้มค่า และต่อสู้เพื่อคุณธรรม ที่หลายคนอาจนึกไม่ถึง คุณธรรม ที่ตีความหมายกันไม่ค่อยออก รู้แต่เป็นศัพท์สูง รู้แต่เป็นสิ่งดี แต่ตัวอย่างของหมู่บ้านจำรุงที่จะเล่าต่อไปนี้ ชัดเจน เข้าใจง่าย เข้าใจถึงธรรมชาติของโลก และจิตใจมนุษย์ขั้นพื้นฐานได้อย่างดี

    หมู่บ้านจำรุงก็มีสภาพเป็นหมู่บ้านร่วมสมัยแบบไทยๆ คือแต่ละวันก็จะมีพ่อค้า แม่ขาย นำสินค้าเข้ามาขาย รวมทั้งเข้ามาซื้อของในหมู่บ้านกลับออกไปด้วย และ "ขี้ยาง" ก็เป็น สินค้าหนึ่งที่ชาวบ้านมีรายได้จากการขายขี้ยางนี้ (ขี้ยางคือ เศษของน้ำยางพาราดิบ ที่เหลือจากการนำไปทำยางแผ่นขายแล้ว-อันนี้เข้าใจถูกต้องหรือไม่ผู้รู้ช่วยอธิบายด้วย) แต่ละวันก็จะมีขาประจำผูกขาดเข้ามาซื้อ ขี้ยางนี้ แต่เล่ห์กลที่พ่อค้าใช้ก็คือ จะชั่งด้วยตาชั่งของตนเท่านั้น และมาซื้อไม่เป็นเวลาซึ่งเหล่านี้ ในฐานะที่ผู้เขียนไม่มีความชำนาญเรื่องของ ขี้ยาง ก็ไม่ทราบว่ามันสร้างความเสียหายให้กับ ชาวบ้านจำรุงอย่างไร ท่านผู้ใหญ่ชาติชาย ได้อธิบายว่า ตาชั่งของเพ่อค้าโกงพวกเรา คือตั้งน้อยกว่านำหนักจริง อย่างน้อย 1-2 กิโลกรัม ถ้าขายได้เป็นร้อย เป็นพัน กิโลกรัม ก็จะเห็นเม็ดเงินที่สูญเสียมิใช่น้อย และถ้าตกกิโลกรัมละหลายสิบ ก็นึกดู ว่าเป็นการเสียหาย ที่เปรียบไปเหมือนคนที่ค่อยๆ เสียเลือด จากการดูดของพยาธิ ในที่สุด ก็จะกลายเป็นโรคโลหิตจาง ไม่แข็งแรงเสียที อีกอย่างคือ ขี้ยางนี้ ถ้าเวลาผ่านไป น้ำหนัก ก็จะลดลงไปเรื่อยๆ พ่อค้าฉลาด ก็จะมาผิดเวลาเสมอ แม้จะชั่งของตัวเองไว้ ณ เวลานี้ แต่อีกสัก 3 ชั่วโมงพ่อค้ามา น้ำหนักก็ต้องลด โดยธรรมชาติ และเมื่อตกลงว่าใช้ตาชั่งพ่อค้าเป็นหลัก ก็เป็นอัน จบ การขาดคุณธรรมข้อนี้ของพ่อค้า ที่ภาษาชาวบ้านเรียกว่า"โกง" ทำให้เกิดพลังแห่งการต่อสู้ และวิธีการที่คาดไม่ถึง อยู่ๆ ชาวหมู่บ้านจำรุง ก็รวมตัวกัน แล้วตกลงกับพ่อค้ากันใหม่  ต้องใช้ตาชั่งของหมู่บ้าน และจะชั่งวันละ 1 ครั้งเท่านั้น คุณมารับช้าไม่มีการชั่งใหม่

   สิ่งที่เกิดขึ้นในหมู่บ้าน เกิดเป็นสองขั้วทันที คือกลุ่มหนึ่งกลัวพ่อค้าจะเลิกซื้อ ส่วนกลุ่มที่สองถ้าไม่ทำตามข้อตกลงก็ไม่ขาย ยอมเสียของ (แต่ที่จริงของไม่ได้เสียหายมากไปกว่า น้ำหนักจะลดลงไปเรื่อยๆตามการระเหยของน้ำ และถ้าขายไม่ได้ก็ขาดรายได้ คำว่าพ่อค้าหัวใสก็ยังมีความหมายเสมอ พ่อค้าใช้วิธี เพิ่มราคาซื้อสินค้านี้ ตามเงื่อนไขตกลงตามเดิม เพื่อจูงใจให้ให้ชาวบ้านยอมขาย และก็มีผู้ที่ยินดีขายเสียด้วย แต่เป็นส่วนน้อย นี่คือข้อเท็จจริงที่เป็นธรรมดาของโลก ของการพัฒนาทุกอย่าง จะมีคน 3 กลุ่มเกิดขึ้นเสมอ คือ เห็นด้วย ไม่เห็นด้วย และยังไงก็ได้เฉยๆ ถึงตอนนี้ ก็คงต้องอันเชิญพระราชดำรัสของพ่อหลวงของเราที่ทรงพระราชทาน มีใจความว่า "การรวมตัวของคนกลุ่มน้อย เมื่อมีจำนวนเพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ เสียงก็จะดังเอง " ที่สุด ความมีน้ำหนึ่งใจเดียวกัน ที่มีผู้นำที่เข้มแข็ง มุ่งมั่น จริงใจ หมั่นชี้เหตุ ชี้ผล และชี้ประโยชน์ว่าทั้งหมด ทำเพื่อใคร เท่านั้นเอง หมู่บ้านจำรุง ก็ได้สร้างวีรกรรม "ยอมตายคาลาน" ที่เอาของมารอขายให้พ่อค้า จะไม่ขาย ถ้าไม่เป็นไปตามเงื่อนไขใหม่ ถึงคราววัดใจระหว่างพ่อค้า กับชาวบ้าน

   ในที่สุด พ่อค้าจะเกิดจิตสำนึกได้ถึงการกระทำที่ได้ปฏิบัติมาว่า เอาเปรียบ หรือจะเพราะ เห็นว่า ที่นี่ก็เป็นแหล่งผลประโยชน์มหาศาลของตน ที่ก็ต่างคน ต่างได้ และตนก็ได้แบบผิดๆมานานแล้วก็ตามแต่ ไมอาจล่วงรู้ได้ รู้แต่ว่า ที่สุด พ่อค้าก็ยินยอมซื้อขายกันต่อ ตามข้อตกลงใหม่ทุกประการ ผู้เขียนไม่ทราบว่า การต่อสู้ที่เขาเรียกยุทธการนี้ว่า ยอมตายคาลานนั้น นานเท่าไหร่ แต่คาดว่า คงจะหนักหนาและนานพอสมควร กับคำที่เขาเรียกขานทีเดียว

  หลักการของเศรษฐกิจกิจพอเพียง เป็นหลักของการใช้ความฉลาด ใช้ความรอบรู้จริง โดยเฉพาะ การรู้ทันจิตใจของมนุษย์ด้วยกัน การสร้างความเข้มแข็งที่หลายๆฝ่าย มักจะนำมาเป็นกลยุทธในการทำงาน แล้วเข้าใจหรือยังว่าเป็นอย่างไร แค่ไหน ชาวบ้านจำรุงได้ถ่ายทอดประสบการณ์ที่พวกเขาเรียนรู้มา ให้ได้เห็นแบบทุกขั้นตอน จนชนะ ตั้งแต่ชนะใจตนเอง ซึ่งก็ย่อมชนะใจผู้อื่นได้ด้วย ผู้เขียนขอแสดงความยินดีต่อความสำเร็จนี้ และขอเชิญชวนทุกท่านที่เข้ามาอ่านกระทู้นี้ จงพร้อมใจกันปรบมือ ให้กับบทเรียนชีวิต ที่เราได้มีโอกาสได้เรียนรู้ของชาวหมู่บ้านจำรุงด้วยกันนะคะ

     พรุ่งนี้ เป็นภาพชีวิตอีกภาพหนึ่ง ที่จะนำมาถ่ายทอดต่อทุกท่าน กับคำว่าวันละบาทกับการพึ่งพาตนเอง และ เงินทุกบาทนี้ มีค่าต่อชีวิตของเขาตั้งแต่เกิดจนตายได้ เราจะมาเรียนรู้พร้อมกัน ในวันต่อไป สวัสดีค่ะ