๒๔ ต.ค. ๔๙ วันนี้ฝนตกโปรย ๆ ตั้งแต่เช้า รีบออกเดินทางไปอำเภอเพราะวันนี้ มีการจัดการความรู้เรื่องการผลิตผักปลอดภัยจากสารพิษ เป็นโครงการตามยุทธศาสตร์จังหวัด เกษตรกรเป้าหมายจากตำบลที่ผมรับผิดชอบ (ตำบลช้างซ้าย) และตำบลที่ตั้งของอำเภอ (ตำบลนาพรุ) จริง ๆ ตอนแรกว่าจะจัดแยกกันเป็นรายตำบลแต่เนื่องจากเวลานั้นน้อยกว่างานจริง ๆ นะครับ ยังมีงานชิ้นอื่นที่รอเราอยู่อีกมากครับ จึงต้องมารวมกัน
เริ่มต้นเป็นเรื่องที่ ผู้รับผิดชอบโครงการ(พี่สุภาพ คำนุ่น) ดำเนินการชี้แจง และพูดเรื่องการจัดทำ KM ผัก พูดถึงโมเด็ลปลาทู หลังจากนั้นท่านเกษตรอำเภอพบปะกับเกษตรกรเป้าหมาย ต่อด้วย พี่เกรียงไกร เลขาพันธ์ ได้มาเยี่ยมพูดถึง KM อีกครั้ง พูดถึงเป้าหมาย พูดถึงองค์ความรู้ พูดถึงคลังความรู้
ถึงช่วงที่เขามอบเวทีให้ผม ปรากฎว่าเวลาเหลือถึงเที่ยง ประมาณ ครึ่งชั่วโมง และก็เห็นว่าบางคนเมื่อดูแววตางง ๆ อยู่แน่ ๆ ผมก็เลยชักนำพื้นฐานทบทวนเรื่องตั้งแต่เมื่อช่วงเช้าอีกครั้ง เพื่ออย่าให้ใครสับสน เพราะไม่เช่นนั้นคงเดินหน้าลำบาก อธิบายบทบาทตัวละครในเวที KM ตามที่ ๓ ท่านช่วงเช้าได้กล่าวเปิดไว้ ว่าตัวละครนั้นมีบทบาทอย่างไรในเวทีวงการจัดการความรู้ ได้เวลาพอสมควรก็เชิญทานอาหารร่วมกัน
หลังจากพักผ่อนเมื่ออาหารกลางวันผ่านไปแล้ว ผมเริ่มแบ่งกลุ่ม ๒ กลุ่ม จาก ๒ ตำบล จัดเวทีหันหน้าเข้าหากันของแต่ละกลุ่ม ผมแนะนำตัวว่าเป็นคุณอำนวย(ตำบลช้างซ้าย) และสรรหาคุณลิขิต โดยให้เวทีเสนอเลือก แต่ผมขอให้มี ๓ คน เพื่อช่วยกันต่างคนต่างบันทึกกันไป เพื่อฝึกฝน การสกัดความรู้ใช้กระบวนการเรื่องเล่าเร้าพลัง โดยเปิดโอกาสให้ทุกคนเล่าการปลูกพืชผักที่เคยทำมา ส่วนผมนั้นฝึกใช้ Mind Map ไปด้วย โดยเขียนไปเรื่อย ๆ ตามที่คุณเล่าแต่ละคนเล่า และเขียนโชว์ในบอร์ดครับ
สิ่งที่พบทุกคนอยากจะขอเล่าจนต้องเข้าคิวครับ เพราะยกมือขอเล่า ต้องการเอามาแลกเปลี่ยน และต่างคนต่างก็กระตุ้นให้เพื่อนช่วยกันเล่า คุณลิขิต ถ้าหากนำเสนอด้วย Mind Map จะทำให้ในวงมองภาพได้ออกและเขาชอบด้วย โดยมีหลายคนพูดว่า "นี่ถ้าไม่วาดรูปแบบนี้คงมองอะไรไม่ออก"
การปล่อยเรื่องเล่าที่ผมดำเนินการนั้น ใครปลูกอะไรก็ให้เล่าไปโดยอิสระ เพราะพืชผักมีหลายชนิด และเขียน Mind Map ไปเป็นชนิด ๆ ของแต่ละคุณเล่าด้วย แล้วค่อยเอาขึ้นเปรียบเทียบความแตกต่าง พร้อม ๆ กัน แต่ต้องคอยทำความเข้าใจว่าไม่ได้เปรียบเทียบเพื่อการประกวดความผิดถูก แต่เพื่อให้เห็นองค์ความรู้ หรือให้เห็นว่าตรงขั้นตอนไหนที่มีสารพิษอันตราย เพื่อเดินทางสู่เป้าหมายที่เราต้องการให้ "ผักปลอดภัยจากสารพิษ" ทั้งบริโภคเองและขายคนอื่น
วันนี้พบว่า เรื่องเล่า กับ Mind Map คู่กันแบบเร้าพลังความสนใจได้ดีมากครับ ผมเปิดโอกาสให้คนหนุ่ม สาว ได้ลองฝึกใช้ Mind Map ต่อจากที่ผมเขียนไว้ครึ่งหนึ่งของบางเรื่องและแกล้งไปเอาของที่รถ กลับมาปรากฎว่าเขาสนุกสนานกับการได้ฝึกครับ
คือว่าใช้กระดาษก็ดีแล้วนะครับ แต่ถ้าหากอยากใช้ในคอมพิวเตอร์ ก็เอา freemind ไปใช้ได้ สนับสนุน Windows Mac OS X และ Linux
ต้องติดตั้ง Java Runtime Environment ก่อน ดูตรง Download and install
เรียนคุณ Conductor
ขอบคุณมากนะครับที่ได้กรุณาแนะนำเครื่องมือดี ๆให้ แล้วจะลอง Download มาใช้ดูนะครับ
เรียน คุณเพชรตาปี
ได้ผลดีมากครับ สามารถดึงความสนใจทำให้เวทีมีจุดรวมของความสนใจ