ทุกหน่วยงาน ทุกภาคส่วน ในจังหวัดนครศรีธรรมราชของเราขณะนี้ จากการที่ได้ไปพบปะพูดคุยร่วมรับฟังร่วมเรียนรู้ทั้งในวงเรียนรู้ของคุณเอื้อจังหวัดที่มีการคุยเรื่องการจัดการความรู้แก้จนเมืองนครกันทุกเดือน ในวงเรียนรู้ของคุณเอื้ออำเภอ คุณอำนวยอำเภอ คุณอำนวยตำบลจากการที่ได้ไปติดตามครบทุกอำเภอแล้ว (จังหวัดนครศรีธรรมราชเรามี 23 อำเภอ ) และในการประชุมจัดการความรู้เฉพาะกิจมากมายหลายประชุมที่หน่วยงานต่างๆไม่ว่าจะเป็น กศน. เกษตร พัฒนาชุมชน สาธารณสุข ฯลฯ ร่วมใจกันจัดขึ้นเป็นระยะๆ เพราะเป้าหมายแก้จนส่วนหัวปลาของโครงการนี้มีความหมายกว้างมากไม่จำเพาะแต่การเพิ่มรายได้ ลดรายจ่าย หรือออมเท่านั้น แต่เราเปิดประเด็นให้เรียนรู้แก้จนได้ทุกเรื่อง สุขภาพอนามัยถ้าสุขภาพดีก็ไม่ต้องเสียค่ารักษาพยาบาล หรือการรักษาสิ่งแวดล้อม ศิลปวัฒนธรรมก็ได้ด้วย ได้ทุกเรื่อง แปลว่าเปิดกว้างให้กับทุกภาคีเครือข่ายมาร่วมส่งเสริมการเรียนรู้แก้จนชาวบ้าน (คุณกิจ) โดยเฉพาะผู้มีประสบการณ์อย่างเครือข่ายยมนา (ของคุณพี่ประยงค์ รณรงค์) ปราชญ์ชาวบ้าน เป็น best pratice ต้องดึงเข้ามา จากการที่ทุกฝ่ายได้เรียนรู้กับทุกฝ่ายน่าจะพอแนวทางการทำงานใหม่แล้ว ทำงานโดยใช้การจัดการความรู้เป็นเครื่องมือ แทนในแนวทางเก่าที่ค่อนข้างจะละเลยกระบวนการเรียนรู้ของชาวบ้าน KM ไม่ทำไม่รู้ ต้องรู้เอาจากการกระทำด้วยตนเอง ชาวบ้านเรียนกันสนุกสาน คุณเอื้อ คุณอำนวย ไม่เรียนรู้ด้วยไม่ได้เลย

จากการทำงานโครงการจัดการความรู้แก้จนที่ผ่านมาเราทำกันแบบไม่มีหลักวิชาการมากนัก อาจจะมีตัวอย่างดีๆจากไม้เรียง จากคีรีวงศ์ จากการทดลองนำร่องการจัดการความรู้เรื่ององค์กรการเงินชุมชน ในพื้นที่สามตำบลของอำเภอเมือง จากการอ่าน จากการไปร่วมงานมหกรรมจัดการความรู้ เป็นทุนความรู้ประสบการณ์อยู่บ้าง แต่ยังไม่เพียงพอต้องเรียนรู้เพิ่ม เมื่อได้ทบทวนดูโครงการฯที่ผ่านมาแล้ว เห็นว่ายังจะต้องเรียนรู้เพิ่มอีกมากมาย ค่อยๆเรียน ทำไปเรียนไป เรียนรู้ต่อเนื่องตลอดชีวิต เช่น เรื่องของธารปัญญา 5 เรื่องย่อยได้แก่  ตารางอิสรภาพ แผนภูมิแม่น้ำ แผนภูมิขั้นบันได ขุมความรู้/การบันทึกความรู้ และการสร้างพื้นที่ประเทืองปัญญา ก็ต้องเรียนรู้กัน ซึ่งก็ได้มอบ กศน.เป็นเจ้าภาพสร้างความเข้าใจร่วมกันกับภาคีเครือข่ายทุกหน่วยงาน แล้ว

ผมอธิบายในรายละเอียดทุกเรื่องไม่ได้ ยกตัวอย่างเรื่องพื้นที่ประเทืองปัญญาจะการสร้าง weblog จะเชื่อมโยงเครือข่ายกับโครงการอินเตอร์เน็ตตำบลได้อย่างไร และหากเป็นไปได้ก็เป็นสร้างเวปไซต์การจัดการความรู้เมืองนครไปเลยได้ไหม การพัฒนาสมรรถภาพคุณอำนวยให้มีความรู้ความสามารถและให้คุณอำนวยดำเนินพัฒนาสมรรถภาพการทำหน้าที่คุณอำนวยให้กับคุณกิจครัวเรือนต่อไป เพื่อให้คุณกิจครัวเรือนโดยเฉพาะอย่างยิ่งแกนนำหมู่บ้านมีความรู้ความสามารถเป็นคุณอำนวยหมู่บ้านให้ได้นั้นจะต้องทำอะไรอย่างไรบ้าง ปีที่แล้วส่วนนี้เราขาดไปมาก ลุยกันลูกเดียว ไม่ค่อยได้ติดอาวุธเท่าไหร่ การจัดการศึกษาดูงาน และการฝึกตั้งประเด็นและออกแบบกิจกรรมที่จะไปศึกษาดูงานให้แก่คุณกิจครัวเรือนก็เป็นสิ่งจำเป็น และการเตรียมจัดงานมหกรรมจัดการความรู้เมืองนคร เพื่อนำไปสู่นครศรีธรรมราชเมืองแห่งการเรียนรู้จะคิดกันอย่างไรดี เพื่อสั่งสมองค์ความรู้ในส่วนของหางปลา

เมื่อกล่าวถึงงานมหกรรมจัดการความรู้ ก็นึกถึงงานมหกรรมจัดการความรู้แห่งชาติครั้งที่ 3 ที่จะจัดที่ไบเทค 1-2 ธันวาคม ก็อยากจะให้เหล่าทีมคุณเอื้อ คุณอำนวย หรือคุณกิจของเราบางท่านได้ไปเรียนรู้แลกเปลี่ยนด้วย ไปรับความรู้จากเขา และเอาของเราไปให้เขาด้วย ผมก็ได้ให้ทีมงานจัดทำวีซีดี นิทรรศการ พ๊อกเก็ตบุ๊ค และทีมผู้เล่า ไปเล่าประสบการณ์ของเราด้วย คิดว่าเมื่อกลับจากงานคงได้ตั้งวงพูดคุยกันว่ามหกรรมจัดการความรู้เมืองนครเราจะต้องจัดอย่างไร ทุกอย่างทุกกิจกรรมต้องเรียนรู้ ต้องมีความเป็นอินทรีย์ อย่างที่เราหวังให้ทุกชุมชนของจังหวัดนครศรีธรรมราชเป็นชุมชนอินทรีย์ ไม่เรียนรู้แล้วจะเป็นอินทรีย์ได้อย่างไร มันก็มาลงที่เครื่องมือ KM นี่แหละ