โทรทัศน์ ศัพท์นี้ใครๆ ก็รู้จักและบอกได้ว่าเป็นอย่างไร ซึ่งเป็นคำที่คนไทยใช้แทนคำอังกฤษว่า television... แม้จะมีคำสัญชาติไทย(แต่เชื้อชาติบาลี 5 5 5) ใช้แล้วก็ตาม แต่บางคนก็นิยมเรียกย่อๆ ว่า TV.
โทรทัศน์ และ television มีคำแปลเหมือนกัน ดังต่อไปนี้
tele (ไกล)+ vision (ภาพ,สิ่งถูกเห็น) = television
โทร (ทูระ - ไกล) + ทัศน์ (ทิส - เห็น) = โทรทัศน์
television หรือ โทรทัศน์ ถ้าจะแปลว่า ภาพจากที่ไกล หรือ เห็นจากที่ไกล ตรงตัว ก็คงจะไม่ได้อรรถรสเชิงภาษา ดังนั้น จึงต้องหาสำนวนที่ไพเราะสวยงาม ซึ่งขณะนี้ ผู้เขียนพอจะนึกได้คือ อุปกรณ์เป็นเครื่องมือรับภาพจากที่ไกล หรือ วัตถุเป็นเครื่องรับสิ่งที่พึงเห็นได้จากที่ไกล (อันที่จริงก็มีเสียงมาด้วย แต่เราเน้นภาพมากกว่า)
อนึง ยังมีคำอื่นที่ใกล้เคียงกันซึ่งไทยเรานิยมนำศัพท์บาลีมาประยุกต์ใช้ เช่น
โทรเลข - รอยขีดจากที่ไกล
โทรพิมพ์ - รอยประทับจากที่ไกล
โทรศัพท์ - เสียงจากที่ไกล
ส่วน โทรโข่ง ซึ่งเป็นเครื่องช่วยเพิ่มพลังเสียง ที่ใช้พูดกันทั่วๆ ไปนั้น ผู้เขียนไม่ค่อยแน่ใจว่าใครเป็นคนตั้งขึ้นมา แต่ตามรูปศัพท์แล้ว น่าจะเป็นการผสมหรือเล่นคำของคนไทยจนคำนี้ติดตลาดกลายเป็นคำใหม่ขึ้นมา ดังต่อไปนี้
โทระ ....คำนี้ คงจะล้อเลียน โทรทัศน์ โทรเลข โทรพิมพ์ โทรศัพท์..
โข่ง...คำนี้ เป็นคำไทยแท้ หมายถึงหอยชนิดหนึ่ง ถ้าใครไม่เคยเห็น ก็ให้นึกเสียว่า หอยโข่ง ก็คล้ายๆ โทรโข่ง นี้เอง 5 5 5
โทระ + โข่ง = โทรโข่ง กลายเป็นของใช้ชิ้นหนึ่งขึ้นมาในคำไทย
นี้ไง ภูมิปัญญาไทยแท้เลยแหละ 5 5 5