“วิจารณ์” หรือ “ยกย่อง”

ถ้าพูดถึง...  คำ  “วิจารณ์”  คำ ๆ  นี้อาจทำให้ใครคนหนึ่งหรือหลาย ๆ  คน  หลงระเริง  เพลิดเพลินไปกับคำยกย่อง  ยินดี  ที่ได้รับ...   หรืออาจทำให้หลาย ๆ  คน  “หงุดหงิด”  และ  “สูญเสียกำลังใจ”  ในการสร้างงานเป็นอย่างมาก... 

คำวิจารณ์ที่ดี...  จะเกิดขึ้นได้ก็ต่อเมื่อ  คำ ๆ  นั้นเกิดจากการวิพากษ์วิจารณ์ด้วยการใช้  “วิจารณญาณ”  ที่ครุ่นคิดมาแล้วเป็นอย่างดี  เพราะว่าความหมายของคำ ๆ  นี้นั้นหมายถึง  การใช้ปัญญาในการพินิจพิเคราะห์อย่างมีเหตุและผล  ไม่มีการใช้อารมณ์ส่วนตัวเข้ามาเกี่ยวข้อง  และคนที่จะเป็นผู้วิจารณ์หรือใช้วิจารณญาณได้เป็นอย่างดีนั้น  อย่างน้อยที่สุด  ผู้นั้นต้องมี  “ความรู้”  หรือ  “องค์ความรู้”  ในเรื่องที่ตนทำการวิจารณ์มากพอสมควร  หรือจะให้ดีก็ต้องเป็นผู้ที่โดดเด่นในวงการนั้น ๆ

ถ้าวันหนึ่ง...  มีชาวนาออกมาวิจารณ์  หรือยกย่องว่างานของคุณนั้นดี  นั้นเยี่ยมยอด  คุณก็ไม่ควรที่จะดีใจจนหลงระเริงกับคำพูดนั้น ๆ  และในทางกลับกันคุณก็อย่าริอาจไปวิจารณ์การทำมาหากินของเขาด้วยเช่นกัน  เพราะเราไม่มีความรู้ในเรื่องนั้น ๆ  เราจะไปวิจารณ์เขาได้อย่างไร...

เพราะคำเหล่านั้น...  เป็นแค่ความคิดเห็นพื้นฐานทางด้านอารมณ์แทบทั้งสิ้น  มันไม่มีมาตรฐานอะไรเลย  ไม่มี  “พลัง”  ที่วางอยู่บนพื้นฐานขององค์ความรู้  ถ้ามัวแต่ไปเพลิดเพลินกับคำพวกนี้  คุณจะไม่รู้จัก  “ศักยภาพ”  ที่แท้จริงของตนเองเลย...

ผมเคยอ่านหนังสือเล่มหนึ่ง  ของอาจารย์นิธิ  เอียวศรีวงศ์  ที่เขียนไว้ว่า...  (จำไม่ได้ทั้งหมด...  อาจมีคำที่ตกหล่น)

“ไม่เคยรู้สึกภูมิใจหรือตื่นเต้นเลย  ที่มีฝรั่งที่อ่านภาษาไทยไม่ออก  แต่งกลอนก็ไม่เป็น  มายกย่องท่านสุนทรภู่ว่าเป็นยอกนักกวีเอกของโลก  เพราะคนที่จะวินิจฉัยว่าท่านสุนทรภู่  เป็นกวีเอกของโลกได้  อย่างน้อยต้องเก่งกว่าหรือเก่งพอ ๆ  กับท่านสุนทรภู่  และต้องอ่านภาษาที่ท่านสุนทรภู่ใช้ได้”

และนี่เป็นสิ่งหนึ่งที่คุณจะเลือกเอาว่า...  คุณจะเลือกรับฟังคำวิจารณ์  และคำยกย่องจากใคร  ที่จะทำให้เราสามารถสร้างสรรค์งานที่ดีมีคุณภาพได้...