กายบริการแบบไทย

ฤาษีดัดตน

กายบริหารแบบไทย ท่าฤๅษีดัดตน เป็นการบริหารร่างกายของคนไทยที่มีมาแต่โบราณ ซึ่งเน้นการฝึกลมหายใจและใช้สมาธิ ร่วมด้วย จึงเป็นทั้งการบริหารกายและบริหารจิต รวมทั้งช่วยในการบำบัดอาการเจ็บป่วยเบื้องต้น สถาบันการแพทย์แผนไทย ได้คัดเลือกท่าฤๅษีดัดตนพื้นฐาน 15 ท่า เพื่อใช้ในการเริ่มต้นฝึกปฏิบัติให้เกิดความเคยชิน และเป็นการจัดสมดุลโครงสร้าง ร่างกายแบบไทย หากประชาชนได้ฝึกปฏิบัติอย่างสม่ำเสมอจะเป็นการส่งเสริมสุขภาพ และป้องกันโรคได้เป็นอย่างดี

ประโยชน์ของกายบริหารท่าฤๅษีดัดตน

 1.  ช่วยให้การเคลื่อนไหวตามธรรมชาติของแขนขาหรือข้อต่าง ๆ เป็นไปอย่างคล่องแคล่ว มีการเน้นการนวด โดยบางท่าจะมีการกดหรือบีบนวดร่วมไปด้วย
        2.  ทำให้โลหิตหมุนเวียน เลือดลมเดินได้สะดวก นับเป็นการออกกำลังกาย สามารถกระทำได้ในทุกอิริยาบถของคนไทย
        3.  เป็นการต่อต้านโรคภัย บำรุงรักษาสุขภาพให้มีอายุยืนยาวยาว
        4.  มีการใช้สมาธิร่วมด้วยจะช่วยยกระดับจิตใจให้พ้นอารมณ์ขุ่นมัว หงุดหงิด ความง่วง ความท้อแท้ ความเครียด และช่วยเพิ่มประสิทธิ์ภาพของการหายใจหากมีการฝึกการหายใจให้ถูกต้อง

ท่าที่ 1 ท่านวดบริเวณกล้ามเนื้อใบหน้า 7 ท่า

ประโยชน์     ช่วยบริหารกล้ามเนื้อใบหน้า   ผ่อนคลายกล้ามเนื้อ

ท่าที่ 2 ท่าเทพพนม

ประโยชน์       เป็นท่าเริ่มต้น เตรียมความพร้อมของร่างกายและฝึกหายใจ ได้ผลทั้ง 2 ทาง คือ เป็นการบริหารข้อมือ และเมื่อเพิ่มการขมิบก้นเป็นการบริหารบริเวณฝีเย็บ 

ท่าที่ 3  ท่าชูหัตถ์วาดหลัง

ประโยชน์      แก้ปวดท้องและข้อเท้า   และแก้ลมปวดศีรษะ   เมื่อฝึกอย่างต่อเนื่อง ทำให้การเคลื่อนไหวของข้อไหล่เป็นไปด้วยดี และเมื่อฝึกได้ครบชุด เป็นการบริหารไหล่ คอ อก ท้อง และกระตุ้นการไหลเวียนของโลหิตที่ศีรษะและแขน   

ท่าที่ 4  ท่าเกียจ

ประโยชน์     แก้ลมเจ็บศีรษะและตามัว   และแก้เกียจ   เป็นท่าที่ใช้กันบ่อย คือ บิดขี้เกียจ โดยประยุกต์ให้เคลื่อนไหวครบทุกด้าน ทั้งซ้าย ขวา หน้า และยกชูสูงเหนือศีรษะ เป็นการยืดบริหารส่วนแขน      

ท่าที่ 5   ท่าไล้คาง

ประโยชน์    แก้แขนขัด และแก้ขัดแขน    เป็นการบริหารบริเวณหัวไหล่ ช่วยลดอาการแขนขัด ซึ่งมักพบได้บ่อย

ท่าที่ 6   ท่านั่งนวดขา

ประโยชน์    แก้กล่อน และแก้เข่าขัด  เป็นการบริหารบริเวณเข่า หลัง เอว (คำว่า “กล่อน” คือ ความเสื่อม “กล่อนกษัย” คือ โรคเรื้อรัง มีความเสื่อมของอวัยวะนั่งเอง

ท่าที่ 7   ท่ายิงธนู

ประโยชน์        แก้กล่อนปัตคาต  เป็นการบริหารส่วนอกและขา    เป็นท่าต่อเนื่องจากท่าที่ 6 แต่ถ้าอยู่ในท่ายืนอาจใช้เพียงท่าที่ 7 เท่านั้น (“กล่อนปัตคาต” หมายถึงภาวะอาการขัดเจ็บของกล้ามเนื้อบริเวณต่าง ๆ อันเนื่องมาจากความเสื่อมจากการใช้งานผิดปกติของกล้ามเนื้อและเส้นเลือดภายใน)

ท่าที่ 8   ท่าอวดแหวนเพ็ชร

ประโยชน์      เป็นการบริหารส่วนแขน ข้อมือ และนิ้วมือ

ท่าที่ 9   ท่าดำรงกายอายุยืน

ประโยชน์    เป็นการบริหารส่วนขา มีการยืดร่างกายตามแนวดิ่ง

ท่าที่ 10  ท่านางแบบ

ประโยชน์     เป็นการบริหารเอว อก ขา ไหล่ เป็นการบริหารแบบเกลียวบิด

ท่าที่ 11  ท่านอนหงายผายปอด

ประโยชน์      เป็นการผายปอด บริหารส่วนอก ไหล่

ท่าที่ 12  ท่าเต้นโขน

ประโยชน์      แก้ตะคริวมือตะคริวเท้า     เป็นทดสอบการทรงตัว เป็นการบริหารส่วนขา

ท่าที่ 13  ท่ายืนก้มนวดขา

ประโยชน์     แก้ไหล่ตะโพกขัด   เป็นการบริหารไหล่ สะโพกและหลัง
ข้อควรระวัง    ผู้ที่มีอาการปวดหลัง ปวดร้าว ชาลงไปตามขา เสียวแปลบที่หลัง ควรหลีกเลี่ยงท่านี้

ท่าที่ 14  ท่านอนคว่ำพับบาท

ประโยชน์     แก้ลมเลือดนัยน์ตามัว และแก้ลมอันรัดทั้งตัว   เป็นการบริหารส่วนคอ ขา และหน้าอก
ข้อควรระวัง   ผู้ที่มีอาการเวียนศีรษะ ปวดต้นคอ หรือชาแขน ควรหลีกเลี่ยงท่านี้

ท่าที่ 15 ท่าองค์แอ่นแหงนพักตร์

ประโยชน์  แก้เมื่อยปลายมือปลายเท้า เป็นการบริหารส่วนเอว เข่า ขา และคอ

ข้อควรระวัง

จากการที่สถาบันการแพทย์แผนไทยได้เผยแพร่มาตั้งแต่ปี พ.ศ.2538 ถึงปัจจุบันยังไม่พบข้อเสีย หรืออันตรายจากการใช้ท่าฤๅษีดัดตน และโดยลักษณะการเคลื่อนไหว เป็นการเคลื่อนไหวอย่างช้า และไม่ได้ตัด หรือฝืนท่าทางอย่างมากมาย ดังนั้นจึงมีความปลอดภัยกับผู้ที่จะใช้ออกกำลังกายโดยเฉพาะผู้สูงอายุ

กายบริหารแบบไทย

ท่าฤๅษีดัดตน

พื้นฐาน  15  ท่า

ประโยชน์ของแต่ละท่า