คนที่เป็นโรคประสาทที่เรียกันว่า Neurotic หรือ Psychoneurotic จะแสดงอาการผิดปกติหลายอย่างเพื่อให้เหมาะกับอัตตา(ego)ของเขา เป็นต้นว่าฮิสทีเรีย (Hysteria) ความหมกมุ่น (Obsessions) การยึดมั่น (Compulsion) ความหวาดกลัว (Phobia) อาการเศร้าซึม (Hypochondria) ความวิตกกังวล (Anxiety Disorders)
1.ฮิสทีเรีย เป็นอาการเจ็บป่วยเรื้อรังไม่หาย คนไข้มีความรู้สึกว่า ตนมีอาการเจ็บป่วยอยู่ตลอดเวลา ลักษณะเช่นนี้ คล้ายคลึงกับอาการหนีไปสู่ความเจ็บป่วยในกรณีที่เกิดความวุ่นวายใจ แต่คนธรรมดาจะป่วยอยู่ระยะหนึ่งเมื่อหมดความข้องคับใจแล้วอาการป่วยก็จะหายไป แต่คนที่เป็นโรคประสาทจะมีอาหารเจ็บป่วยอยู่เสมอ อาการเป็นต้นว่าเป็น อัมพาต มือเท้าชา หูตึง เสียงแหบแห้ง พูดไม่ออก อาเจียน เป็นลม ความจำเสื่อม
2.ความหมกมุ่น(Obsession) เป็นอาการที่คนไข้มีจิตใจจดจ่ออยู่กับสิ่งใดสิ่งหนึ่งอย่างไม่มีเหตุผลแทบจะไม่มีเวลาคิดถึงสิ่งอื่นหรือทำงานได้เลย
3.อาการยึดมั่น (Compulsion)) หมายถึงอาการคลั่งอย่างใดอย่างหนึ่ง โดยปราศจากเหตุผลคนไข้โรคประสาทจะทำกิจกรรมอย่างใด อย่างหนึ่งซำแล้วซำเล่าโดยไม่สามารควบคุมหรือบังตัวเองได้ เช่นเมื่อออกจากบ้านก็ต้องย้อนกลับไปดูว่าปิดประตู หน้าต่างเรียบร้อยหรือไม่
4.ความกลัว (Phobia) เป็นความกลัวที่ไม่มีเหตุผล
- กลัวที่สูง
- กลัวที่โล่ง
- กลัวที่แคบ
- กลัวติดเชื้อ
- กลัวสัตว์
- กลัวถูกวางยา
- กลัวว่าจะตกใจหรือถูกทำให้ตกใจ
5. ความเศร้าซึม (Hypochondria) คนไข้ประเภทนี้มีความวิตก เกี่ยวกับสุขภาพ รู้สึกอ่อนเพลีย ขาดความกระฉับกระเฉง พยายามหายาต่างๆมารักษา ไปปรึกษาแพทย์อยู่เสมอ แต่อาการไม่ดีขึ้น จเกิดจากความคับข้อใจบางอย่างเมื่อไม่สามารแก้ปัญหาได้ คนไข้จะใช้อาการเจ็บป่วยเป็นทางออก
6. ความวิตกกังวล (Anxiety Neuroses) คยไข้ประเภทนี้จะมีความหวาดกลัว วิตกกังวลตลอดเวลา เช่นกลัวว่าจะไม่มีเงินใช้ หากเป็นนักเรียนกลัวว่าจะเรียนไม่ได้ กลัวเพื่อนจะโกรธ ไม่มีเพื่อนต่างเพศคนใดสนใจตน คนไข้จะพยายามป้องกันตนเอง ด้วยวิธีการคือ
1. แสวงหาความรัก
2. คล้อยตามคนอื่นตลอดเวลา
3. แสวงหาอำนาจ เป็นใหญ่เป็นโต
4. หลบหนีไปจากกลุ่มชนไม่ยอมพบปะใครๆ
เด็กบ้า