เล่นเชี้ยน
วิถีวัฒนธรรมพื้นบ้านของคนพัทลุง มีสำนวนอยู่อันหนึ่งว่า "เล่นเชี้ยน" เชื้ยน หรือ เชื้ยนหมาก เป็นสำรับบรรจุหมาก พลู ปูน ยาเหนียด(เหน็บ) สีผึ้ง อาจจะรวมถึงบุหรี่ด้วย ถ้าเป็นของพวกศักดินาบรรดาศักดิ์ เป็นพานหมาก อย่างเช่น คนท่ีมีบรรดาศักดิ์ถึงขั้น พระยา จะได้รับพระราชทานพานหมากทองคำ เรียกกันว่า พระยาพานทอง หรือ ถ้าไปสู่ของลูกสาวเขามาเป็นภรรยา จะต้องเอาหมาก พลู ใส่ขันน้ำใบใหญ่ๆ เรียกกันว่า ขันหมาก ส่วนเชี้ยนหมากเป็นสำรับสำหรับชาวบ้านธรรมดา แต่สร้างจากวัสดุที่มีความวิจิตรพิสดารงดงาม มีคุณค่า ราคาแตกต่างกันไปตามสถานภาพทางสังคมของแต่ละบุคคล เชื้ยนหมากถึงเป็น ภาชนะของผู้หลักผู้ใหญ่ท่ีเคารพนับถือของคนในครอบครัวท่ีสมาชิกต้องให้ความเคารพ แตะต้องละเมิดไม่ได้(ใต้ผ้ารองเชื้ยนหมากอาจจะเก็บเงิน หรือ ทรัพย์ที่มีค่าเอาไว้ เรียกว่าเงินใต้เชี้ยน) เชี้ยนหมากจึงเป็นของสูง แต่ถ้าสมาชิกของครอบครัวคนไหน ไร้เดียงสา หรือทะโมนซุกซนไปรื้อค้นเชื้ยนหมากเข้า เป็นการละเมิดข้อต้องห้าม(Tabu) เรียกพฤติกรรมอันนั้นว่า "เล่นเชื้ยน" จะถูกตำหนิจนถึงลงโทษอย่างอื่นจากสมาชิกของครอบครัวตามควร นี่เป็นส่วนหนึ่งของพหุวัฒนธรรมย่อยของวัฒนธรรมไทยประการหนึ่ง
Cr. ภาพประกอบจาก ราม อาจณรงค์ และ ณัตินัย เทพหนู
ขอบคุณอาจารย์พยุงฯพัทลุง
ความเห็น (1)
สวัสดีจ้ะลุงวอ กลับมาพบกันที่บ้านเก่าอีกครัง ดีใจมาก ๆ จ้ะ คิดถึงเสมอ ขอบคุณข้อมูลดี ๆ ที่แบ่งปันนะจ๊ะ เชี่ยนหมาก หายากแล้ว คนยุคปัจจุบันก็คงแทบจะไม่รู้จักนะจ๊ะ