ลอตเตอรี่กับการถ่ายภาพด้วยรังสีเอกซ์

ลอตเตอรี่กับการถ่ายภาพด้วยรังสีเอกซ์

นี่เป็นส่วนหนึ่งของเอกสารที่ใช้ในการประกอบการสอน 
เรื่อง ความเสี่ยงภัยจากรังสี

เป็นการเปรียบเทียบระหว่าง...
โอกาสในการถูกรางวัล...ลอตเตอรี่ กับ โอกาสการได้รับรังสี หรือ อันตรายจากรังสีจากการถ่ายภาพด้วยรังสีเอกซ์ เพื่อการวินิจฉัยและรักษาโรค

ลอตเตอรี่
เมื่อเราลงทุนซื้อลอตเตอรี่ 
เรายอมรับ... ความเสี่ยงของการเสียเงิน กับ โอกาสการได้รับเงินรางวัล
 

ซื้อลอตเตอรี่ 1 ใบ มี โอกาสได้รับรางวัล สูงสุด คือ 6 ล้านบาท
ซื้อลอตเตอรี่ 4 ใบ (หมายเลขต่างกัน) มี โอกาสได้รับรางวัล สูงสุด คือ 6 ล้านบาท
แต่... ซื้อ 4 ใบ เพิ่ม โอกาสในการถูกรางวัล มากกว่า ซื้อ 1 ใบ
(อาจไม่ถูกรางวัลที่ 1 ก็ อาจได้รางวัล ที่ลดลงมา ตามลำดับ)
ซื้อลอตเตอรี่ 1 ใบ ไม่ถูก รางวัล ก็ เสียเงิน 
ซื้อลอตเตอรี่ 4 ใบ ไม่ถูก รางวัล ก็ เสียเงินมากขึ้น

 

การถ่ายภาพด้วยรังสีเอกซ์
เมื่อแพทย์และผู้ป่วย ยอมรับการถ่ายภาพด้วยรังสีเอกซ์
พิจารณาแล้วว่า การถ่ายภาพด้วยรังสีเอกซ์จะเกิดประโยชน์ต่อการรักษามากเพียงพอ และยอมรับความเสี่ยงภัยต่อผลของรังสีที่อาจเกิดขึ้นหลังการได้รับรังสี

การถ่ายภาพด้วยรังสีเอกซ์ 1 ครั้ง 
มีโอกาสเกิดความเสี่ยงภัยจากรังสีผลทางชีววิทยาต่อร่างกายในรูปแบบ ผลแบบเจาะจง หรือ มีเกณฑ์เริ่มต้น (Deterministic effect) และ ผลแบบสุ่ม หรือ ไม่มีเกณฑ์เริ่มต้น (Stochastic effect) ได้แตกต่างกัน
การเพิ่มจำนวนครั้งในการ x-ray เพิ่มความเสี่ยงภัย หรือ อันตรายจากรังสีต่อร่างกายได้

การถ่ายภาพด้วยรังสีเอกซ์ด้วยการใช้ปริมาณรังสีน้อย ๆ เช่น การถ่ายภาพรังสีทรวงอก (chest x-ray) เปรียบกับโอกาสในการเสี่ยงภัยจากรังสีน้อย สอดคล้องกับการถูกรางวัลลอตเตอรี่เลขท้าย 2 ตัว

การถ่ายภาพด้วยเครื่องเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ (CT brain) ใช้ปริมาณรังสีสูงกว่าการถ่ายภาพรังสีทั่วไปบริเวณทรวงอก สอดคล้องกับการถูกรางวัลลอตเตอรี่ เลขท้าย / เลขหน้า 3 ตัว

 

 

 

 

 

 

ในปัจจุบัน เครื่องมือทางรังสีวิทยา รังสีเทคนิค มีการพัฒนาอย่างมาก 
ทำให้บุคลากรทางรังสีเทคนิค มีการปรับเปลี่ยนพารามิเตอร์ที่ใช้ในการตรวจ เพื่อลดความเสี่ยงภัยจากรังสีต่อผู้ป่วย ต่อผู้รับบริการ 
รวมถึง ประเทศไทย มีการกำหนด ค่า diagnostic reference level (DRL) ขึ้นมา ซึ่งเป็นเกณฑ์ที่ช่วยบอกถึงระดับปริมาณรังสีด้วยหลักสถิติ เพื่อให้คําแนะนําการตั้งค่าทางเทคนิค การให้ปริมาณรังสีสําหรับการตรวจทางรังสีวินิจฉัย ให้กับผู้ป่วยอย่างเหมาะสมและยืดหยุ่นได้ ทั้งนี้ยังคง คํานึงถึงคุณภาพของภาพที่เพียงพอต่อการวินิจฉัยด้วย

การใช้รังสี มีคุณและมีโทษ มีความเสี่ยงภัยต่อผู้ได้รับรังสี
การลงทุน ก็ มีความเสี่ยง การซื้อลอตเตอรี่ มีได้ มีเสีย (เงิน)
ชีวิต มีความเสี่ยง ไม่ว่าจะเป็นการลงทุน หรือ การได้รับรังสี นะครับ